عفونت قارچی ناخن (به انگلیسی: Fungal nail infection) نوعی عفونت قارچی است که ناخن های دست و پا را درگیر کرده و می تواند به علل مختلف ایجاد شود.
این عارضه معمولا با داروهای ضد قارچ درمان می شود اما پروسه درمان آن ممکن است دشوار و زمان بر باشد زیرا تا زمانی که ناخن های جدید کاملا عاری از عفونت نباشند نمی توان گفت عفونت قارچی درمان شده است.
در ادامه قصد داریم درباره عفونت قارچی ناخن و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
عفونت قارچی ناخن چیست؟
عفونت های قارچی از انواع عفونت هستند که می توانند هر قسمتی از بدن را درگیر کنند. قارچ ها معمولا در کنار باکتری های مختلف در سطح و داخل بدن زندگی می کنند اما زمانی که قارچی شروع به رشد بیش از حد کند فرد به عفونت مبتلا می شود.
اونیکومایکوزیس یا عفونت قارچی ناخن نوعی عفونت قارچی است که ناخن های دست یا پا را درگیر می کند و از آن جا که معمولا به مرور زمان ایجاد می شود، هر گونه تفاوت ناگهانی در ظاهر ناخن یا احساس آن در ابتدا ممکن است به قدری ظریف باشد که نادیده گرفته شود.
این عفونت به دلیل رشد بیش از حد قارچ ها در داخل، زیر یا سطح ناخن ایجاد می شود و چون قارچ ها در محیط های گرم و مرطوب رشد می کنند، این نوع محیط می تواند به طور طبیعی باعث افزایش تکثیر آن ها شود.
ناگفته نماند قارچ های عامل خارش ژوک، پای ورزشکار، کرم حلقوی و همچنین قارچ هایی که از قبل در بدن یا روی سطح بدن وجود دارند می توانند باعث عفونت ناخن شوند. تماس با فردی که به عفونت قارچی مبتلا است نیز می تواند آن را به دیگران انتقال دهد.
به طور کلی عفونت قارچی، ناخن های پا را بیشتر از ناخن های دست درگیر می کند، احتمالا به این دلیل که انگشتان پا معمولا داخل کفش هستند و محیط گرم و مرطوب برای رشد این قارچ ها کاملا مهیا است.
بنابراین توصیه می شود هنگام مراجعه به سالن های مانیکور یا پدیکور ناخن حتما از ضد عفونی شدن ابزار مورد استفاده اطمینان حاصل کنید، زیرا ابزارهایی مانند سنباده و ناخن گیر اگر ضد عفونی نشوند می توانند عفونت های قارچی را از فردی به فرد دیگر منتقل کنند.
عوامل خطر زای عفونت قارچی ناخن
عفونت قارچی ناخن علل مختلف دارد که هر یک درمان مخصوص خودش را می طلبد. اگرچه بسیاری از این علل قابل پیشگیری هستند اما برخی عوامل خطر زا احتمال ابتلا به آن ها را افزایش می دهند، از جمله :
- دیابت
- بیماری که باعث گردش خون ضعیف می شود
- سن بالای 65 سال
- استفاده از ناخن مصنوعی
- شنا در استخر عمومی
- آسیب دیدگی ناخن
- آسیب پوست اطراف ناخن
- مرطوب بودن طولانی مدت انگشتان دست یا پا
- سیستم ایمنی ضعیف
- استفاده از کفش های پنجه بسته
علاوه بر این به نظر می رسد عفونت ناخن در مردان بیشتر از زنان و در بزرگسالان بیشتر از کودکان دیده می شود و کسانی که در میان اعضای خانواده خود فرد مبتلا به عفونت های قارچی دارند بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند.
از سوی دیگر افراد مسن در معرض خطر بالای ابتلا به آن هستند زیرا گردش خون ضعیف تری دارند و با افزایش سن ناخن ها کندتر رشد کرده و ضخیم تر می شوند.
علائم عفونت قارچی ناخن
عفونت قارچی ناخن ممکن است بخشی از ناخن، کل ناخن یا چندین ناخن را درگیر کند و علائم شایع آن عبارتند از :
- ناخن منحرف شده که ممکن است از بستر بلند شود
- بوی نا مطبوع ناخن
- شکنندگی یا ضخیم شدن ناخن
انواع عفونت قارچی ناخن
1. عفونت زیر ناخنی دیستال
این عفونت شایع ترین نوع عفونت قارچی ناخن است که می تواند ناخن های دست و پا را درگیر کند. در این عفونت لبه خارجی ناخن ظاهری دندانه دار با رگه های سفید یا زرد پیدا کرده و عفونت به بستر و قسمت زیرین ناخن نفوذ می کند.
2. عفونت سطحی سفید
این نوع عفونت معمولا ناخن های پا را درگیر می کند و در آن نوع خاصی از قارچ به لایه های فوقانی ناخن حمله کرده و لکه های سفید واضحی روی ناخن به وجود می آورد.
