جینسینگ (به انگلیسی : Ginseng) گیاهی دارویی سرشار از آنتی اکسیدان است. تحقیقات نشان می دهد که جینسینگ ممکن است مزایایی برای سلامت مغز، عملکرد سیستم ایمنی و کنترل قند خون داشته باشد.
قرن ها در طب سنتی چینی استفاده شده است. این گیاه با ریشه های گوشتی را می توان بسته به مدت زمان رشد به سه طریق طبقه بندی کرد : تازه، سفید یا قرمز.
جینسینگ تازه قبل از 4 سال برداشت می شود، جینسینگ سفید بین 4-6 سال و جینسینگ قرمز بعد از 6 سال یا بیشتر برداشت می شود.
جینسینگ انواع زیادی دارد اما محبوب ترین آن ها جینسینگ آمریکایی (نام علمی : Panax quinquefolius) و جینسنگ آسیایی (نام علمی : Panax ginseng) هستند.
جینسینگ آمریکایی و آسیایی از نظر غلظت ترکیبات فعال و اثرات آن بر بدن متفاوت هستند. اعتقاد بر این است که جینسینگ آمریکایی به عنوان یک آرامش بخش عمل می کند در حالی که جینسینگ آسیایی دارای اثر نیرو بخشی می باشد.
جینسنگ حاوی دو ترکیب مهم است : جینسنوزیدها و جینتونین. این ترکیبات مکمل یکدیگر برای ارائه مزایای سلامتی هستند.
در ادامه این مقاله با خواص دارویی و درمانی جینسینگ برای سلامتی بدن و همچنین عوارض و مضرات و طریقه مصرف آن بیشتر آشنا خواهید شد. با سومیتا همراه باشید؛
فواید و مزایای جینسینگ برای سلامتی بدن
1. آنتی اکسیدان های قوی آن ممکن است التهاب را کاهش دهند
جینسینگ دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی مفیدی است.
برخی از مطالعات لوله آزمایش نشان داده است که عصاره های جینسینگ و ترکیبات جینسنوزید می توانند التهاب را مهار کرده و ظرفیت آنتی اکسیدانی را در سلول ها افزایش دهند.
به عنوان مثال یک مطالعه لوله آزمایش نشان داد که عصاره جینسینگ قرمز کره ای باعث کاهش التهاب و بهبود فعالیت آنتی اکسیدانی سلول های پوستی افراد مبتلا به اگزما می شود.
این نتایج برای انسان ها نیز امیدوار کننده است.
یک مطالعه به بررسی اثرات مصرف 2 گرم عصاره جینسینگ قرمز کره ای سه بار در روز در 18 ورزشکار جوان به مدت هفت روز پرداخت.
پس از انجام آزمایش ورزشی سطوح برخی از نشانگرهای التهابی اندازه گیری شدند. این سطوح به طور قابل توجهی پایین تر از گروه دارونما بود و تا 72 ساعت پس از آزمایش هم ادامه یافت.
با این حال باید توجه داشت که گروه دارونما داروی گیاهی متفاوتی دریافت کردند. بنابراین مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
در نهایت یک مطالعه بزرگتر بر روی 71 زن یائسه انجام شد که روزانه 3 گرم جینسنگ قرمز یا دارونما را به مدت 12 هفته مصرف کردند. سپس فعالیت آنتی اکسیدانی و نشانگرهای استرس اکسیداتیو اندازه گیری شد.
محققان به این نتیجه رسیدند که جینسینگ قرمز با افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی به کاهش استرس اکسیداتیو کمک می کند.
2. ممکن است برای عملکرد مغز مفید باشد
جینسینگ می تواند به بهبود عملکردهای مغزی مانند حافظه، رفتار و خلق و خوی کمک کند.
برخی از مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان می دهند که اجزای موجود در جینسینگ مانند جینسنوزیدها و ترکیب K می توانند از مغز در برابر آسیب ناشی از رادیکال های آزاد محافظت کنند.
یک مطالعه روی 30 فرد سالم انجام شد که روزانه 200 میلی گرم جینسینگ آسیایی را به مدت چهار هفته مصرف کردند. در پایان مطالعه آن ها بهبود سلامت روانی، عملکرد اجتماعی و خلق و خو را نشان دادند.
