علل اینکه ادرار بوی ماهی می دهد چیست؟

ادرار از آب و غلظت کمی از مواد زائد تشکیل شده است. ادرار معمولا بوی ملایمی دارد اما به دلایل مختلفی ممکن است بوی آن تغییر کند. در برخی موارد ادرار شما ممکن است بوی ماهی به خود بگیرد.

اگرچه این مشکل معمولا موقتی و به راحتی قابل درمان است اما گاهی اوقات می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد که نیاز به درمان پیشرفته تری دارد.

در ادامه این مقاله با علل اینکه ادرار بوی ماهی می دهد آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛

چرا ادرار بوی ماهی می دهد؟

1. رژیم غذایی و کم آبی بدن

ادرار شما حاوی برخی از ترکیبات شیمیایی موجود در غذاهایی است که اخیرا مصرف کرده اید. این ترکیبات مقداری از عطر غذا را وارد ادرار می‌ کنند.

با در نظر گرفتن این موضوع جای تعجب نیست که خوردن ماهی می تواند باعث شود ادرار شما بوی ماهی بگیرد.

سایر غذاها و نوشیدنی هایی که می توانند باعث بوی ماهی در ادرار شوند عبارتند از :

کافئین، که می تواند به عنوان یک ادرار آور عمل کند
مارچوبه، که می تواند گوگرد در ادرار آزاد کند
کلم بروکسل و کلم پیچ که متیل مرکاپتان را آزاد می کنند و می تواند باعث بوی قوی ماهی یا بوی ترشی شوند

کم آبی بدن هم می تواند بوی ماهی را در ادرار شما ایجاد یا تشدید کند. وقتی کم آب هستید، آب کمتری برای رقیق کردن غلظت مواد شیمیایی وجود دارد و همین باعث بوی قوی تری در ادرار می شود.

چه کاری می توانید انجام دهید؟

می توانید از غذاهایی که باعث ادرار بوی ماهی می شوند اجتناب کنید اما انجام این کار ممکن است دشوار باشد.

مطمئن شوید که مقدار زیادی آب بنوشید – به خصوص هنگام نوشیدن کافئین – برای کمک به رقیق شدن ادرار و هیدراته ماندن.

2. عفونت دستگاه ادراری (UTI)

عفونت ادراری می تواند باعث شود باکتری های ناشی از عفونت ادرار را آلوده کنند و در نتیجه بوی ماهی ایجاد شود. عفونت دستگاه ادراری در زنان بیشتر از مردان است.

علائم عفونت دستگاه ادراری عبارتند از :

ادرار کدر یا خونی
درد یا سوزش در هنگام ادرار
احساس نیاز به ادرار فوری یا مکرر
درد زیر شکم یا کمر
تب خفیف

چه کاری می توانید انجام دهید؟

اگر علائم شما در عرض 24 ساعت ناپدید نشد به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک آنتی‌بیوتیک‌ ها را برای کمک به ریشه‌ کن کردن عفونت قبل از انتشار به کلیه‌ ها تجویز می‌ کند.

3. واژینوز باکتریایی

واژینوز باکتریایی زمانی اتفاق می‌ افتد که باکتری‌ های بد زیادی در واژن وجود داشته باشد و تعادل باکتری‌ های خوب و بد را مختل کند. این عدم تعادل باکتری ها می تواند باعث ترشحات خاکستری رنگ و بوی ماهی شود که ممکن است هنگام ادرار کردن قابل توجه باشد.

برخی از زنان مبتلا به واژینوز باکتریال هیچ علائمی را تجربه نمی کنند.

اگر علائم وجود داشته باشد، ممکن است شامل موارد زیر باشد :

ترشحات رقیق یا آبکی
درد در هنگام مقاربت
ادرار دردناک
خونریزی خفیف واژینال

چه کاری می توانید انجام دهید؟

گاهی اوقات واژینوز باکتریایی خود به خود از بین می رود. اگر علائم شما برای یک هفته یا بیشتر ادامه داشت به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما می تواند واژینوز باکتریایی را با آنتی بیوتیک درمان کند اگرچه ممکن است پس از پایان درمان دوباره عود کند.

