وقتی به رفلاکس اسید (سوزش سر دل) فکر می کنید معمولا آن را مربوط به مشکلات معده و مری می دانید. اما جالب است بدانید که بین رفلاکس اسید و بیماری های کبدی ارتباط نزدیکی وجود دارد.
در ادامه این مقاله به بررسی ارتباط بین رفلاکس اسید معده و بیماری های کبدی می پردازیم. با سومیتا همراه باشید؛
ارتباط بین رفلاکس اسید و بیماری های کبدی
رفلاکس اسید زمانی اتفاق می افتد که اسید معده به مری برگردد. مری لوله ای است که غذا را از دهان شما به معده شما می برد.
موارد جزئی رفلاکس اسید، که می تواند بعد از یک وعده غذایی تند یا مصرف برخی داروها رخ دهد معمولا به مراقبت پزشکی نیاز ندارد.
نوع جدی تر رفلاکس اسید، بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) نامیده می شود. مشخصه آن موارد زیر می باشند :
- دل درد مکرر
- طعم تلخ یا ترش در پشت دهان
- مشکل در بلع
- حالت تهوع
- درد قفسه سینه به خصوص هنگام دراز کشیدن بعد از غذا
بیماری رفلاکس معده اغلب به داروهای تجویزی یا درمان های دیگر و همچنین تنظیم رژیم غذایی و سبک زندگی نیاز دارد.
بیماری های کبدی
انواع مختلفی از بیماری کبدی وجود دارد که همه آن ها می توانند بر عملکردهای کبد از جمله موارد زیر تاثیر بگذارند :
- فیلتر کردن مواد زائد و سموم از خون
- تولید صفرا، ماده ای که به هضم غذا کمک می کند
- متابولیسم مواد مغذی
- تنظیم سطح خون در بدن
هنگامی که کبد در اثر بیماری یا جراحت آسیب می بیند ممکن است برخی از عوارض سلامتی جدی ایجاد شود.
ارتباط احتمالی بین رفلاکس اسید و بیماری های کبدی
غیر معمول نیست که افراد مبتلا به بیماری های جدی کبدی مانند سیروز یا نارسایی کبد، به بیماری رفلاکس معده نیز مبتلا شوند.
در یک مطالعه در سال 2021 بر روی افراد مبتلا به سیروز کبدی محققان دریافتند که 83 درصد از آن ها مبتلا به رفلاکس معده هستند. تصور می شود که وضعیتی به نام آسیت ممکن است تا حد زیادی شیوع رفلاکس معده را در این افراد توضیح دهد.
آسیت اغلب از عوارض سیروز است. این باعث تجمع مایع در شکم می شود و فشار مایع در شکم ممکن است به علائم مشابه رفلاکس معده و همچنین درد شکم و تنگی نفس منجر شود.
یک مطالعه جداگانه در سال 2020 بر روی افراد مبتلا به سیروز کبدی نشان داد که این وضعیت کبد با عوامل متعددی مرتبط است که باعث فعالیت غیر طبیعی عضلات مری و درنتیجه رفلاکس اسید می شود.
ارتباط احتمالی بین رفلاکس اسید و سلامت کبد
یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که افراد مبتلا به رفلاکس معده ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) باشند. در حالی که این مطالعه نشان نداد که چگونه رفلاکس معده ممکن است باعث ایجاد کبد چرب غیرالکلی شود، محققان پیشنهاد می کنند که این دو بیماری اغلب ممکن است با هم وجود داشته باشند زیرا عوامل خطر مشابهی مانند چاقی دارند.
یک مثال واضح تر از اینکه چگونه رفلاکس معده ممکن است بر سلامت کبد تاثیر بگذارد در یک مطالعه در سال 2017 ذکر شد. محققان دریافتند که استفاده از مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs) – یک درمان رایج رفلاکس اسید – ممکن است خطر ابتلا به بیماری کبد چرب الکلی را در میان افرادی که از الکل استفاده می کنند، افزایش دهد.
این مطالعه نشان داد از آنجایی که مهارکننده های پمپ پروتون ترشح اسید معده را کاهش می دهند، داروها ممکن است به طور ناخواسته رشد بیش از حد یک باکتری روده به نام انتروکوک را تسهیل کنند که ممکن است خطر ابتلا به بیماری کبدی را افزایش دهد.
علائمی که باید مراقب آن ها بود؟
همیشه مشخص نیست که چه زمانی علائم رفلاکس اسید می تواند مربوط به بیماری کبد باشد یا بالعکس. با این حال، اگر اخیرا بیماری کبدی برای شما تشخیص داده شده است و اغلب رفلاکس اسید معده را تجربه می کنید، می تواند یکی از عوارض بیماری کبدی باشد.
