30 میلیون نفر در ایالات متحده با دیابت زندگی می کنند و بیش از دو برابر این تعداد افراد مبتلا به پیش دیابت هستند.
دانه های کتان و روغن دانه کتان دارای بسیاری از ترکیبات تقویت کننده سلامتی با پتانسیل کاهش سطح قند خون و به تاخیر انداختن ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.
در این مقاله به بررسی فواید و مضرات دانه کتان و روغن دانه کتان برای افراد دیابتی و همچنین روش های استفاده از آن در رژیم غذایی می پردازیم. با سومیتا همراه باشید؛
تفاوت بین دانه و روغن دانه کتان
روغن دانه کتان از دانه های کتان خشک با پرس آن ها یا استخراج با حلال تهیه می شود.
بنابراین روغن دانه کتان صرفا از محتوای چربی دانه کتان تشکیل شده است در حالی که محتوای پروتئین و کربوهیدرات ندارد – به این معنی که هیچ فیبری نیز ندارد.
به عنوان مثال 1 قاشق غذا خوری (15 میلی لیتر) روغن دانه کتان 14 گرم چربی و 0 گرم پروتئین و کربوهیدرات را فراهم می کند.
از سوی دیگر همان مقدار دانه کتان کامل 4 گرم چربی، 1.8 گرم پروتئین و 3 گرم کربوهیدرات را تامین می کند.
با این حال به دلیل محتوای چربی بالاتر، روغن دانه کتان مقدار بیشتری اسید چرب آلفا لینولنیک اسید نسبت به دانه ها تولید می کند.
فواید و مزایای دانه و روغن کتان برای دیابت
1. سرشار از مواد مغذی است
یک قاشق غذاخوری (10 گرم) دانه کتان کامل مواد مغذی زیر را فراهم می کند :
- کالری : 55
- کربوهیدرات : 3 گرم
- فیبر : 2.8 گرم
- پروتئین : 1.8 گرم
- چربی : 4 گرم
- اسید چرب امگا 3 : 2.4 گرم
دانه های کتان یکی از بهترین منابع گیاهی اسید چرب امگا 3 آلفا-لینولنیک اسید (ALA) هستند – یک اسید چرب ضروری که باید از غذاها به دست آورید زیرا بدن شما نمی تواند آن را تولید کند.
آن ها همچنین دارای اسیدهای چرب امگا 6 کافی برای ارائه نسبت عالی امگا 6 به امگا 3 هستند.
محتوای کربوهیدرات آن ها بیشتر از فیبر – هر دو نوع محلول و نامحلول تشکیل شده است.
فیبر محلول هنگامی که با آب مخلوط می شود یک توده چسبناک تشکیل می دهد که به مدیریت سطح قند خون کمک می کند. از سوی دیگر فیبر نامحلول – که محلول در آب نیست – با افزایش حجم مدفوع به جلوگیری از یبوست کمک می کند.
در نهایت دانه کتان حاوی مقدار قابل توجهی پروتئین قابل هضم و با کیفیت بالا و مشخصات اسید آمینه ای است که با دانه سویا قابل مقایسه است.
2. ممکن است کنترل قند خون را بهبود بخشد
حفظ سطح قند خون سالم برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مهم است و فیبر نقش مهمی در دستیابی به آن دارد.
دانه های کتان به دلیل محتوای فیبر بالایی که دارند یک غذای کم گلیسمی محسوب می شوند. این بدان معناست که باعث کنترل قند خون می شوند.
این تاثیر را می توان تا حدی به محتوای فیبر محلول آن ها نسبت داد که هضم غذا را کند می کند و جذب برخی از مواد مغذی مانند قند را کاهش می دهد.
یک مطالعه 4 هفته ای روی 29 فرد مبتلا به دیابت نوع 2 نشان داد که مصرف 10 گرم پودر دانه کتان در روز قند خون ناشتا را 19.7 درصد در مقایسه با گروه کنترل کاهش می دهد.
