سرطان پوست نوعی سرطان شایع است که هیچ دستورالعمل غربال گری عمومی برای تشخیص زود هنگام آن وجود ندارد، به همین دلیل همه مردم باید با علائم و نشانه های این بیماری آشنا شوند تا در صورت بروز آن ها به سرعت برای درمان اقدام کنند.
این سرطان معمولا در نواحی از بدن که بیشتر در معرض نور خورشید است رخ داده و انواع مختلف دارد که علائم هر یک می تواند متفاوت باشد.
در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های سرطان پوست صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
علائم سرطان پوست چیست؟
به طور کلی هر لکه جدیدی که روی پوست ظاهر شود به صورت بالقوه می تواند نشانه ای از سرطان پوست باشد. توجه داشته باشید این سرطان نسبتا شایع است و از هر 5 نفر 1 نفر در طول زندگی خود حداقل به یک نوع سرطان پوست مبتلا می شود.
تشخیص قطعی انواع مختلف سرطان پوست نیاز به نمونه برداری و بررسی زیر میکروسکوپ دارد اما ظاهر کلی این تومورها نیز تا حدودی با هم متفاوت می باشند.
- کارسینوم سلول سنگفرشی : این نوع سرطان پوست ممکن است یک ضایعه پوستی زگیل مانند، برجسته و پوسته پوسته ایجاد کند که یک فرو رفتگی در مرکز آن وجود دارد و روشن تر و صاف تر از ناحیه اطراف به نظر می رسد. ضایعات پوستی گاهی خونریزی می کنند، ترشحات دارند یا دلمه ایجاد می کنند
- سرطان سلول بازال : این سرطان اغلب با توده های سفید رنگ براق و مرواریدی یا گوشتی با ظاهر صاف، برجسته یا گنبدی و مومی شکل همراه است و می تواند زخم ایجاد کند. با دقت در ناحیه آسیب دیده می توان رگ های خونی ریز را دید. این نوع سرطان به نام زخم جوندگان نیز شهرت پیدا کرده زیرا به نظر می رسد موش این نواحی را جویده است
- ملانوم : این نوع سرطان اغلب در قالب یک خال جدید یا خال موجود ظاهر می شود که ممکن است تغییراتی در آن رخ دهد
عوارض سرطان پوست مانند متاستاز نیز ممکن است به علائم گوناگونی منجر شود. لازم به ذکر است ملانوم می تواند متاستاز داشته باشد اما سرطان پوست سلول سنگفرشی به ندرت و سرطان سلول بازال تقریبا هرگز چنین نخواهد شد.
در ادامه به برخی علائم سرطان پوست اشاره خواهیم کرد اما مهم است بدانید علائم سرطان پوست در افراد مختلف متفاوت است.
علائم شایع (همه انواع)
قانون کلی این است که اگر لکه ای روی پوست خود دارید که باعث نگرانی شما شده، حتی اگر سایر علائم این بیماری را تجربه نکرده اید حتما برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
برخی علائم شایع عبارتند از :
1. زخمی که بهبود پیدا نمی کند
بسیاری از سرطان های پوست در ابتدا با گزش حشرات، آسیب های جزئی یا تحریکات پوستی نادیده گرفته می شوند، اما در صورتی که به مرور زمان از بین نروند بیشتر باید به آن ها مشکوک شد.
اگر متوجه زخمی روی پوست خود شده اید که بهبود پیدا نمی کند یا به نظر می رسد در حال بهبود است اما دوباره ظاهر می شود لازم است حتما با پزشک خود مشورت کنید.
به طور کلی هر تغییر پوستی که طی دو هفته به خودی خود برطرف نشود باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
2. تغییر در ضایعه پوستی موجود
برخی سرطان های پوست از یک ضایعه یا خال پوستی که مدت ها قبل روی پوست بوده شروع می شوند.
بنابراین اگر کک و مک، خال یا سایر لک های پوستی شما در حال تغییر هستند با پزشک خود صحبت کنید.
