هپاتیت D (به انگلیسی: Hepatitis D) که به آن هپاتیت دلتا نیز گفته می شود نوعی عفونت ویروسی و از انواع هپاتیت است که باعث بروز التهاب در کبد می شود.
هپاتیت D بر خلاف سایر انواع هپاتیت نمی تواند به تنهایی منتقل شود بلکه تنها افرادی که قبلا به هپاتیت B مبتلا شده اند در معرض آن قرار دارند.
در ادامه قصد داریم درباره هپاتیت D و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
هپاتیت D چیست؟
بیماری هپاتیت نوعی التهاب کبد است که معمولا به دلیل عفونت ویروسی رخ می دهد. به طور کلی 5 نوع اصلی هپاتیت وجود دارد که شامل هپاتیت A، B، C، D و E می باشد و هر یک به دلیل متفاوتی رخ می دهد.
هپاتیت D نوعی عفونت ویروسی است که توسط ویروس هپاتیت D یا HDV و از طریق تماس مستقیم این ویروس با مایعات بدن ایجاد می شود. التهاب و ورم ناشی از این عارضه می تواند عملکرد کبد را مختل کند و به مشکلات مزمن کبدی از جمله زخم کبد و سرطان بینجامد.
لازم به ذکر است تنها افرادی که قبلا به عفونت هپاتیت B مبتلا شده اند ممکن است به این بیماری دچار شوند. گفته شده 5 درصد افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن در سراسر جهان به هپاتیت D مبتلا هستند که برابر با 15 تا 20 میلیون نفر می باشد.
بیشترین موارد ابتلا به هپاتیت D در کشورهای آفریقا، آسیا، اروپای شرقی، خاورمیانه، آمریکای جنوبی، جزایر اقیانوس آرام و گرینلند گزارش شده است.
در حال حاضر هیچ درمان یا واکسن خاصی برای هپاتیت D وجود ندارد اما خوشبختانه واکسیناسیون در افرادی که تاکنون به هپاتیت B مبتلا نشده اند از هپاتیت D نیز جلوگیری می کند و از زمان تولید این واکسن در دهه 80 میلادی موارد ابتلا تا حد زیادی کاهش یافته است.
به علاوه تکنیک های درمانی موجود برای جلوگیری از نارسایی کبدی در افراد مبتلا به هپاتیت D کمک کننده می باشند.
هپاتیت D در دو نوع حاد و مزمن دیده می شود. نوع حاد به صورت ناگهانی رخ داده و معمولا علائم شدیدتری ایجاد می کند که ممکن است خود به خود از بین بروند.
این در حالیست که عفونت مزمن به مدت 6 ماه یا بیشتر طول می کشد. این نوع به تدریج و در طول زمان ایجاد شده و ممکن است چندین ماه قبل از ظاهر شدن علائم در بدن وجود داشته باشد. با پیشرفت بیماری مزمن، احتمال بروز عوارض نیز افزایش می یابد. بسیاری از افراد مبتلا به این نوع در نهایت دچار سیروز یا زخم کبد می شوند.
علائم هپاتیت D
بیمار ممکن است دچار هپاتیت D حاد، مزمن یا هر دو شود.
افراد مبتلا به هپاتیت D حاد علائم زیر را تجربه می کنند :
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- درد در ناحیه فوقانی و سمت راست شکم، روی کبد
- ادرار تیره
- مدفوع کم رنگ
- حالت تهوع
- استفراغ
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم (زردی)
افراد مبتلا به هپاتیت D مزمن ممکن است حتی بعد از سال ها زندگی با این ویروس هیچ علامتی مشاهده نکنند. با این حال، با گذشت زمان احتمالا علائم ناشی از عوارض عفونت، مانند آسیب شدید کبدی ظاهر شود.
برخی علائم آسیب کبدی عبارتند از :
- خستگی
- کاهش وزن بی دلیل
- ضعف
- خارش پوست
- ورم شکم
- ورم مچ پا
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها (زردی)
تشخیص هپاتیت D
پزشک قبل از تشخیص ابتدا معاینه فیزیکی انجام داده و سابقه پزشکی بیمار را بررسی می کند. همچنین به علائم ظاهر شده و عوامل خطر زای هپاتیت D در بیمار و علائم آسیب کبدی مانند ورم شکم یا سایر بخش های بدن توجه می کند.
