اگر مبتلا به دیابت هستید و سطح گلوکز خون تان بالاست ممکن است کلسترول خون بالا هم داشته باشید.
در ادامه این مقاله به بررسی چگونگی تاثیر متابولیسم گلوکز بر کلسترول خون، تاثیر دیابت و قند خون بالا بر سطح کلسترول و تاثیر کلسترول خون بالا بر روی مدیریت دیابت را بررسی خواهیم کرد. با سومیتا همراه باشید؛
متابولیسم کلسترول و گلوکز چگونه است؟
به گفته انجمن قلب آمریکا، کلسترول یک ماده مومی شکل است که در خون یافت می شود و برای ساخت سلول ها و ویتامین ها برای عملکرد بدن ضروری است.
کلسترول می تواند از دو منبع تامین شود : کبد یا غذا. بیشتر محصولات حیوانی از جمله مرغ، گوشت، تخم مرغ و لبنیات حاوی کلسترول غذایی هستند و مصرف بیش از حد آن ها ممکن است با خطراتی برای سلامتی همراه باشد.
3 نوع کلسترول وجود دارد؛
- لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) : معمولا به عنوان کلسترول بد شناخته می شود. هنگامی که سطح این نوع کلسترول بیش از حد بالا باشد، شریان ها باریک یا مسدود می شوند که می تواند منجر به بیماری قلبی، سکته مغزی یا حمله قلبی شود
- لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) : این معمولا به عنوان کلسترول خوب شناخته می شود. اگر سطوح پایینی از کلسترول HDL دارید ممکن است در معرض خطر بیماری قلبی و سایر مشکلات سلامتی قرار بگیرید به خصوص اگر کلسترول LDL بالا نیز دارید
- تری گلیسیرید : تری گلیسیریدها از چربی های موجود در غذا به دست می آیند. آن ها به طور مستقیم به عنوان سلول های چربی ذخیره می شوند. در حالی که از نظر فنی کلسترول نیستند اما همراه با LDL و HDL اندازه گیری می شوند تا تصویر کامل تری از سلامت کلی شما بدست آید. اندازه گیری تری گلیسیرید همچنین می تواند به تعیین خطر ابتلا به آترواسکلروز یا تجمع رسوبات چربی در دیواره شریان کمک کند که شما را در معرض خطر بیماری قلبی و سکته قرار می دهد
متابولیسم گلوکز فرآیند بیوشیمیایی پیچیده ای است که مسئول تجزیه گلوکز و کربوهیدرات ها در انسان است.
کربوهیدرات ها برای انسان حیاتی هستند و جز کلیدی مسیرهای متابولیک برای حفظ زندگی می باشند.
وقتی افراد دیابت دارند، بدن آن ها نمی تواند گلوکز را به طور کامل متابولیزه کند (دیابت نوع 1) یا گلوکز را به طور کامل متابولیزه نمی کند (پیش دیابت، دیابت بارداری یا دیابت نوع 2).
سطح کلسترول خون و متابولیسم گلوکز چگونه با هم مرتبط هستند؟
سطح کلسترول و متابولیسم گلوکز ارتباط نزدیکی با هم دارند. افزایش سطح گلوکز خون (هر نوع دیابت) خطر افزایش کلسترول را به همراه دارد که به صورت دیس لیپیدمی دیابتی ظاهر می شود.
دیس لیپیدمی دیابتی زمانی رخ می دهد که فردی دیابت همراه با تری گلیسیرید بالای خون، سطح HDL پایین و سطوح LDL بالا داشته باشد. بیش از 70 درصد افراد مبتلا به دیابت نوع 2، دیس لیپیدمی دیابتی دارند.
از طرف دیگر سطوح بالای کلسترول شما را در معرض خطر ابتلا به پیش دیابت و دیابت نوع 2 قرار می دهد. تری گلیسیرید بالا و سطوح پایین HDL نتیجه قند خون بالاست.
هنگامی که افراد قبلا دیابت دارند و شروع به مصرف استاتین برای درمان کلسترول خون بالا می کنند، اغلب در مدیریت قند خون مشکل پیدا می کنند.
سطوح بالای گلوکز چگونه بر کلسترول خون تاثیر می گذارد؟
افزایش سطح گلوکز – یا اختلال در متابولیسم گلوکز – باعث افزایش سطح کلسترول خون می شود.
یکی از دلایل این است که افراد مبتلا به دیابت نسبت به افراد بدون دیابت ذرات LDL کوچکتر و متراکم تری دارند.
ذرات کوچکتر و متراکم تر LDL به کلسترول اجازه می دهند تا راحت تر وارد دیواره رگ های خونی شود، شریان ها مسدود می کند و منجر به سطوح بالای کلسترول خون شود.
این شرایط خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد زیرا افراد مبتلا به دیابت در حال حاضر در معرض خطر ابتلا به این شرایط هستند.
چاقی نیز با کلسترول خون بالا مرتبط است.
اگرچه دیابت نوع 2 همیشه ناشی از چاقی یا مرتبط با آن نیست، تحقیقات انجام شده در سال 2016 نشان می دهد که 85 درصد از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 دارای اضافه وزن یا چاقی هستند. وزن بالا خطر ابتلا به کلسترول خون بالاتر و احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
علاوه بر این ها شانس کلسترول خون بالاتر برای افرادی که مبتلا به دیابت نوع 1 هستند بیشتر است.