3. بروز علائم حسی در ضایعه پوستی
اکثر اوقات خال یا سایر ضایعات پوستی علائم حسی ندارند اما در سرطان پوست ممکن است فرد متوجه خارش دائمی، حساسیت، بی حسی، سوزن سوزن شدن یا درد در آن ها شود.
برخی افراد این حس را شبیه به حرکت مورچه روی پوست خود توصیف می کنند.
علائم ملانوم
در میان انواع مختلف سرطان پوست، ملانوم از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا می تواند به سرعت رشد کرده و گسترش پیدا کند، در حالی که درمان آن در مراحل اولیه بیماری بسیار آسان تر است.
ملانوم ممکن است به صورت یک خال جدید و غیر طبیعی ظاهر شود اما اغلب از خال هایی که برای مدت طولانی وجود داشته اند نشات می گیرد.
در افراد سفید پوست و اسپانیایی های با پوست روشن تر این سرطان در زنان اغلب روی پاها و در مردان معمولا در قسمت پشت بدن ظاهر می شود.
در افرادی که پوست تیره دارند نیز شایع ترین نواحی شامل کف پا، کف دست، زیر ناخن های پا و انگشتان دست و روی غشاهای مخاطی (مانند اطراف دهان، بینی و اندام تناسلی) می باشد.
توجه به قانون ABCDE می تواند به بررسی خال های بدن کمک کند:
A : عدم تقارن
کک و مک های طبیعی، خال ها و سایر ضایعات پوستی اغلب متقارن هستند در حالی که خال های ملانوم معمولا نا متقارن می باشند و اگر خال را به دو نیم تقسیم کنید دو طرف آن متفاوت به نظر می رسند.
توجه داشته باشید همه لکه های طبیعی پوست مانند خال های مادرزادی متقارن نیستند و عوامل زیادی وجود دارد که متخصصان پوست هنگام بررسی خال به آن ها توجه می کنند.
B : لبه های خال
لبه های خال ملانوم اغلب نا منظم است و ممکن است نا صاف یا مبهم به نظر برسد. همچنین مرز آن احتمالا گسترش یافته و اطراف خال قرمز، متورم یا تیره تر خواهد بود.
C : رنگ
خال های ملانوم اغلب چند رنگ دارند و می توان سایه های سیاه، قهوه ای، برنزه و همچنین گاهی نواحی سفید، خاکستری، قرمز و آبی را در آن ها تشخیص داد. برخی خال ها نیز با رنگ های آبی، قرمز و سفید توصیف می شوند که هر یک از این رنگ ها در یک خال دیده می شود.
توجه داشته باشید خال های روشن تر یا تیره تر از ناحیه خود به یک اندازه نگران کننده هستند.
D : قطر
قطر خال های ملانوم اغلب بزرگ تر از 6 میلی متر یا تقریبا به اندازه یک پاک کن مداد (یا بزرگ تر) است.
هر گونه ضایعه پوستی با این اندازه حتی اگر متقارن، تک رنگ با لبه های منظم باشد باید توسط پزشک بررسی شود.
ضایعات کوچک تر از این اندازه نیز اگر دارای هر یک از ویژگی های ذکر شده می باشند باید معاینه شوند.
E : در حال تغییر
حرف E مخفف دو خصوصیت ملانوم است :
- برجستگی : خال ها معمولا در بالای پوست قرار گرفته و به صورت ناهموار در برخی قسمت ها برجسته و برخی قسمت صاف هستند
- در حال تغییر : تغییر خال چه از نظر اندازه، شکل، رنگ یا ظاهر کلی نگران کننده است
هنگامی که یک خال سرطانی می شود ممکن است بافت آن تغییر کرده و سفت، توده ای یا پوسته پوسته شود. همچنین ممکن است با خارش، ترشح یا خونریزی همراه باشد اما در ملانوم معمولا درد ایجاد نمی شود.
علائم غیر شایع
سرطان پوست ممکن است با علائم کمتر شایعی نیز همراه باشد که عبارتند از :
1. تغییر در بینایی
تغییر در بینایی تنها در یک چشم مانند تاری دید ممکن است نشانه ملانوم چشمی باشد.