با کمک آزمایش خون مشخص می شود که آیا فرد به هپاتیت D مبتلا شده یا خیر. ممکن است آزمایش های دیگر همچون سونوگرافی، نمونه برداری یا هر دو برای بررسی سلامت کبد انجام شود.
درمان هپاتیت D
در حال حاضر درمانی برای بیماری هپاتیت D وجود ندارد اما با کمک برخی تکنیک ها می توان به کنترل این بیماری کمک کرد.
پزشک در مورد هپاتیت D مزمن معمولا دارویی به نام پگ اینترفرون آلفا تجویز می کند که خطر تشدید بیماری را کاهش می دهد. ممکن است لازم باشد بیمار به مدت حداقل 48 هفته از این دارو استفاده کند.
گاهی بیماران نیاز به درمان هپاتیت B نیز دارند که شامل مصرف داروهای ضد ویروسی و تعدیل کننده ایمنی می باشد. این داروها به سیستم ایمنی بدن در مقابله با ویروس ها کمک می کنند.
در مواردی که هپاتیت D مزمن باعث بروز عوارض شده ممکن است نیاز به روش هایی برای محدود کردن آسیب کبدی باشد. در موارد شدید آسیب کبدی یا نارسایی کبدی احتمالا پیوند کبد انجام خواهد شد.
همان طور که قبلا اشاره کردیم تنها افرادی که قبلا به هپاتیت B مبتلا شده اند در معرض ابتلا به هپاتیت D قرار دارند و از آن جا که سایر انواع به علل متفاوت ایجاد می شوند، احتمال دارد فرد به انواع دیگر هپاتیت نیز مبتلا شود.
به عنوان مثال مصرف غذا یا آب آلوده ممکن است به هپاتیت A یا E منجر شده یا تماس مستقیم با خون آلوده می تواند به هپاتیت C بینجامد.
عوارض هپاتیت D
نوع حاد هپاتیت D می تواند به کبد آسیب برساند و گاهی باعث نارسایی حاد کبدی شود که البته به ندرت رخ می دهد.
عفونت های مزمن هپاتیت D نیز ممکن است به موارد زیر منجر شود :
- سیروز کبدی
- نارسایی کبد
- سرطان کبد
علائم این عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد :
- خونریزی یا کبودی آسان
- ورم کردن پاها یا مچ پا به دلیل احتباس آب
- زرد شدن پوست یا چشم ها
- خارش شدید
- کاهش وزن بی دلیل
برای درمان عوارض از داروهای ضد ویروسی استفاده می شود که از آسیب بیشتر به کبد جلوگیری می کند. اجتناب از نوشیدن الکل و حفظ سبک زندگی سالم نیز می تواند به کاهش آسیب ها کمک کند.
اگر هپاتیت D مزمن باعث بروز سرطان کبد شود ممکن است از درمان های زیر استفاده شود :
- پرتو درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی
- عمل جراحی برای برداشتن قسمت سرطانی کبد
- ایمنی درمانی برای کمک به سیستم ایمنی برای مقابله با سلول های سرطانی
- شیمی درمانی
- پیوند کبد
طبیعی است که تشخیص زود هنگام سرطان کبد احتمال موفقیت درمان ها را افزایش می دهد. همچنین اگر فرد به نارسایی کبد مبتلا باشد یعنی کبد او قادر به عملکرد درست نیست و نیاز به پیوند کبد دارد.
درمان زود هنگام هپاتیت D و B به کاهش خطر ابتلا به عوارض ناشی از آن ها کمک می کند.
چشم انداز هپاتیت D
هپاتیت D یک بیماری جدی و نوعی عفونت ویروسی کبدی است که نوع حاد آن می تواند به آسیب کبدی منجر شود، اگرچه به ندرت شدید است و نوع مزمن آن ممکن است عوارضی همچون سیروز، سرطان یا نارسایی کبد به دنبال داشته باشد.
این بیماری درمان خاصی ندارد، اما با کمک داروها می توان از تشدید آن جلوگیری کرد. همچنین ممکن است فرد نیاز به درمان هپاتیت B داشته باشد.
پزشک معمولا به فرد مبتلا به هپاتیت D توصیه می کند از نوشیدن الکل اجتناب کرده و سبک زندگی سالم و دوست دار کبد داشته باشد که شامل تغذیه مناسب و ورزش منظم می باشد.
معاینات دوره ای و بررسی علائم به پزشک کمک می کند تا عوارض را به موقع تشخیص داده و شانس درمان موفقیت آمیز افزایش یابد.
منبع: medicalnewstoday