یک مطالعه قدیمی تر نشان داد که علائم زیر با بیماری کبد چرب غیر الکلی مرتبط است :
- آروغ زدن
- سوزش سردل
- بالا آوردن غذا
بیماری های کبدی همیشه در مراحل اولیه خود علائمی را نشان نمی دهند اما در صورت بروز می توانند علائم زیر را نشان دهد :
- درد شکم
- ادرار تیره
- خستگی
- مدفوع رنگ روشن
- تورم در اندام تحتانی
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید یا اگر اغلب بدون تغییر در رژیم غذایی یا سبک زندگی خود دچار سوزش سر دل می شوید با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.
گزینه های درمانی برای رفلاکس اسید
رفلاکس معده معمولا با داروهایی درمان می شود که یا تولید اسید معده را کاهش می دهند یا اسید معده را خنثی می کنند. گزینه های بدون نسخه شامل موارد زیر می شود :
- آنتی اسیدها برای خنثی کردن اسید معده
- مسدود کننده های گیرنده H-2 برای کاهش تولید اسید معده مانند سایمتیدین و فاموتیدین
- مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs)
برای درمان بیماری رفلاکس معده پزشک ممکن است علاوه بر مهارکننده های پمپ پروتون، مسدودکننده های گیرنده H2 را پیشنهاد کند. اما با توجه به ارتباط بین مهارکننده های پمپ پروتون و بیماری کبد چرب غیر الکلی، ممکن است به شما توصیه شود که ابتدا داروهای دیگر را امتحان کنید به خصوص اگر بیماری کبدی تشخیص داده شده باشد یا اگر در معرض خطر بالای مشکلات کبدی هستید.
با پزشک خود در مورد آزمایش آنزیم های کبدی قبل از شروع مصرف مهارکننده های پمپ پروتون صحبت کنید تا مشخص شود که آیا عوارض کبدی دارید یا خیر.
درمان بیماری های کبدی
هیچ درمان رسمی برای برخی بیماری های کبدی مانند سیروز و بیماری کبد چرب غیر الکلی وجود ندارد. اگر سیروز شدید شود، پیوند کبد ممکن است تنها گزینه درمانی باشد.
به طور کلی شرایط کبد با ایجاد تغییرات قابل توجهی در شیوه زندگی که بر مدیریت وزن و اجتناب از الکل تمرکز دارد، مدیریت می شود.
پیشگیری از بیماری های کبدی
گاهی اوقات می توان از بیماری کبد و رفلاکس اسید از طریق تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی پیشگیری کرد. برخی از استراتژی های رایج برای مدیریت علائم بیماری کبد یا جلوگیری از شروع بیماری کبدی عبارتند از :
- عدم مصرف نوشیدنی های الکلی
- خوردن یک رژیم غذایی کم چرب و متعادل
- خوردن وعده های غذایی کم حجم تر
- در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 تا 40 دقیقه ورزش کنید
- کاهش وزن
- ترک سیگار
پیشگیری از رفلاکس اسید
برای کمک به جلوگیری از رفلاکس اسید، استراتژی های سبک زندگی ذکر شده در بالا و همچنین موارد زیر را در نظر بگیرید :
- از محرک هایی مانند غذاهای تند، غذاهای چرب، نوشیدنی های گازدار، آب مرکبات و الکل خودداری کنید
- برای جلوگیری از تجمع اسید در مری، سر تخت خود را بالا بیاورید
- وزن متوسط را حفظ کنید
- برای کمک به هضم غذا به پهلوی چپ بخوابید
- چند ساعت بعد از غذا خوردن صبر کنید و سپس دراز بکشید
خلاصه
رفلاکس اسید و بیماری کبدی گاهی اوقات می توانند با یکدیگر همراه باشند به خصوص اگر سیروز کبدی، بیماری کبد چرب غیر الکلی یا نارسایی کبدی دارید. در صورت مصرف مهارکننده های پمپ پروتون برای رفلاکس اسید ممکن است در معرض خطر ابتلا به مشکلات کبدی نیز باشید.
اگر اضافه وزن دارید و کم تحرک هستید ممکن است با خطر بالای رفلاکس اسید و بیماری کبدی مواجه شوید.
در حالی که حفظ وزن متوسط، ورزش منظم و محدود کردن مصرف الکل نکات خوبی برای سلامت کلی هستند اما می توانند به ویژه در پیشگیری یا مدیریت هر دو رفلاکس اسید و بیماری کبد مفید باشند.
اگر علائمی از این شرایط را تجربه کردید، با پزشک خود وقت ملاقات بگیرید. تشخیص زودهنگام علائم ممکن است به شما در جلوگیری از عوارض بعدی کمک کند.
منبع : healthline
