علائم آرتروز چیست؟

آرتروز شایع ترین نوع آرتریت است که با علائم و نشانه هایی همچون درد و سفتی مفاصل، محدودیت دامنه حرکتی و بزرگ شدن یا ورم مفاصل همراه می باشد.

مواردی مانند از دست دادن غضروف نیز در آرتروز شایع است و شروع علائم معمولا با از دست دادن تدریجی غضروف در مفصل آسیب دیده رخ می دهد.

در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های آرتروز صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

علائم آرتروز چیست؟

علائم شایع آرتروز

بیماری آرتروز دارای دو نوع اولیه و ثانویه می باشد.

آرتروز اولیه که بیشترین موارد تشخیص را شامل می شود به دلیل از دست دادن غضروف و تحلیل مفاصل معمولا با افزایش سن ایجاد می شود و با هیچ علت احتمالی دیگری مرتبط نمی باشد.

این در حالی است که آرتروز ثانویه بر خلاف آرتروز اولیه با علل دیگری همچون آسیب مفاصل، چاقی یا سایر بیماری های مفصلی همراه می باشد.

علائم شایع هر دو نوع آرتروز عبارتند از :

درد یا حساسیت مفاصل
سفتی یا محدودیت دامنه حرکتی
التهاب یا بزرگ شدن مفاصل
کریپتوس (صدای ترک خوردن، ساییدن یا ترکیدن)
بی ثباتی مفصل
بد شکلی یا ناهماهنگی مفاصل

جالب است بدانید گاهی افراد مبتلا به آرتروز ممکن است دچار آسیب مفصلی باشند که در عکس برداری معمولی با اشعه ایکس مشهود است اما علائم چندانی تجربه نمی کنند.

بر عکس آن نیز ممکن است رخ دهد، یعنی گاهی فرد مبتلا درد یا سایر علائم آرتروز را تجربه می کند اما شواهدی مبنی بر ابتلا به آرتروز در تصویر برداری های اشعه ایکس او دیده نمی شود.

1. درد مفاصل

درد اولین علامت مربوط به آرتروز است که باعث اختلال در عملکرد و ناتوانی در افراد مبتلا به این بیماری می شود.

این درد معمولا به تدریج رخ می دهد و در آرتروز خفیف تا متوسط اغلب حین فعالیت هایی که مفصل مورد نظر را درگیر می کند تشدید پیدا می کند و با استراحت بهبود می‌ یابد.

درد ناشی از آرتروز با پیشرفت بیماری معمولا پایدارتر و دائمی تر می شود تا جایی که ممکن است حتی با استراحت یا درمان‌ های محافظه کارانه تسکین پیدا نکند.

لازم به ذکر است درد حین استراحت می تواند نشانه ای از افزایش شدت یا پیشرفته بودن سطح بیماری یا نشانه التهاب موضعی مفصل باشد.

توجه داشته باشید درد مربوط به آرتروز مستقیما از تحلیل غضروف ها ناشی نمی شود زیرا همان طور که می دانید غضروف آنورال است، به این معنی که بافت عصبی ندارد.

این درد به احتمال زیاد به ساختارهای مجاور غضروف مانند کشیده شدن کپسول مفصل در اثر بزرگ شدن استخوان، ریز شکستگی استخوان ساب غضروفی، سینوویت یا سایر تغییرات ساختاری مرتبط می باشد.

اگر فرد دچار علائم التهاب حاد مفصل (قرمزی، درد، داغی یا ورم) یا درد شدید است لازم است فورا به پزشک مراجعه کند.

2. سفتی مفصل

سفتی صبحگاهی مفاصل در بیماری آرتروز شایع است که معمولا 30 دقیقه یا کمتر طول می کشد (کمتر از آن چه در روماتیسم مفصلی تجربه می شود).

لازم به ذکر است سفتی مفاصل مربوط به آرتروز در طول روز به خصوص بعد از یک دوره عدم فعالیت نیز عود می‌کند. همچنین افراد مبتلا به این بیماری معمولا هنگام طوفانی شدن هوا (به دلیل تغییرات فشار هوا) از سفتی مفاصل شکایت دارند.

3. محدود شدن دامنه حرکتی

کاهش دامنه حرکتی طبیعی در مفاصل درگیر آرتروز می‌ تواند به دلیل درد، ورم، انقباضات فلکشن و نا هنجاری‌ های مربوط به از دست دادن غضروف ایجاد شود.

4. ورم مفصل

آرتروز در حالت کلی باعث ورم یا افیوژن (آب آوردن) نمی شود بلکه ورم و افیوژن معمولا نتیجه التهاب یا ضربه است.

