زیتون کالاماتا (به انگلیسی : Kalamata Olives) نوعی زیتون است که نام خود را از شهر کالاماتا در یونان، جایی که برای اولین بار در آنجا پرورش داده شد، گرفته است.
مانند بسیاری از زیتون ها، زیتون کالاماتا سرشار از آنتی اکسیدان ها و چربی های سالم هستند و با فواید سلامتی متعددی از جمله محافظت در برابر بیماری های قلبی مرتبط می باشند.
در ادامه این مقاله با خواص دارویی و درمانی زیتون کالاماتا برای سلامتی بدن و همچنین عوارض و مضرات آن بیشتر آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛
فواید و مزایای زیتون کالاماتا برای سلامتی بدن
1. سرشار از مواد مغذی است
برخلاف اکثر میوه ها، زیتون کالاماتا دارای چربی بالا و کربوهیدرات کمتری است.
یک وعده 5 زیتون کالاماتا (38 گرم) مواد مغذی زیر را فراهم می کند :
- کالری : 88
- کربوهیدرات : 5 گرم
- فیبر : 3 گرم
- پروتئین : 5 گرم
- چربی : 6 گرم
- سدیم : 53 درصد از مقدار مورد نیاز روزانه
در مقایسه با سایر میوه ها، زیتون کالاماتا چربی بالایی دارد. حدود 75 درصد چربی را اسیدهای چرب تک غیر اشباع مفید برای سلامت قلب (MUFAs) تشکیل می دهند، یعنی اولئیک اسید – متداول ترین اسیدهای چرب تک غیر اشباع مصرف شده که ممکن است به پیشگیری از بیماری قلبی و حمایت از درمان سرطان کمک کند.
علاوه بر این زیتون کالاماتا منبع خوبی از مواد معدنی مانند آهن، کلسیم و مس است که ممکن است خطر ابتلا به کم خونی را کاهش دهد، استخوان های شما را تقویت کند و عملکرد قلب را بهبود بخشد.
آن ها همچنین ویتامین های محلول در چربی A و E را فراهم می کنند. ویتامین A برای حفظ بینایی سالم ضروری است در حالی که ویتامین E یک آنتی اکسیدان قوی است که ممکن است سلامت قلب را بهبود بخشد.
همچنین شایان ذکر است که زیتون های آماده مصرف دارای محتوای سدیم بالایی هستند که بیشتر ناشی از فرآیند آب نمک می باشد.
2. سرشار از آنتی اکسیدان است
زیتون کالاماتا حاوی طیف وسیعی از آنتی اکسیدان ها است که مولکول هایی هستند که با رادیکال های آزاد در بدن شما مبارزه می کنند و خطر ابتلا به برخی بیماری های مزمن را کاهش می دهند. در میان آن ها گروهی از ترکیبات گیاهی به نام پلی فنول ها برجسته هستند.
دو نوع اصلی پلی فنول موجود در زیتون اولئوروپئین و هیدروکسی تیروزول هستند.
اولئوروپین تقریبا 80 درصد از کل محتوای فنلی زیتون خام را تشکیل می دهد – این ترکیب مسئول طعم تلخ آن ها است. در طول پردازش بیشتر اولئوروپئین به هیدروکسی تیروزول و تیروزول تجزیه می شود.
اولئوروپئین و هیدروکسی تیروزول هر دو دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی قوی هستند که از بیماری قلبی محافظت می کند و ممکن است از آسیب DNA ناشی از سرطان جلوگیری کند.
3. ممکن است سلامت قلب را تقویت کند
زیتون کالاماتا سرشار از اسیدهای چرب تک غیر اشباع – یعنی اولئیک اسید – است که با خطر کمتر بیماری قلبی مرتبط می باشد.
تحقیقات نشان می دهد که اولئیک اسید ممکن است التهاب مرتبط با چاقی را کاهش دهد. همچنین ممکن است آترواسکلروز یا تجمع پلاک در رگ های شما را کاهش دهد، وضعیتی که می تواند به فشار خون بالا و افزایش خطر سکته مغزی منجر شود.