4. سندرم بوی ماهی

سندرم بوی ماهی یک اختلال متابولیک نادر است و زمانی رخ می دهد که بدن قادر به تجزیه برخی از ترکیبات نباشد. یکی از این ترکیبات تری متیل آمین است که بویی شبیه بوی ماهی دارد.

تری متیل آمین پس از مصرف انواع خاصی از مواد غذایی که پروتئین بالایی دارند در روده ها تولید می شود. هنگام ابتلا به سندرم بوی ماهی، تری متیل آمین به جای تجزیه در ادرار آزاد می شود.

چه کاری می توانید انجام دهید؟

سندرم بوی ماهی ارثی است و هیچ درمانی ندارد. با این حال می توانید با اجتناب از غذاهایی که باعث ایجاد بوی ماهی می شوند، علائم خود را کاهش دهید.

این مواد غذایی عبارتند از :

تخم مرغ
حبوبات
جگر
ماهی
شیری که از گاوهای تغذیه شده با گندم می آید
موز
سویا
انواع مختلف دانه ها

5. پروستاتیت

پروستاتیت التهاب حاد غده پروستات در مردان است که به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد می شود و می تواند به سرعت پیشرفت کند. باکتری های موجود در ادرار می توانند بوی ماهی را ایجاد کنند.

علائم دیگر پروستاتیت شامل موارد زیر می باشد :

تب
لرز
بدن درد
سوزش در هنگام ادرار
درد پایین کمر
خون در ادرار
ادرار کدر
درد در ناحیه تناسلی از جمله آلت تناسلی، بیضه ها و پرینه
مشکل در تخلیه کامل مثانه

چه کاری می توانید انجام دهید؟

اگر مشکوک به پروستاتیت هستید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما برای درمان عفونت آنتی بیوتیک تجویز می کند.

در حالی که منتظر اثرگذاری آنتی بیوتیک ها هستید، پزشک ممکن است برای شما مسدود کننده های آلفا تجویز کند. این داروها گردن مثانه را شل می کنند و ادرار دردناک را کاهش می دهند. داروهای ضد التهاب – از جمله گزینه های بدون نسخه مانند ایبوپروفن – نیز می توانند موثر باشند.

6. سنگ کلیه

سنگ‌ های کلیه که در طول دستگاه ادراری حرکت می کنند می‌ توانند در جایی از دستگاه ادراری عفونت ایجاد کنند. این عفونت ادرار را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند باعث ایجاد ادراری با بوی ماهی شود. همچنین ممکن است باعث خون در ادرار یا ادرار کدر شود.

سنگ کلیه می تواند باعث درد شدیدی شود که از پهلو به سمت پایین و به سمت کشاله ران منتشر می شود. این درد به صورت موجی می آید و شدت آن در نوسان است، همچنین ممکن است باعث استفراغ و حالت تهوع شدید شود.

اگر عفونت وجود داشته باشد ممکن است تب و لرز نیز داشته باشید.

چه کاری می توانید انجام دهید؟

برخی از سنگ‌ های کلیه خود به خود از بین می‌ روند اما اگر درد شدیدی دارید باید به پزشک مراجعه کنید.

دکتر می تواند برای اینکه علائم شما قابل تحمل تر باشد، داروی مسکن تجویز کند. همچنین می تواند یک مسدود کننده آلفا را برای شل کردن مثانه و راحت تر دفع شدن سنگ کلیه تجویز کنند.

اگر سنگ بزرگ و در معرض خطر گیر کردن در مجاری ادراری باشد، پزشک ممکن است برای برداشتن آن جراحی انجام دهد.

7. مشکلات کبدی

مشکلات کبدی معمولا باعث ایجاد ادراری با بوی ماهی نمی شود، اما این اتفاق غیرممکن نیست.

بوی ماهی ادرار در نارسایی کبد دیده می شود. نارسایی کبد زمانی اتفاق می افتد که کبد به درستی کار نمی کند و قادر به پردازش سموم آنطور که باید نیست، این سموم در ادرار ترشح می شوند و باعث ایجاد بوی شدیدی می شوند.