با این حال این مزایا پس از 8 هفته دیگر قابل توجه نیستند و این نشان می دهد که ممکن است با استفاده طولانی مدت از اثرات جینسینگ کاسته شود.
مطالعه دیگری بررسی کرد که چگونه دوزهای منفرد 200 یا 400 میلی گرم جینسینگ آسیایی بر عملکرد ذهنی، خستگی ذهنی و سطح قند خون در 30 فرد سالم قبل و بعد از یک آزمایش ذهنی 10 دقیقه ای تاثیر می گذارد.
دوز 200 میلی گرم بر خلاف دوز 400 میلی گرم در بهبود عملکرد ذهنی و خستگی در طول آزمایش موثرتر بود.
این احتمال وجود دارد که جینسینگ به جذب قند خون توسط سلول ها کمک کند که می تواند عملکرد را افزایش داده و خستگی روانی را کاهش دهد. هنوز مشخص نیست که چرا دوز کمتر از دوز بیشتر موثرتر بوده است.
یک مطالعه سوم نشان داد که مصرف 400 میلی گرم جینسینگ آسیایی روزانه به مدت هشت روز آرامش و مهارت های ریاضی را بهبود می بخشد.
علاوه بر این مطالعات دیگر تاثیرات مثبتی بر عملکرد و رفتار مغز افراد مبتلا به آلزایمر نشان دادند.
3. می تواند اختلال نعوظ را بهبود بخشد
تحقیقات نشان داده است که جینسینگ می تواند جایگزین مفیدی برای درمان اختلال نعوظ در مردان باشد.
به نظر می رسد ترکیبات موجود در آن از اکسیداتیو در رگ های خونی و بافت های آلت تناسلی محافظت کرده و به بازگرداندن عملکرد طبیعی کمک کند.
علاوه بر این مطالعات نشان داده اند که جینسینگ ممکن است تولید نیتریک اکسید را افزایش دهد، ترکیبی که شل شدن ماهیچه ها در آلت تناسلی را بهبود می بخشد و گردش خون را افزایش می دهد.
یک مطالعه نشان داد که مردان تحت درمان با جینسینگ قرمز کره ای 60 درصد در علائم اختلال نعوظ بهبود یافته اند در حالی که 30 درصد بهبودی بعد از مصرف دارو دیده می شود.
علاوه بر این یک مطالعه دیگر نشان داد که 86 مرد مبتلا به اختلال نعوظ پس از مصرف 1000 میلی گرم عصاره جنسینگ به مدت 8 هفته بهبود قابل توجهی در عملکرد نعوظ و رضایت کلی داشتند.
با این حال مطالعات بیشتری برای نتیجه گیری قطعی در مورد اثرات جینسینگ بر اختلال نعوظ مورد نیاز است.
4. ممکن است سیستم ایمنی بدن را تقویت کند
جینسینگ ممکن است سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.
برخی از مطالعات که به بررسی اثرات آن بر سیستم ایمنی می پردازد بر بیماران سرطانی که تحت جراحی یا شیمی درمانی قرار گرفته اند متمرکز شده است.
در یک مطالعه 39 نفر که از جراحی سرطان معده در حال بهبودی بودند، تحت درمان قرار گرفتند و روزانه 5400 میلی گرم جینسینگ را به مدت دو سال مصرف کردند.
جالب اینجاست که این افراد بهبود قابل توجهی در عملکرد سیستم ایمنی بدن داشته و عود علائم کمتری داشتند.
مطالعه دیگری تاثیر عصاره جینسینگ قرمز را بر نشانگرهای سیستم ایمنی در افراد مبتلا به سرطان معده پیشرفته تحت شیمی درمانی پس از جراحی مورد بررسی قرار داد.
پس از سه ماه افرادی که عصاره جینسینگ قرمز مصرف می کردند نشانگرهای سیستم ایمنی بهتری نسبت به گروه کنترل یا دارونما داشتند.
علاوه بر این یک مطالعه نشان داد افرادی که از جینسینگ استفاده می کنند تا 35 درصد شانس بیشتری برای زندگی بدون بیماری تا پنج سال پس از جراحی درمانی و تا 38 درصد میزان بقا در مقایسه با افرادی که از آن استفاده نمی کنند خواهند داشت.