چگونه می توان سطح کلسترول و گلوکز خون بالا را کاهش داد؟
افزایش فعالیت بدنی
ورزش حتی فقط 10 تا 30 دقیقه در روز می تواند کلسترول LDL را کاهش و کلسترول HDL را افزایش دهد. ورزش همچنین می تواند سطح قند خون را کاهش دهد.
مطالعات انجام شده در سال 2015 نشان می دهد که افزایش کلسترول HDL از نظر آماری در کمک به کاهش سطح گلوکز خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 قابل توجه است.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) حداقل 150 دقیقه فعالیت متوسط در هفته یا حدود 30 دقیقه در روز، 5 روز در هفته را توصیه می کند.
حتی اگر نمی توانید برای مدت زمان توصیه شده در روز ورزش کنید، حفظ وزن متوسط ممکن است به پیشگیری از سطح کلسترول خون بالا تا حدی کمک کند و از ابتلا به پیش دیابت و دیابت نوع 2 جلوگیری کند.
همچنین کاهش تنها 5 تا 10 درصد از وزن بدن می تواند به طور قابل توجهی سطح کلسترول خون بالا را کاهش دهد.
عادات غذایی خود را تغییر دهید
- سعی کنید از غذاهای حاوی مقدار زیادی چربی اشباع شده اجتناب کنید. غذاهای حاوی مقدار زیادی چربی اشباع شده شامل پنیر، گوشت های چرب، زرده تخم مرغ و محصولات لبنی پرچرب هستند. برای مثال سعی کنید درصد چربی شیری که می نوشید را کاهش دهید. انجمن قلب آمریکا توصیه می کند مصرف چربی های اشباع شده را به کمتر از 5 درصد یا 6 درصد کالری دریافتی روزانه خود محدود کنید
- مطمئن شوید که مقدار زیادی چربی سالم را در برنامه غذایی خود بگنجانید مانند آن هایی که در آجیل، ماهی و روغن زیتون فرا بکر وجود دارد. همچنین مقدار زیادی میوه، سبزیجات، حبوبات و حبوبات تازه را در برنامه غذایی خود قرار دهید
- ادامامه نوعی سویای محبوب در میان گیاهخواران است که حاوی ایزوفلاون است و می تواند سطح کلسترول را کاهش دهد
- یکی دیگر از مواد مغذی مهار کننده کلسترول خون بالا لیکوپن است که در گوجه فرنگی یافت می شود. داشتن یک رژیم غذایی غنی از میوه ها و سبزیجات نیز مدیریت دیابت را بسیار آسان تر می کند و قند خون را کاهش می دهد
ورزش و تغییر عادات غذایی می تواند منجر به کاهش وزن شود. کاهش یا پیشگیری از چاقی خطر ابتلا به پیش دیابت، دیابت نوع 2 و کلسترول خون بالا را کاهش می دهد.
اگر سیگار می کشید، آن را ترک کنید
ترک سیگار باعث کاهش سطح کلسترول خون بالا می شود. سیگار یک عامل خطر اصلی کلسترول بالا است. همچنین مدیریت دیابت را بسیار دشوارتر می کند.
داروهایی برای کاهش کلسترول خون بالا
اگر تغییرات سبک زندگی باعث کاهش کلسترول شما نمی شود، ممکن است نیاز به مصرف داروها داشته باشید :
- استاتین ها : این دسته از داروها ممکن است به کاهش سطح کلسترول کمک کنند و اینها خط مقدم درمان برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و نوع 2 هستند
- مهار کننده های جذب کلسترول : این دارو کلسترول بالا را در افرادی که نمی توانند استاتین مصرف کنند، درمان می کند. این دارو سطح کلسترول تام و LDL را کاهش می دهد و همراه با تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش استفاده می شود
- جذب کننده های اسید صفراوی : این داروها از جذب اسیدهای صفراوی معده به خون جلوگیری می کنند. کبد شما به کلسترول خون نیاز دارد تا اسید صفراوی بیشتری بسازد و این عملکرد باعث کاهش سطح کلسترول خون شما می شود
- فیبریک اسید : این دارو برای درمان تری گلیسیرید بالا مفید است
- اسیدهای چرب امگا 3 : شواهد قوی وجود دارد که نشان می دهد این اسیدهای چرب به کاهش کلسترول کمک می کند
در صورت داشتن کلسترول خون بالا با پزشک خود در مورد مناسب ترین روش اقدام صحبت کنید.
اگر سطح قند خون شما بالاست و تغییرات سبک زندگی برای کاهش آن کافی نیست با پزشک خود در مورد گزینه های خود و احتمال شروع درمان با هر یک از داروهای دیابت زیر صحبت کنید :
- متفورمین
- انسولین
- مهارکننده SGLT2
- مهارکننده GLP-1
خلاصه
کلسترول و متابولیسم گلوکز بر یکدیگر تاثیر می گذارند. آن ها هر دو در مدیریت دیابت نقش دارند و گلوکز یا سطح کلسترول بالای خون بر دیگری تاثیر منفی دارد.
اگر هم کلسترول خون بالا و هم دیابت دارید، دریافت درمان برای هر دو بیماری بسیار مهم است. این امر خطر ابتلا به بیماری قلبی و سایر عوارض را با افزایش سن کاهش می دهد.
منبع : healthline