ملانوم چشمی حدود 5 درصد از ملانوم ها را تشکیل می دهد و در عنبیه (سفیدی چشم)، جسم مژگانی یا مشیمیه رخ می دهد.
سایر علائم شامل ظاهر شدن یک لکه تیره روی سفیدی چشم، از دست دادن دید محیطی، دیدن چراغ های چشمک زن، ظاهر شدن لکه های شناور در خط دید یا قرمزی یا برآمدگی یک چشم می باشد.
2. خطوط تیره روی ناخن های دست یا پا
تیره شدن بی دلیل ناحیه زیر ناخن دست یا پا باید حتما بررسی شود.
ملانوم بستر ناخن اغلب زمانی بروز می کند که یک رگه رنگدانه ای ناخن، کوتیکول را درگیر کند. این سرطان ها معمولا در انگشت شست دست و شست پا دیده می شوند اما ممکن است روی هر ناخنی رخ دهند.
گفته شده ملانوم بستر ناخن در سفید پوستان غیر شایع است و تنها حدود 1 درصد از ملانوم ها را تشکیل می دهد اما شایع ترین شکل ملانوم در افراد با پوست تیره محسوب می شود.
3. اسکار جدید
در ذهن بسیاری از ما سرطان پوست به صورت ضایعات برجسته می باشد در حالی که همیشه این طور نیست، این ضایعات گاهی صاف بوده و گاهی در پوست فرو رفتگی ایجاد می کنند.
به عنوان مثال کارسینوم سلول بازال مورفیافرم معمولا به صورت فرو رفتگی پوستی که شبیه یک اسکار به نظر می رسد ظاهر می شود.
4. بثورات و لکه های قرمز صاف
یکی از انواع سرطان که پوست را تحت تاثیر قرار می دهد، لنفوم سلول T نام دارد که معمولا با لکه ها و پلاک های قرمز بسیار خارش دار و مسطح ظاهر شده و به راحتی با اگزما یا پسوریازیس اشتباه گرفته می شود.
یکی از انواع لنفوم سلول T به نام مایکوزیس فونگوئیدس بعد از مدتی به ندول های گنبدی شکل و سپس به نواحی قرمز رنگ گسترده در نواحی مختلف بدن تبدیل می شود و ممکن است به غدد لنفاوی و سایر نواحی بدن مانند ریه ها، کبد و استخوان ها سرایت کند.
لنفوم سلول T اغلب از باسن، کشاله ران، باسن، زیر بغل و قفسه سینه شروع می شود.
گاهی نیز سایر سرطان ها مانند سرطان سینه به پوست سرایت کرده و در ابتدا با بثورات خوش خیم اشتباه گرفته می شود. سرطان سینه التهابی نوعی سرطان سینه است که از پوست نشات گرفته و در ابتدا نوعی بثورات اگزمایی به نظر می رسد.
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
در صورتی که به هر یک از علائم سرطان پوست که در بالا ذکر کردیم دچار شده اید حتما با پزشک خود مشورت کنید. متخصص پوست با معاینه تشخیص می دهد که آیا به نمونه برداری نیاز است یا خیر.
لازم به ذکر است تشخیص سرطان پوست در پوست های تیره دشوارتر است یا ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد، تا جایی که حتی پزشکان نیز گاهی این بیماری را تشخیص نمی دهند.
به علاوه بسیاری از افراد به دلیل ترس از سرطان یا علل دیگر مراجعه به پزشک را به تعویق می اندازند در حالی که سرطان پوست هر چه زودتر تشخیص داده شود نتایج درمانی بهتری خواهد داشت.
همچنین اگرچه تشخیص زود هنگام ملانوم تفاوت زیادی در امید به زندگی بیمار ایجاد می کند اما در مورد سرطان های پوست کمتر جدی نیز در صورت پیشرفت بیماری ممکن است نیاز به عمل جراحی گسترده باشد و بهتر است زودتر تشخیص داده شوند.
منبع: verywellhealth