علاوه بر این اولئیک اسید سرعت اکسیداسیون بالایی دارد به این معنی که احتمال کمتری دارد که به عنوان چربی ذخیره شود و بیشتر برای انرژی در بدن شما سوزانده شود.
این گفته تحقیقات نشان می دهد که محتوای آنتی اکسیدانی زیتون ممکن است تاثیر قوی تری نسبت به اسیدهای چرب تک غیر اشباع بر سلامت قلب داشته باشد.
به عنوان مثال مطالعات نشان می دهد که اولئوروپئین و هیدروکسی تیروزول اثرات کاهش دهنده کلسترول و فشار خون را ارائه می دهند.
آن ها همچنین اکسیداسیون کلسترول LDL را مهار می کنند، فرآیندی که با تجمع پلاک مرتبط است.
4. ممکن است خواص مبارزه با سرطان داشته باشد
اولئیک اسید و آنتی اکسیدان های موجود در زیتون کالاماتا نیز ممکن است از انواع خاصی از سرطان محافظت کنند.
مطالعات لوله آزمایش نشان می دهد که اولئیک اسید ممکن است بیان ژن گیرنده تیروزین پروتئین کیناز erbB2 (HER2) که می تواند یک سلول سالم را به سلول تومور تبدیل کند، کاهش می دهد. بنابراین ممکن است در تنظیم پیشرفت سرطان نقش داشته باشد.
به طور مشابه اولئوروپئین و هیدروکسی تیروزول فعالیت های ضد توموری را نشان داده اند که رشد و گسترش سلول های سرطانی را مسدود می کند و همچنین مرگ آن ها را افزایش می دهد.
مطالعات حیوانی نشان می دهد که هر دوی این آنتی اکسیدان ها ممکن است اثر پیشگیرانه ای روی سرطان پوست، سینه، روده بزرگ و ریه در میان انواع سرطان ها داشته باشند.
علاوه بر این یک مطالعه لوله آزمایش نشان داد که اولئوروپئین ممکن است اثر سمی داروی ضد سرطان دوکسوروبیسین را در سلول های سالم کاهش دهد – بدون اینکه باعث شود اثر ضد سرطانی خود را از دست بدهد.
5. ممکن است سلول های عصبی را از آسیب محافظت کند
بسیاری از بیماری های تخریب کننده عصبی که باعث تخریب سلول های مغز می شوند مانند بیماری پارکینسون و آلزایمر ناشی از اثرات مخرب رادیکال های آزاد هستند.
با توجه به اینکه آنتی اکسیدان ها با رادیکال های آزاد مبارزه می کنند تا اثرات مضر آن ها را خنثی کنند، زیتون کالاماتای غنی از آنتی اکسیدان ممکن است به محافظت در برابر این شرایط کمک کند.
مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان داده است که اولئوروپین پلی فنل یک محافظ عصبی مهم است، زیرا ممکن است در برابر از دست دادن سلول های مغزی مرتبط با بیماری پارکینسون و کاهش تجمع پلاک آمیلوز مرتبط با بیماری آلزایمر محافظت کند.
6. اثرات ضد میکروبی و ضد ویروسی دارد
اولئوروپئین دارای خواص ضد میکروبی و ضد ویروسی است و ممکن است با باکتری ها و ویروس های خاصی از جمله تبخال و روتا ویروس مبارزه کند.
7. باعث بهبود سلامت پوست می شود
اولئوروپئین ممکن است در برابر آسیب های پوستی ناشی از اشعه ماوراء بنفش B اثر محافظتی داشته باشد.
اگرچه این تحقیق دلگرم کننده است اما بر مطالعات لوله آزمایشی متمرکز شده است که تنها اجزای فردی را تجزیه و تحلیل می کند.
در حال حاضر هیچ مطالعه ای مستقیما تاثیرات خوردن زیتون کالاماتا بر سلامت قلب، سرطان و بیماری های عصبی را ارزیابی نکرده است. بنابراین تحقیقات بیشتری برای تایید این اثرات مورد نیاز است.
