بیماری زونا یا هرپس زوستر از بیماری های ویروسی شایع است که معمولا با بثورات پوستی شدید شناخته می شود. اگرچه گاهی قبل از ظاهر شدن علائم پوستی، احساس شبیه آنفلوآنزا در فرد ایجاد می شود که ممکن است به تشخیص اشتباه در مراحل اولیه بینجامد.
علائم این بیماری در دو مرحله اصلی ظاهر می شوند. مرحله اول دوره ای با درد شدید در یک ناحیه خاص و به صورت موضعی می باشد که با تب، لرز و سایر علائم همراه است. چند روز بعد نیز مرحله دوم با بثورات پوستی شروع می شود.
آشنایی با علائم و نشانه های زونا کمک زیادی به تشخیص سریع این بیماری می کند و فرد می تواند به موقع برای درمان آن اقدام کند. در ادامه قصد داریم درباره این علائم صحبت کنیم با سومیتا همراه باشید؛
علائم زونا چیست؟
بیماری زونا شامل دو مرحله پرودرمال و فعال یا انفجاری می باشد که هر یک علائم خاص خودش را دارد.
علائم مرحله پرودرمال
اولین علائمی که با فعال شدن ویروس واریسلا در بدن ایجاد می شود شبیه علائمی می باشد که در ابتدای هر عفونت دیگری رخ می دهد.
این علائم ممکن است اوقاتی که فرد احساس استرس یا فرسودگی دارد رخ دهد. همچنین می تواند سیستمیک باشد، به این معنا که روی کل بدن اثر می گذارد. در این صورت ابتدا این طور به نظر می رسد فرد بیش از حد خسته شده یا احساس شبیه سرماخوردگی به او دست می دهد.
از جمله علائم سیستمیک که ممکن است طی چند روز اول مرحله پرودرمال ظاهر شود می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تب
- لرز
- ناراحتی معده
- سردرد
- حساسیت به نور
صرف نظر از این که علائم زونا در ابتدا شبیه آنفلوآنزا باشد یا نه، اولین علامت بارز آن معمولا درد است که اغلب ناراحت کننده بوده و با عباراتی همچون سوزنده، گز گز، سوزن سوزن شدن، خارش دار، بی حس کننده یا تیر کشنده توصیف می شود. درد می تواند دائمی یا متناوب باشد اما به یک سمت بدن محدود می شود.
از آن جا که درد ناشی از زونا به صورت موضعی است، با توجه به محل آن ممکن است با بیماری های دیگر اشتباه گرفته شود.
به عنوان مثال درد تیز یا دائمی در یک سمت کمر می تواند با درد ناشی از سیاتیک یا مشکلات کلیه اشتباه گرفته شود یا درد در اطراف لب ها ناشی از تبخال و درد متمرکز روی چشم یا گوش احتمالا میگرن به نظر می رسد.
علائم مرحله فعال
در این مرحله، پوست ناحیه دردناک به لمس حساس شده و ظاهر آن قرمز می شود. با تشدید علائم ممکن است حالتی شبیه آفتاب سوختگی به وجود بیاید.
طی 3 تا 5 روز بعد از شروع درد اولیه زونا، چند لکه کوچک شبیه جوش در ناحیه ظاهر می شود که به سرعت به خوشه هایی از بثورات تبدیل شده و با لمس کردن خارش پیدا می کنند.
گاهی در عرض چند ساعت این جوش ها به تاول های پر از آب تبدیل و بزرگ تر می شوند. در اغلب موارد بثورات با قرمزی و ورم پوست نیز همراه می باشند.
بثورات زونا به مدت 3 تا 5 روز ادامه دارند. در نهایت به تدریج پوسته پوسته شده و در عرض 2 تا 4 هفته بهبود پیدا می کنند اما درد ناشی از این عارضه به قدری شدید است که با گیر کردن پوست به لباس می تواند احساس شبیه شوک الکتریکی به فرد بدهد. این درد گاهی هفته ها، ماه ها و حتی سال ها ادامه پیدا می کند.
بثورات زونا بسیار شبیه بثورات آبله مرغان هستند با یک تفاوت اساسی و آن این که در آبله مرغان تاول ها در سراسر بدن پخش می شوند اما در زونا تقریبا همیشه نوار محدودی از پوست را در بر می گیرند که معمولا صورت، گردن یا قفسه سینه و تنها یک سمت بدن را درگیر می کنند.
ناحیه آسیب دیده پوست که درماتوم نامیده می شود ناحیه ای است که توسط فیبرهای حسی عصب نخاعی خاص تامین می شود. علائم ممکن است دو درماتوم مجاور و به ندرت دو درماتوم غیر مجاور را تحت تاثیر قرار دهد.
افرادی که به هر دلیل دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند (مانند افراد مبتلا به عفونت شدید اچ آی وی) بیشتر در معرض ابتلا به زونای گسترده (در سه یا چند درماتوم) یا زونای چشم یا اندام های داخلی قرار دارند و احتمال عود علائم زونا در عرض 6 ماه در آن ها وجود دارد.
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
افرادی که به بیماری زونا مشکوک شده اند لازم است فورا به پزشک مراجعه کنند تا بیماری آن ها به سرعت تشخیص داده و درمان شود. لازم به ذکر است درمان مناسب و فوری اثر زیادی در تسکین علائم، تسریع بهبودی و کاهش عوارض احتمالی همچون نورالژی بعد از هرپس یا عفونت های باکتریایی پوست دارد.
درمان فوری به خصوص در موارد زیر اهمیت دارد :
- سن بالای 60 سال
- ابتلا به بیماری های تضعیف کننده سیستم ایمنی مانند اچ آی وی
- مصرف داروهایی که پاسخ سیستم ایمنی را کاهش می دهند مانند داروهای شیمی درمانی، استروئیدها یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بعد از پیوند عضو
- زندگی با افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند
- ظاهر شدن بثورات روی صورت : تاول های نزدیک چشم که می تواند به آسیب جدی چشم و حتی نابینایی منجر شود
اگر این بیماری در شما تشخیص داده شده و در مرحله درمان هستید، با مشاهده هر یک از علائم زیر فورا به پزشک اطلاع دهید :
- دردی که تسکین پیدا نمی کند
- دردی که بعد از 3 تا 4 هفته درمان نشده است
- بثوراتی که از ناحیه اولیه به مناطق دیگر گسترش پیدا کرده اند
- علائم عفونت ثانویه مانند تب بسیار بالا، لرز و سردرد شدید
منبع: verywellhealth