در نهایت این لکه های سفید کل ناخن را می پوشانند به طوری که ناخن زمخت، ترد و مستعد فرو ریختن می شود. لکه های روی ناخن ممکن است حفره دار و پوسته پوسته شوند.
3. عفونت زیر ناخنی پروگزیمال
عفونت زیر ناخنی پروگزیمال چندان شایع نیست اما می تواند ناخن های دست و پا را درگیر کرده و با گسترش عفونت به سمت بالا لکه های زرد رنگ در پایه ناخن بروز می کند.
این عفونت معمولا در افراد با سیستم ایمنی ضعیف دیده می شود. همچنین می تواند از آسیب جزئی به ناخن نشات بگیرد.
4. عفونت کاندیدا
مخمرهای کاندیدا باعث این نوع عفونت شده و می توانند به ناخن هایی که قبلا در اثر عفونت یا آسیب صدمه دیده اند حمله کنند.
کاندیدا اغلب روی ناخن های دست تاثیر می گذارد و معمولا در افرادی که مرتب دستان خود را در آب خیس می کنند رخ می دهد.
این عفونت در اغلب موارد از کوتیکول اطراف ناخن شروع شده و با علائمی همچون تورم، قرمزی و حساسیت به لمس همراه می باشد. خود ناخن ممکن است تا حدی از بستر بلند شده یا به طور کامل بیفتد.
تشخیص عفونت قارچی ناخن
از آن جا که سایر عفونت ها می توانند روی ناخن تاثیر بگذارند و علائم مشابه عفونت قارچی ناخن ایجاد کنند، تنها راه تایید تشخیص این عارضه مراجعه به پزشک است.
پزشک ابتدا ناخن را سوهان کشیده و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می کند. در برخی موارد نیز ممکن است نمونه را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه بفرستد.
درمان عفونت قارچی ناخن
در اکثر موارد محصولات بدون نسخه برای درمان عفونت ناخن توصیه نمی شوند زیرا نتایج آن ها چندان قابل اعتماد نیست. به جای آن پزشک احتمالا یک داروی ضد قارچ خوراکی تجویز می کند، مانند :
- تربینافین
- ایتراکونازول
- فلوکونازول
- گریزئوفولوین
پزشک ممکن است درمان های ضد قارچ دیگری مانند لاک ناخن ضد قارچ یا محلول های موضعی نیز تجویز کند که درست مانند لاک ناخن استفاده می شوند.
بسته به نوع قارچ، عامل عفونت و همچنین شدت عفونت ممکن است لازم باشد چندین ماه از این داروها استفاده شود. لازم به ذکر است محلول های موضعی معمولا در درمان عفونت های قارچی ناخن پا موثر نیستند.
از سوی دیگر نمی توان تضمین کرد عفونت قارچی به طور کامل رفع شده و ممکن است عوارضی نیز به دنبال داشته باشد.
پیشگیری از عفونت قارچی ناخن
خوشبختانه چند تغییر ساده در سبک زندگی می تواند به جلوگیری از عفونت قارچی ناخن کمک کند. به طور کلی مراقبت خوب از ناخن ها با مرتب و تمیز نگه داشتن آن ها راه خوبی برای جلوگیری از عفونت است.
همچنین لازم است از آسیب رساندن به پوست اطراف ناخن اجتناب شود و در صورت سر و کار داشتن طولانی مدت با آب بهتر است از دستکش استفاده شود.
روش های دیگر برای جلوگیری از عفونت قارچی ناخن عبارتند از :
- شستن دست ها بعد از لمس ناخن های آلوده
- خشک کردن کامل پاها به خصوص بین انگشتان پا بعد از حمام
- انجام مانیکور یا پدیکور در سالن های معتبر
- اجتناب از پا برهنه بودن در مکان های عمومی
- کاهش استفاده از ناخن مصنوعی و لاک ناخن
عوارض عفونت قارچی ناخن
برخی عوارض عفونت قارچی ناخن عبارتند از :
- ظاهر شدن مجدد عفونت
- از دست دادن دائمی ناخن آسیب دیده
- تغییر رنگ ناخن عفونی
- گسترش عفونت به سایر نواحی بدن و احتمالا جریان خون
- ایجاد عفونت باکتریایی پوست به نام سلولیت
چشم انداز عفونت قارچی ناخن
در برخی افراد درمان عفونت قارچی ناخن ممکن است دشوار بوده و مرحله اول درمان نتیجه بخش نباشد. به طور کلی تا زمانی که ناخن جدید عاری از عفونت قارچی رشد نکرده نمی توان گفت عفونت درمان شده است.
همچنین همیشه امکان بازگشت عفونت قارچی وجود دارد. در موارد شدید ممکن است آسیب دائمی به ناخن وارد شود و فرد مجبور به برداشتن آن شود.
افرادی که هم زمان به دیابت و عفونت قارچی ناخن مبتلا هستند لازم است حتما به پزشک مراجعه کنند زیرا افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ابتلا به عوارض بالقوه جدی ناشی از این عفونت ها قرار دارند.
منبع: healthline