اگر مشکلات کبدی باعث ادراری با بوی ماهی می شوند احتمالا علائم دیگری را نیز مشاهده خواهید کرد که عبارتند از :

ادرار غلیظ تر و تیره تر
سخت ادرار کردن که تا حدودی به دلیل غلیظ تر بودن ادرار دشوار می شود
زردی
حالت تهوع
از دست دادن اشتها
اسهال
خستگی

چه کاری می توانید انجام دهید؟

اگر چنین علائمی را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید.

برنامه درمانی فردی شما به تشخیص بستگی دارد. برخی از مشکلات کبدی با تغییر سبک زندگی از جمله رژیم غذایی اصلاح شده و کاهش وزن درمان می شوند. برخی دیگر ممکن است به درمان هایی از جمله دیالیز یا جراحی نیاز داشته باشند.

8. سیستیت

سیستیت به التهاب مثانه اشاره دارد که اغلب به دلیل عفونت باکتریایی مانند عفونت ادراری ایجاد می شود. باکتری های ناشی از عفونت می توانند باعث بوی قوی ماهی در ادرار شوند.

علائم دیگر عبارتند از :

یک میل شدید و مداوم برای ادرار کردن
دفع مقدار کمی ادرار
سوزش در هنگام ادرار
ادرار کدر، خونی یا با بوی تند
ناراحتی لگن
احساس فشار در قسمت تحتانی شکم
تب

چه کاری می توانید انجام دهید؟

اگر مشکوک به سیستیت هستید، به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک احتمالا برای خلاص شدن از شر عفونت قبل از انتشار به کلیه ها، آنتی بیوتیک تجویز می کند.

برای تسکین ناراحتی می توانید از پد گرم کننده استفاده کنید. نوشیدن آب زیاد می تواند به دفع عفونت از سیستم ادراری شما کمک کند.

9. فنیل کتونوری

فنیل کتونوری یک اختلال ارثی نادر است که باعث افزایش فنیل آلانین در خون می شود. این بیماری می تواند باعث تجمع فنیل آلانین در بدن و همچنین غلظت بالای آن در ادرار و در نتیجه باعث بوی ماهی شود.

فنیل کتونوری معمولا نوزادان را مبتلا می کند. اگر این ژن به فرزند شما منتقل شده باشد، در چند ماه اول تولد علائم فنیل کتونوری را نشان می دهد.

علائم دیگر عبارتند از :

تاخیر در مهارت های ذهنی و اجتماعی
بیش فعالی
اندازه سر که بسیار کوچکتر از حد معمول است
بثورات پوستی
لرزش
تشنج
حرکت تند و سریع بازوها و پاها

چه کاری می توانید انجام دهید؟

فنیل کتونوری را نمی توان درمان کرد، اما برخی راهکارها می تواند در مدیریت علائم بسیار موثر باشد. پیروی از یک رژیم غذایی حاوی فنیل آلانین کم ضروری است.

این به معنای اجتناب از غذاهای حاوی فنیل آلانین است که عبارتند از :

شیر
پنیر
برخی از شیرین کننده های مصنوعی
ماهی
مرغ
تخم مرغ
لوبیا

10. تریکومونیازیس

تریکومونیازیس یک عفونت مقاربتی (STI) است که توسط یک انگل تک یاخته ایجاد می شود.

برخی از افراد مبتلا به تریکومونیازیس هیچ علائمی را تجربه نمی کنند. اما در برخی از زنان، عفونت باعث ترشحات واژن می شود که بوی قوی شبیه ماهی دارد. این ترشحات ممکن است شفاف، سفید، زرد یا سبز باشد.

علائم دیگر عبارتند از :

خارش ناحیه تناسلی
سوزش در نزدیکی اندام تناسلی
قرمزی یا درد اندام تناسلی
درد یا ناراحتی هنگام ادرار کردن

چه کاری می توانید انجام دهید؟

اگر مشکوک به تریکومونیاز هستید، به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک آنتی بیوتیک های خوراکی را برای رفع عفونت تجویز می کند. برای جلوگیری از عفونت مجدد 7 تا 10 روز پس از پایان درمان صبر کنید و بعد فعالیت جنسی را از سر بگیرید.