عوارض و مضرات زیتون کالاماتا
زیتون کالاماتا برای بهبود طعم و مزه خود تحت یک فرآیند پخت قرار می گیرد که شامل غوطه ور کردن آن ها در آب نمک یا آب شور است و محتوای سدیم آن ها را افزایش می دهد.
مصرف زیاد سدیم یک عامل خطر برای فشار خون بالا است.
به این ترتیب باید میزان مصرف خود را تعدیل کنید یا جایگزین های کم نمک را انتخاب کنید.
علاوه بر این هم زیتون کالاماتا کامل و هم بدون هسته در بازار یافت می شود. در حالی که هیچ تفاوت تغذیه ای بین آن ها وجود ندارد اما هسته های زیتون خطر خفگی را در کودکان افزایش می دهند.
منشاء و موارد استفاده
زیتون کالاماتا میوه های بیضی شکل و بنفش تیره هستند که در اصل از منطقه مسینیا در یونان منشا گرفته اند.
این نوع زیتون ها به عنوان میوه های هسته دار طبقه بندی می شوند زیرا دارای هسته مرکزی و خمیر گوشتی هستند. علیرغم رنگ بنفش و اندازه بزرگتر، آن ها اغلب به عنوان زیتون های سیاه طبقه بندی می شوند.
در حالی که ممکن است از آن ها برای تولید روغن استفاده شود اما بیشتر به عنوان زیتون سفره مصرف می شود. مانند اکثر زیتون ها، آن ها به طور طبیعی تلخ هستند به همین دلیل است که معمولا قبل از مصرف درمان یا فرآوری می شوند.
زیتون های کالاماتا را مستقیما در آب نمک قرار می دهند، جایی که آن ها با مخمرها تخمیر می شوند تا ترکیبات تلخ آن ها را به طور جزئی یا کامل از بین ببرند در نتیجه طعم آن ها را بهبود می بخشد.
روش های استفاده از زیتون کالاماتا در رژیم غذایی
زیتون کالاماتا طعمی قوی و تند دارد که می تواند به بسیاری از غذاها اضافه می شود.
در اینجا چند ایده در مورد نحوه اضافه کردن زیتون کالاماتا به رژیم غذایی شما وجود دارد :
- زیتون کالاماتا را با گوجه فرنگی خرد شده، خیار و پنیر فتا برای یک سالاد به سبک مدیترانه ای مخلوط کنید
- آن ها را به عنوان رویه روی پیتزا، سالاد یا پاستا اضافه کنید
- از یک مشت زیتون کالاماتا به عنوان بخشی از یک میان وعده یا پیش غذا لذت ببرید
- آن ها را چرخ کرده و با روغن زیتون، سرکه سیب، آب لیموترش و سیر له شده برای سس سالاد کالاماتا مخلوط کنید
- آن ها را ورقه یا مکعب کنید و برای یک نان زیتون خانگی به خمیر نان اضافه کنید
شما می توانید زیتون کالاماتا کامل یا بدون هسته را در فروشگاه ها پیدا کنید، بنابراین هنگام خوردن یا پختن با زیتون کامل مراقب هسته ها باشید.
خلاصه
زیتون کالاماتا که منشا آن یونان است، نوعی زیتون بنفش تیره است که عموما بزرگتر از زیتون سیاه معمولی است.
این نوع زیتون ها مملو از مواد مغذی و ترکیبات گیاهی مفیدی هستند که اثرات محافظتی در برابر برخی بیماری های قلبی و روانی دارند.
با این حال از آنجایی که بیشتر تحقیقات موجود در لوله های آزمایش انجام شده اند و تنها اجزای جداگانه آن ها را بررسی کرده اند، تحقیقات بیشتری برای درک فواید خوردن زیتون کالاماتا مورد نیاز است.
شما می توانید زیتون کالاماتا را به تعداد زیادی از دستور العمل ها اضافه کنید – فقط اگر زیتون های هسته دار را انتخاب می کنید – مراقب هسته ها باشید.
منبع : healthline
