علائم آسم چیست؟

آسم نوعی بیماری تنفسی شایع با علائم شناخته شده مانند خس خس سینه، سرفه، تنگی قفسه سینه و تنگی نفس است که به دلیل سفت شدن ناگهانی برونش ها (راه های هوایی) و تولید بیش از حد مخاط در ریه ها رخ می دهد.

این بیماری علاوه بر علائم ذکر شده می تواند در کوتاه مدت و بلند مدت تغییرات قابل توجهی در ریه ها ایجاد کند که به نوبه خود ممکن است موجب تشدید علائم شوند. به همین دلیل آشنایی با علائم اولین قدم برای جلوگیری از عوارض آسم و حفظ سلامت تنفسی فرد می باشد.

در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های آسم صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

علائم آسم چیست؟

علائم شایع آسم

علائم کلاسیک آسم عبارتند از :

خس خس سینه
سرفه
تنگی قفسه سینه
تنگی نفس

1. خس خس سینه

خس خس سینه نوعی صدای سوت مانند یا شبیه جیر جیر است که هنگام نفس کشیدن ایجاد می شود. این علامت بیشترین ارتباط را با آسم دارد و دلیل اصلی است که باعث می شود افراد و به خصوص والدین به پزشک مراجعه کنند.

خس خس زمانی رخ می‌ دهد که التهاب باعث انقباض برونش شده و جریان هوا را مختل کند. این مسئله معمولا هنگام بازدم و گاه هنگام دم شنیده می‌ شود و اغلب نشانه‌ ای از عدم کنترل آسم می باشد.

خس خس سینه را نباید با استریدور (سوت تنفسی) اشتباه گرفت. این صدای بلند از علائم بارز بیماری خروسک است که از کاهش جریان هوای ناشی از انسداد خارج ریه ایجاد می شود.

2. سرفه

سرفه یکی دیگر از نشانه های کلاسیک آسم است، به خصوص اگر شب ها بدتر شود یا خواب را مختل کند. سرفه مزمن نیز مانند خس خس سینه می تواند نشانه ای از عدم کنترل این بیماری باشد.

اگر پزشک به آسم مشکوک باشد ممکن است از فرد بپرسد که آیا شب ها یا هنگام ورزش کردن سرفه می کند یا خیر.

در صورتی که یک بیمار مبتلا به آسم 2 بار یا بیشتر در ماه سرفه شبانه داشته باشد ممکن است به افزایش داروهای آسم نیاز باشد.

3. تنگی قفسه سینه

تنگی قفسه سینه ممکن است همراه با سایر علائم کلاسیک آسم یا به تنهایی رخ دهد. بیماران معمولا این علامت را به صورت احساس بسیار آزار دهنده حرکت نکردن هوا در ریه های خود توصیف می کنند و بسیاری می گویند در ناحیه قفسه سینه احساس فشار می کنند.

این مسئله می تواند اضطراب زیادی ایجاد کند زیرا بیمار نمی تواند به خوبی و به اندازه کافی نفس بکشد.

اگر فرد احساس کند چیزی روی سینه اش نشسته یا فشاری روی قفسه سینه اش وارد می شود باید با پزشک خود صحبت کند. شدت یافتن این علامت می تواند به یک مسئله اورژانسی و تهدید کننده زندگی تبدیل شود و باید فورا با اورژانس تماس گرفته شود.

ناگفته نماند علائم مربوط به قفسه سینه علاوه بر این که نشانه حمله احتمالی آسم است می تواند نشانه حمله قلبی باشد.

4. تنگی نفس

تنگی نفس احساس ناتوانی در نفس کشیدن است که افراد مبتلا به آسم نیز ممکن است آن را تجربه کنند. برخی افراد این حالت را به صورت گرسنگی هوا توصیف کنند.

این علامت در برخی بیماران به طور ناگهانی و در برخی دیگر به تدریج ظاهر می شود. همچنین ممکن است قبل از تشخیص آسم تجربه شود یا نشانه ای از عدم کنترل آن باشد.