به نظر می رسد عصاره جینسینگ می تواند تاثیر واکسیناسیون علیه بیماری هایی مانند آنفولانزا را نیز افزایش دهد.
اگرچه این مطالعات نشانگرهای سیستم ایمنی بدن در افراد مبتلا به سرطان را نشان می دهد تحقیقات بیشتری برای اثبات اثر جینسینگ در افزایش مقاومت در برابر عفونت در افراد سالم مورد نیاز است.
5. ممکن است مزایای بالقوه ای در برابر سرطان داشته باشد
جینسینگ ممکن است در کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان ها مفید باشد.
نشان داده شده است که جینسنوزیدهای موجود در این گیاه به کاهش التهاب و محافظت از آنتی اکسیدان ها کمک می کنند.
چرخه سلولی فرایندی است که طی آن سلول ها به طور معمول رشد و تقسیم می شوند. جینسنوزیدها می توانند با جلوگیری از تولید و رشد غیرطبیعی سلول ها از این چرخه سود ببرند.
بررسی چندین مطالعه به این نتیجه رسید افرادی که از جینسینگ استفاده می کنند ممکن است 16 درصد کمتر در معرض ابتلا به سرطان باشند.
علاوه بر این یک مطالعه مشاهده ای نشان داد افرادی که از جینسینگ استفاده می کنند نسبت به افرادی که از آن استفاده نمی کنند کمتر دچار انواع خاصی از سرطان مانند سرطان لب، دهان، مری، معده، روده بزرگ، کبد و ریه می شوند.
جینسینگ همچنین ممکن است به بهبود سلامت بیماران تحت شیمی درمانی، کاهش عوارض جانبی و افزایش اثر برخی داروهای درمانی کمک کند.
در حالی که مطالعات در مورد نقش جینسینگ در پیشگیری از سرطان مزایایی را نشان می دهد آن ها هنوز قطعی نیستند.
6. ممکن است با خستگی مبارزه کرده و سطوح انرژی را افزایش دهد
نشان داده شده است که جینسینگ به مبارزه با خستگی و افزایش انرژی کمک می کند.
مطالعات مختلف روی حیوانات برخی از اجزای موجود در جینسینگ مانند پلی ساکاریدها و الیگوپپتیدها را با استرس اکسیداتیو کمتر و تولید انرژی بیشتر در سلول ها مرتبط کرده است که می تواند به مبارزه با خستگی کمک کند.
یک مطالعه چهار هفته ای تاثیر 1 یا 2 گرم جینسینگ آسیایی یا دارونما را برای 90 فرد مبتلا به خستگی مزمن بررسی کرد.
افرادی که جینسینگ آسیایی به آن ها داده شد نسبت به افرادی که دارونما مصرف می کردند خستگی جسمی و روحی کمتر و همچنین کاهش استرس اکسیداتیو را تجربه کردند.
یک مطالعه دیگر نشان داد که 364 بازمانده از سرطان که مبتلا به خستگی بودند 2000 میلی گرم جینسینگ آمریکایی یا دارونما دریافت کردند. پس از هشت هفته میزان خستگی افراد گروه جینسینگ به میزان قابل توجهی کمتر از گروه دارونما بود.
علاوه بر این بررسی بیش از 155 مطالعه نشان داد که مکمل های جینسینگ نه تنها به کاهش خستگی بلکه به افزایش فعالیت بدنی نیز کمک می کند.
7. می تواند قند خون را کاهش دهد
به نظر می رسد جینسینگ در کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت و بدون دیابت مفید است.
نشان داده شده است که جینسینگ آمریکایی و آسیایی عملکرد سلول های پانکراس را بهبود می بخشند، تولید انسولین را افزایش داده و جذب قند خون را در بافت ها افزایش می دهند.
علاوه بر این مطالعات نشان می دهد که عصاره های جینسینگ به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان هایی که رادیکال های آزاد را در سلول های افراد مبتلا به دیابت کاهش می دهد، به آن ها کمک می کنند.
یک مطالعه تاثیر 6 گرم جینسینگ قرمز کره ای را به همراه داروهای معمول ضد دیابت یا رژیم غذایی در 19 فرد مبتلا به دیابت نوع 2 ارزیابی کرد.
