کم خونی از اختلالات خونی شایع و دارای علل و انواع مختلف می باشد که همه آن ها به کاهش گلبول های قرمز خون یا پروتئین هموگلوبین در سلول هایی منجر می شوند که برای حمل اکسیژن در سراسر بدن لازم هستند.
بسیاری از افراد مبتلا به کم خونی خفیف هیچ علامتی ندارند یا ممکن است علائم متداولی همچون خستگی را به مسائل دیگر نسبت دهند.
با این حال از آن جا که کم خونی جزو بیماری های پیش رونده است به مرور می تواند به طیف وسیعی از علائم جدی مانند سرگیجه یا تنگی نفس و عوارضی مانند مشکلات قلبی منجر شود که ممکن است تهدید کننده زندگی باشند.
در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های کم خونی صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
علائم کم خونی چیست؟
علائم شایع کم خونی
با شدت یافتن کم خونی، علائم و نشانه های آن به تدریج افزایش می یابد.
برخی علائم شایع این بیماری عبارتند از :
- خستگی یا کمبود انرژی
- ضعف
- پوست رنگ پریده
- پوست مایل به زرد
این علائم بدون توجه به شدت کم خونی ممکن است رخ دهند، اما در صورتی که بیماری شدید باشد شدت آن ها نیز افزایش می یابد.
با پیشرفت کم خونی ممکن است علائم دیگری نیز ظاهر شوند، از جمله :
- سرگیجه
- سردرد
- افزایش تشنگی
- تحریک پذیری
- کبودی آسان
- درد زبان
- گرفتگی در ناحیه ساق پا هنگام ورزش
- کاهش تحمل ورزشی
لازم به ذکر است از آن جا که علائم کم خونی به صورت تدریجی ظاهر شده و به علائم بسیاری از بیماری های دیگر شباهت دارد، اغلب نادیده گرفته می شود.
افرادی که دچار کم خونی شدید هستند ممکن است علائم جدی تری نیز تجربه کنند، مانند :
- تنگی نفس
- غش کردن یا حالت نزدیک غش کردن
- تنفس سریع (تاکی پنه)
- ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
از آن جا که کم خونی باعث کمبود اکسیژن کافی در بدن می شود، ممکن است مغز نیز دچار کمبود اکسیژن شده و آسیب مغزی رخ دهد.
علائم انواع خاص کم خونی
توجه داشته باشید برخی علائم ممکن است تنها در موارد خاص کم خونی رخ دهد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
کم خونی ناشی از کمبود آهن
برخی علائم که معمولا تنها در کم خونی فقر آهن رخ می دهد عبارتند از :
- اختلال پیکا یا تمایل به خوردن مواد غیر خوراکی مانند یخ، کاغذ، خاک رس و تراشه های رنگ
- ناخن های شکننده
- دست و پاهای سرد
کم خونی پرنیشیوز
علائم کم خونی پرنیشیوز عبارتند از :
- احساس سوزن سوزن شدن و گز گز
- ضعف عضلانی
- آتاکسی یا ناتوانی در هماهنگی و کنترل ارادی حرکات عضلات. این وضعیت می تواند روی حرکت چشم، گفتار و بلع تاثیر بگذارد
- مشکلات دستگاه گوارش مانند نفخ، حالت تهوع و از دست دادن اشتها
- بزرگ شدن کبد
علائم کم خونی پرنیشیوز شدید نیز ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- گیجی
- افسردگی
- مشکلات حافظه یا زوال عقل
کم خونی همولیتیک
علائم کم خونی همولیتیک عبارتند از :
- طحال بزرگ شده، این اندام به ایجاد و فیلتر سلول های خونی کمک می کند
- درد بالای شکم
- ادرار قهوه ای یا قرمز رنگ
- لرز
کم خونی آپلاستیک
کم خونی آپلاستیک نیز علائم متمایز و غیر طبیعی خاص خودش را دارد که از نظر شدت می تواند خفیف تا بسیار جدی باشد. این علائم عبارتند از :
- عفونت های مکرر
- خونریزی آسان
- تب
- لکه های ریز و دایره ای قرمز روی پوست که به دلیل خونریزی رگ های خونی کوچک ایجاد می شوند
- شکل غیر طبیعی کلیه ها، قلب، ریه ها، دستگاه گوارش و دست ها (مخصوص کم خونی فانکونی که از انواع کم خونی آپلاستیک می باشد)
- خون دماغ شدن
- خون در مدفوع
- خونریزی شدید در دوران قاعدگی
- حالت تهوع
- بثورات پوستی
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
افرادی که کم خونی آن ها تشخیص داده شده در صورت مشاهده علائمی مانند درد قفسه سینه، مشکل در تنفس، ضربان قلب سریع یا نا منظم لازم است فورا به بیمارستان مراجعه کنند (یا در صورت امکان از شخص دیگری بخواهند تا آن ها را به بیمارستان برساند).
علت نیاز به اقدام فوری در این شرایط این است که علائم ذکر شده ممکن است نشانه ای از مشکلات قلبی یا نارسایی قلبی در این افراد باشد.
به علاوه کسانی که به بیماری های زمینه ای مانند بیماری کلیوی، ایدز یا اچ آی وی، سرطان یا بیماری کرون که می توانند به کم خونی منجر شوند مبتلا هستند، پس از مشاهده علائم یا نشانه های کم خونی باید به پزشک خود مراجعه کنند.
در ضمن افرادی که سابقه خانوادگی کم خونی ارثی دارند باید به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز برای آزمایشات ژنتیکی و مشاوره اقدام کنند.
منبع: verywellhealth