افراد تنگی نفس را به شکل های متفاوت تجربه می کنند و بنابراین آن را به گونه متفاوتی توصیف کنند. برخی از بیماران نمی توانند به اندازه گذشته فعالیت زیادی انجام دهند و هنگام تلاش و تقلا زودتر از حد معمول نفس کم می آورند.

برخی دیگر ممکن است متوجه نوعی حالت تنگی مزمن در قفسه سینه شوند، در حالی که دیگران حس می کنند قبل از پایان یک بازدم نیاز به نفس دوباره دارند.

تنگی نفس هرگز طبیعی نیست، با این حال هنگام ورزش کردن شدید یا رفتن به ارتفاعات چندان هم غیر منتظره نمی باشد. علاوه بر این بیماران چاق حتی هنگام انجام ورزش های متوسط ممکن است دچار تنگی نفس شوند.

الگوی علائم

علائم آسم معمولا می آید و می رود (حتی در طول یک روز) اما معمولا هنگام شب یا صبح بدتر می شود. اگر فرد دچار سرماخوردگی یا عفونت ویروسی دیگری باشد علائم آسم اغلب تشدید می شود.

به علاوه علائم اغلب با آلرژی، هوای سرد، ورزش یا تنفس سریع تحریک می شوند.

علائم نادر

آسم سرفه ای می تواند با سرفه مزمن خشک و مزمن بدون خس خس سینه همراه باشد. خمیازه یا آه کشیدن مکرر یکی دیگر از علائمی است که نشان می دهد بدن قادر به تنفس طبیعی نیست.

علاوه بر این تنفس سریع (هر 2 ثانیه یا کمتر در بزرگسالان) نشانه دیگری است که می گوید هوای کافی به داخل یا خارج ریه منتقل نمی شود. اختلال در تنفس می تواند به مشکل در خواب و تمرکز منجر شود. همچنین ممکن است فرد دچار اضطراب و افزایش خستگی شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟

اگر بیماری آسم فرد تشخیص داده نشده و فرد دچار خس خس سینه یا سرفه مکرر است که بیش از چند روز طول کشیده لازم است به پزشک خود مراجعه کند.

از سوی دیگر اگر آسم در فرد تشخیص داده شده لازم است برای کنترل وضعیت و این که آیا بیماری تشدید یافته یا بهتر شده به صورت منظم به پزشک مراجه شود.

در مواردی که آسم به خوبی کنترل نشود ممکن است یک یا چند علامت زیر ظاهر شود :

خس خس سینه واضح تر می شود
سرفه از بین نمی رود
فرد شب ها یا در هوای سرد بیشتر سرفه می کند
سرفه یا خس خس سینه با فعالیت کردن افزایش می یابد
داروهای تسکین دهنده سریع چندان اثر بخش نیستند
به خواب رفتن یا استراحت شبانه برای فرد مشکل است
از کارهایی که معمولا به راحتی انجام می دهد زود خسته می شود
علائم آلرژی مانند آب ریزش بینی و خارش چشم بدتر می شود
فرد کمتر می تواند زمان شعله وری علائم را تشخیص دهد
حداکثر شدت جریان بازدمی (PEFR) در فرد کاهش می یابد

اگر فرد دچار هر یک از این علائم باشد لازم است به پزشک خود مراجعه کند تا مشخص شود که تغییرات قابل توجهی در وضعیت تنفسی او ایجاد شده است یا خیر.

ممکن است از اسپیرومتری و سایر آزمایش‌ ها برای ارزیابی میزان تغییرات و در صورت نیاز تغییر در برنامه درمانی استفاده شود.

اگر علائم آسم شدیدتر شود ممکن است دیسترس تنفسی قابل توجهی ایجاد شده و زندگی روزمره فرد را دچار اختلال کند. عدم درمان این وضعیت می تواند به عوارض جدی و حتی مرگ منجر شود.

در صورت بروز هر یک از موارد زیر لازم است به اورژانس مراجعه شود :