جالب است که آن ها توانستند قند خون را در طول مطالعه 12 هفته ای خوب حفظ کنند. آن ها همچنین 11 درصد کاهش سطح قند خون، 38 درصد کاهش انسولین ناشتا و 33 درصد افزایش حساسیت به انسولین داشتند.
یک مطالعه دیگر نشان داد که جینسینگ آمریکایی پس از انجام آزمایش با یک نوشیدنی قندی به بهبود سطح قند خون در 10 فرد سالم کمک کرد.
به نظر می رسد جینسینگ قرمز تخمیر شده می تواند در کنترل قند خون موثرتر باشد. جینسینگ تخمیر شده با کمک باکتری های زنده تولید می شود که جینسنوزیدها را به شکل قابل جذب و قوی تری تبدیل می کند.
در واقع یک مطالعه نشان داد که مصرف روزانه 2.7 گرم جینسینگ قرمز تخمیر شده در کاهش قند خون و افزایش سطح انسولین پس از یک وعده غذایی آزمایشی در مقایسه با دارونما موثر است.
روش های استفاده از جینسینگ در رژیم غذایی
ریشه جینسینگ را می توان به طرق مختلف مصرف کرد؛
- می توانید آن را خام بخورید یا بخارپز کنید تا نرم شود
- همچنین می توانید آن را به صورت دمنوش یا چای جینسینگ مصرف کنید؛ برای انجام این کار کافی است آب داغ را به جینسنگ تازه ی تکه شده اضافه کنید و بگذارید چند دقیقه بجوشد
- جینسینگ را می توان به دستور العمل های مختلف مانند سوپ و غذاهای سرخ کردنی نیز اضافه کرد
- عصاره جینسینگ را می توان به شکل پودر، قرص، کپسول و روغن یافت
میزان مصرف شما بستگی به شرایطی دارد که می خواهید بهبود یابد. به طور کلی دوزهای روزانه 1-2 گرم ریشه جینسینگ خام یا 200-400 میلی گرم عصاره پیشنهاد می شود.
بهتر است با دوزهای پایین شروع کنید و با گذشت زمان آن را افزایش دهید.
به دنبال عصاره جینسینگ استاندارد باشید که حاوی 2 تا 3 درصد کل جینسنوزیدها باشد و قبل از غذا برای افزایش جذب و دریافت مزایای کامل آن را مصرف کنید.
عوارض و مضرات جینسینگ
طبق تحقیقات به نظر می رسد جینسنگ بی خطر است و نباید عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
با این حال افرادی که از داروهای دیابت استفاده می کنند هنگام استفاده از جینسینگ باید سطح قند خون خود را به دقت کنترل کنند تا اطمینان حاصل شود که این سطوح خیلی پایین نمی آیند.
علاوه بر این جینسینگ ممکن است اثر داروهای ضد انعقاد را کاهش دهد.
به این دلایل قبل از مصرف جینسینگ با پزشک خود مشورت کنید.
توجه داشته باشید که به دلیل عدم وجود مطالعات ایمنی جینسینگ برای کودکان و زنان باردار یا شیرده توصیه نمی شود.
در نهایت شواهدی وجود دارد که نشان می دهد استفاده طولانی مدت از جینسینگ می تواند اثر آن را در بدن کاهش دهد.
برای به حداکثر رساندن مزایای آن باید جینسنگ را در چرخه های 2 تا 3 هفته ای با یک یا دو هفته استراحت بین آن مصرف کنید.
خلاصه
جینسینگ یک مکمل گیاهی است که قرن ها در طب چینی مورد استفاده قرار می گیرد.
معمولا به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی مورد توجه قرار می گیرد. همچنین می تواند به تنظیم سطح قند خون کمک کرده و برای برخی از سرطان ها مفید باشد.
علاوه بر این جینسینگ ممکن است سیستم ایمنی بدن را تقویت کند، عملکرد مغز را تقویت کند، با خستگی مبارزه کرده و علائم اختلال نعوظ را بهبود بخشد.
جینسینگ را می توان به صورت خام یا کمی بخارپز مصرف کرد. همچنین می توانید به راحتی از طریق عصاره، کپسول یا پودر به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
بدون توجه به اینکه آیا می خواهید وضعیت خاصی را بهبود بخشید یا به سادگی به سلامت خود کمک می کنید جینسینگ قطعا ارزش یکبار امتحان را دارد.
منبع : healthline