5. بزرگ شدن مفصل

بزرگ شدگی مفصل از خصوصیات بیماری آرتروز است و ممکن است با بزرگ شدن استخوان یا افیوژن مفصل همراه باشد. این وضعیت در آرتروز دست به خصوص در مفاصل اینترفالانژیال دیستال و مفاصل اینترفالانژیال پروگزیمال بسیار شایع است.

به علاوه تشکیل استئوفیت ها (برآمدگی های استخوانی یا خارهای استخوانی) که می توانند زیر پوست در ناحیه هر یک از مفاصل احساس شوند ممکن است در رشد استخوان یا بزرگ شدن مفصل نقش داشته باشد.

گره های هبردن و گره های بوچارد از مشخصه های آرتروز هستند. همچنین افیوژن های مرتبط با آرتروز معمولا غیر التهابی هستند و با قرمزی یا گرما همراه نیستند.

6. کریپتوس

حرکت مفاصلی که تحت تاثیر آرتروز قرار گرفته اند ممکن است باعث ایجاد صدای ساییدگی شوند که کرپیتوس نام دارد.

این صدا احتمالا قابل شنیدن یا قابل حس کردن است و به دلیل سطوح نا منظم یا نا هموار مفصل (سطوحی که در حالت عادی صاف هستند) یا وجود ضایعات در مفصل ایجاد می شود.

7. بد شکلی یا ناهنجاری مفصل

از دست دادن شدید غضروف در مفصل آسیب دیده می تواند به نا هماهنگی یا تغییر شکل آن منجر شود.

این نا هنجاری معمولا در آرتروز زانو مشهود است. زانوی دارای تراز نرمال دارای محوری است که از وسط ساق پا می‌ گذرد. زمانی که یک زانو دچار نا هماهنگی می شود انحراف آن می تواند به شکل واروس (پا پرانتزی) یا والگوس (پا ضرب دری) ظاهر شود.

نا هنجاری واروس در آرتروز شدید زانو شایع است اما ممکن است در موارد خفیف تا متوسط نیز رخ دهد. لازم به ذکر است آرتروز زانوی کمپارتمان داخلی معمولا با نا هماهنگی واروس و آرتروز زانو کمپارتمان جانبی معمولا با نا هماهنگی والگوس همراه می باشد.

8. بی ثباتی مفصل

این عارضه ممکن است به دلیل درد و سفتی مفاصل یا نا هنجاری رخ دهد. در این حالت ممکن است فرد احساس کند مفصل تحمل کننده وزن خم می شود، همچنین می تواند باعث قفل شدن مفصل شود که روی ثبات تاثیر می گذارد.

9. التهاب موضعی

آرتروز یک بیماری التهابی سیستمیک نیست. اگرچه ممکن است ورم یا افیوژن بافت نرم در آن ایجاد شود اما التهاب در این بیماری موضعی است و در مقایسه با سایر انواع التهابی آرتریت تاثیر کمتر گسترده ای دارد.

علائم نادر

بسته به این که کدام مفاصل تحت تاثیر آرتروز قرار گرفته اند ممکن است علائم دیگری نیز ایجاد شود که بسیاری از افراد به آن ها توجهی نمی کنند. این علائم اغلب زمانی رخ می دهد که نواحی گردن یا ستون فقرات تحت تاثیر قرار گرفته باشد.

علائم غیر شایع آرتروز عبارتند از :

بی حسی و سوزن سوزن شدن دست ها یا پاها
ضعف دست ها یا پاها
سردردی که در پشت سر متمرکز شده است
دردی که از تیغه شانه به سمت پایین دست سرایت می کند

لازم به ذکر است بیماری های بسیاری می‌ توانند این علائم را ایجاد کنند، بنابراین پزشک قبل از مشکوک شدن به آرتروز سعی می کند موارد احتمالی دیگر را بررسی کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟

برخی افراد به مرور و با افزایش سن دچار درد و سفتی مفاصل می شوند که کم کم افزایش پیدا می کند و معمولا علائم را با پزشک خود در میان نمی گذارند.

با این حال فارغ از این که چه عاملی باعث بروز آرتروز شده باشد، تشخیص این عارضه به کنترل و کاهش درد کمک زیادی می کند. اگرچه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما اقدامات درمانی زود هنگام نقش مهمی در کند شدن پیشرفت بیماری دارد.

صرف نظر از سن فرد، در صورت بروز علائم زیر لازم است به پزشک مراجعه شود :

درد مفاصل که بیش از چند روز طول بکشد
درد یا سفتی که طی چند هفته می آید و می رود
درد مفاصل که با مسکن های بدون نسخه تسکین نمی یابد یا پس از قطع این داروها عود می کند
درد، سفتی، التهاب یا صدای غیر طبیعی مفاصل که علت آن مشخص نیست یا باعث نگرانی شده است

اگر قبلا بیماری تشخیص داده شده در صورت تشدید علائم لازم است با پزشک مشورت شود، به خصوص در موارد زیر :