به طور مشابه در یک مطالعه 3 ماهه بر روی 120 فرد مبتلا به دیابت نوع 2 کسانی که روزانه 5 گرم دانه کتان را همراه با غذای خود مصرف کردند در مقایسه با گروه کنترل قند خون ناشتا را حدود 12 درصد کاهش دادند.
علاوه بر این یک مطالعه 12 هفته ای در افراد مبتلا به پیش دیابت – کسانی که در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند – نتایج مشابهی را در افرادی که روزانه 2 قاشق غذا خوری (13 گرم) دانه کتان آسیاب شده مصرف می کردند مشاهده کرد.
اگرچه به نظر می‌رسد دانه های کتان برای کنترل قند خون مفید هستند اما تحقیقات نشان می دهد که این را نمی توان در مورد روغن دانه کتان گفت.
3. ممکن است حساسیت به انسولین را بهبود بخشد
انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم می کند.
اگر بدن شما در پاسخ به انسولین مشکل دارد، برای کاهش سطح قند خون شما به مقادیر بیشتری از آن نیاز دارد. این مقاومت به انسولین نامیده می شود و یک عامل خطر برای دیابت نوع 2 است.
در همین حال حساسیت به انسولین به میزان حساسیت بدن شما به انسولین اشاره دارد. بهبود آن می تواند به پیشگیری و درمان دیابت نوع 2 کمک کند.
دانه های کتان حاوی مقادیر زیادی لیگنان هستند که به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل می کند. اعتقاد بر این است که آنتی اکسیدان ها حساسیت به انسولین را بهبود می بخشند و پیشرفت دیابت را کاهش می دهند.
لیگنان های موجود در دانه های کتان عمدتا از secoisolariciresinol diglucoside (SDG) تشکیل شده اند. مطالعات حیوانی نشان می دهد که SDG پتانسیل بهبود حساسیت به انسولین و به تاخیر انداختن ابتلا به دیابت نوع 1 و 2 را دارد.
با این حال مطالعات انسانی نتوانسته اند این تاثیر را تایید کنند و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
از سوی دیگر ALA موجود در روغن دانه کتان نیز با بهبود حساسیت به انسولین در حیوانات و انسان ها مرتبط است.
در واقع یک مطالعه 8 هفته ای بر روی 16 فرد مبتلا به چاقی افزایش حساسیت به انسولین را پس از دریافت دوز خوراکی روزانه ALA به صورت مکمل مشاهده کرد.
به طور مشابه مطالعات روی موش های مبتلا به مقاومت به انسولین نشان داد که مکمل روغن دانه کتان حساسیت انسولین را به روشی وابسته به دوز بهبود می‌بخشد به این معنی که هر چه دوز بیشتر باشد بهبود بیشتر می شود.
4. ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد
دیابت یک عامل خطر برای بیماری قلبی و سکته است و نشان داده شده است که هم دانه های کتان و هم روغن دانه کتان به دلایل متعدد از جمله مقادیر بالای فیبر، SDG و محتوای ALA به بهبود این شرایط کمک می کنند.
فیبرهای محلول در دانه کتان دارای خواص کاهش دهنده کلسترول هستند.
این به این دلیل است که ظرفیت آن ها برای تشکیل یک ماده ژل مانند بر متابولیسم چربی تاثیر می گذارد و در نتیجه جذب کلسترول را کاهش می دهد.
یک مطالعه 7 روزه روی 17 نفر نشان داد که فیبر دانه کتان کلسترول کل را تا 12 درصد و کلسترول LDL را تا 15 درصد در مقایسه با گروه کنترل کاهش می دهد.
علاوه بر این لیگنان اصلی دانه کتان – SDG – هم به عنوان آنتی اکسیدان و هم به عنوان فیتواستروژن عمل می کند – یک ترکیب گیاهی که از هورمون استروژن تقلید می کند.
در حالی که آنتی اکسیدان ها دارای خواص کاهش دهنده کلسترول هستند، فیتواستروژن ها نقش مهمی در کاهش فشار خون دارند.
یک مطالعه 12 هفته ای روی 30 مرد با سطح کلسترول خون بالا نشان داد افرادی که 100 میلی گرم SDG دریافت کرده بودند در مقایسه با گروه کنترل کاهش سطح کلسترول LDL را تجربه کردند.
در نهایت اسید چرب امگا 3 دانه کتان – ALA – نیز دارای اثرات ضد التهابی قوی است.
تحقیقات نشان می دهد که ممکن است به درمان – و حتی پسرفت – انسداد عروق کمک کند که یک عامل خطر برای سکته مغزی است.
علاوه بر این مطالعات انجام شده بر روی افراد مبتلا به فشار خون بالا نتایج امیدوار کننده ای را در زمانی که شرکت کنندگان حدود 4 قاشق غذاخوری (30 گرم) دانه های کتان آسیاب شده در روز مصرف می کردند نشان دادند.
آن ها کاهش 10 تا 15 میلی متر جیوه و 7 میلی متر جیوه در فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را در مقایسه با گروه‌های کنترل مشاهده کردند.
عوارض و مضرات خوردن دانه و روغن کتان برای افراد دیابتی
اگرچه دانه های کتان و روغن دانه کتان فواید سلامتی متعددی دارند اما ممکن است با برخی از داروهایی که برای تنظیم سطح قند خون و کلسترول استفاده می شوند تداخل داشته باشند.
این به ویژه در مورد روغن دانه کتان صدق می کند زیرا محتوای امگا 3 بالاتری دارد.
به عنوان مثال اسیدهای چرب امگا 3 خاصیت رقیق کنندگی خون دارند که ممکن است اثر داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و وارفارین را که برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می شوند افزایش دهد.
همچنین مکمل های اسید چرب امگا 3 ممکن است با کاهش سطح قند خون در تنظیم قند خون اختلال ایجاد کنند.
این بدان معنی است که آن ها ممکن است قند خون را بیش از حد کاهش دهند.
با این حال اسیدهای چرب امگا 3 موجود در دانه کتان یا مکمل های روغن دانه کتان ممکن است برخی از داروهای کاهش دهنده کلسترول را کارآمدتر کنند.
در هر صورت قبل از افزودن دانه کتان یا روغن دانه کتان به برنامه روزانه خود باید با پزشک مشورت کنید.
روش های استفاده از دانه و روغن کتان در رژیم غذایی افراد دیابتی
استفاده از دانه و روغن کتان بسیار آسان است. آن ها را می توان به صورت کامل، آسیاب شده و بو داده یا به صورت روغن یا آرد مصرف کرد
با این حال هضم دانه های کتان کامل ممکن است سخت تر باشد بنابراین اگر به دنبال چیزی غیر از روغن هستید سعی کنید آن ها را آسیاب شده استفاده کنید.
شما همچنین می توانید آن ها را با بسیاری از محصولات غذایی مانند آبمیوه ها، محصولات لبنی و حتی گوشت گاو استفاده کنید.
همچنین می توانید آن ها را تقریبا در هر چیزی که می پزید از جمله به عنوان یک عامل غلیظ کننده سوپ و سس به کار ببرید.
در مورد روغن بذر کتان می توانید آن را به سس ها و اسموتی ها اضافه کنید یا می توانید کپسول های روغن دانه کتان را در فروشگاه ها پیدا کنید.
خلاصه
دانه و روغن دانه کتان فواید سلامتی متعددی دارند که ممکن است به افراد مبتلا به دیابت کمک کند تا این بیماری را مدیریت کنند.
از آنجایی که آن ها سرشار از فیبر، اسیدهای چرب امگا 3 و ترکیبات گیاهی منحصر به فرد هستند ممکن است کنترل قند خون و حساسیت به انسولین را بهبود بخشند و عوامل خطر بیماری قلبی را کاهش دهند.
با این حال قبل از مصرف آن ها باید مراقب باشید زیرا ممکن است با سایر داروهای تجویز شده برای درمان دیابت تداخل داشته باشند.
منبع : healthline
