انحراف بینی چیست؟

انحراف بینی (به انگلیسی: Deviated septum) از اختلالات بسیار شایع و اغلب بی خطر است که به دلیل ناهمواری و انحراف تیغه سپتوم در بینی رخ می دهد.

بسیاری از مردم دنیا دچار انحراف بینی هستند که معمولا روی سلامتی آن ها اثر منفی ندارد اما اگر به هر دلیل باعث بروز مشکلاتی در افراد شود لازم است برای درمان آن اقدام شود.

در ادامه قصد داریم درباره انحراف بینی و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

انحراف بینی چیست؟

سپتوم از غضروف های بینی است که سوراخ های بینی را از هم جدا می کند.

این غضروف در حالت طبیعی در مرکز بینی قرار گرفته و سوراخ های بینی را به طور مساوی تقسیم می کند اما در برخی افراد این گونه نیست. بسیاری از افراد تیغه بینی ناهموار دارند که باعث می شود یک سوراخ بینی آن ها بزرگ تر از دیگری باشد.

ناهمواری شدید این تیغه که به نام انحراف سپتوم یا انحراف بینی نیز شناخته شده می تواند به مشکلات سلامتی مانند مسدود شدن سوراخ بینی یا مشکل در تنفس منجر شود.

انحراف بینی بسیار شایع است و گفته شده 80 درصد از تیغه های بینی تا حدی دچار انحراف می باشند اما این وضعیت تنها در صورتی که باعث مشکلات سلامتی در افراد شده و تاثیر منفی روی کیفیت زندگی آن ها بگذارد نیاز به درمان دارد.

علت انحراف بینی

انحراف بینی می تواند مادرزادی باشد و فرد با آن به دنیا بیاید یا در طول زندگی به دلیل آسیب دیدگی بینی رخ دهد.

افراد اغلب در ورزش های تماسی، دعوا یا تصادف های رانندگی دچار انحراف بینی می شوند. این عارضه می تواند با افزایش سن بدتر شود.

علائم انحراف بینی

اکثر افرادی که دچار انحراف بینی هستند تنها یک انحراف جزئی دارند که به ندرت علائم ایجاد می کند. برخی علائم احتمالی عبارتند از :

مشکل در تنفس به خصوص از طریق بینی
تنفس راحت تر از یک سمت بینی
خونریزی بینی
عفونت های سینوسی
خشکی در یک سوراخ بینی
خروپف یا نفس کشیدن با صدای بلند هنگام خواب
گرفتگی یا فشار در بینی

انحراف بینی شدید می تواند با درد صورت همراه باشد. در مواردی که فرد به طور دائم دچار خونریزی بینی یا عفونت سینوسی می شود باید به پزشک مراجعه کند. همچنین اگر مشکل تنفسی روی کیفیت زندگی تاثیر بگذارد باید با پزشک مشورت شود.

تشخیص انحراف بینی

پزشک برای تشخیص انحراف تیغه بینی ابتدا سوراخ های بینی را با اسپکولوم بینی معاینه و محل قرارگیری سپتوم و تاثیر آن روی اندازه سوراخ‌ های بینی را بررسی می‌ کند. همچنین سوالاتی در مورد کیفیت خواب، خروپف، مشکلات سینوسی و مشکلات تنفسی می پرسد.

درمان انحراف بینی

در اکثر موارد درمان انحراف بینی ضروری نیست اما در موارد شدید اغلب از جراحی استفاده می شود.

لازم به ذکر است بسیاری از افراد به دلیل هزینه بر بودن عمل جراحی، خطرات احتمالی آن یا عوامل دیگر ترجیح می دهند تحت عمل جراحی قرار نگیرند. سایر گزینه های درمانی اگرچه انحراف تیغه بینی را برطرف نمی کنند اما می توانند علائم آن را کاهش دهند.

برخی روش های کاهش علائم عبارتند از :

ضد احتقان ها
آنتی هیستامین ها
اسپری استروئیدی بینی
چسب بینی

عمل جراحی

اگر علائم با دارو یا سایر روش های درمانی بهبود نیابد، ممکن است از جراحی ترمیمی به نام سپتوپلاستی استفاده شود.

افرادی که قصد دارند عمل جراحی انجام دهند باید از مصرف داروهایی مانند آسپرین یا ایبوپروفن به مدت دو هفته قبل و بعد از عمل خودداری کنند. این داروها ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند.

همچنین لازم است فرد سیگار را ترک کند زیرا می تواند در روند بهبودی اختلال ایجاد کند.

سپتوپلاستی حدود 90 دقیقه طول می کشد و تحت بیهوشی موضعی یا کامل (بسته به وضعیت فرد) انجام می شود.

در طول این عمل جراح سپتوم را بریده و غضروف یا استخوان اضافی را خارج می کند. این کار باعث هموار شدن سپتوم و مجرای بینی می شود و ممکن است برای حمایت از سپتوم آتل های سیلیکونی در هر سوراخ بینی قرار داده شده، سپس ناحیه بخیه زده شود.

عوارض بعد از جراحی

فرد بلافاصله بعد از سیتوپلاستی از نظر عوارض احتمالی تحت نظر خواهد بود و احتمالا می تواند همان روز به منزل برود. این روش جراحی به طور کلی بی خطر است اما گاهی ممکن است با خطرات احتمالی زیر همراه باشد :

تغییر شکل بینی
تداوم مشکلات حتی بعد از جراحی
خونریزی بیش از حد
کاهش حس بویایی
بی حسی موقت در لثه ها و دندان های بالایی
هماتوم سپتوم (توده خون)

دوران نقاهت

پزشک ممکن است برای دوران نقاهت بیمار داروهایی تجویز کند که خطر عفونت بعد از عمل را کاهش داده یا به مدیریت درد و ناراحتی های ناشی از عمل جراحی کمک کند.

مهم است که فرد تمام داروهای تجویزی پزشک را مصرف کند. همچنین لازم است از دست کاری بینی خود در دوره بهبودی خودداری کند.

سپتوم 3 تا 6 ماه بعد از جراحی نسبتا ثابت می شود اگرچه تا یک سال بعد نیز ممکن است تغییراتی در آن رخ دهد. برای جلوگیری از این مسئله بهتر است تا حد امکان از ضربه زدن به تیغه بینی خودداری شود.

بعد از انجام عمل جراحی با رعایت نکات زیر می توان روند بهبودی را تسریع کرد :

فین نکنید
هنگام خواب سر خود را بالا بیاورید
از ورزش های سنگین از جمله ورزش های هوازی خودداری کنید
لباس‌هایی بپوشید که لازم نباشد از گردن به تن شوند

عوارض انحراف بینی

انحراف شدید بینی در صورت عدم درمان می تواند عوارضی ایجاد کند که یکی از شایع ترین آن ها انسداد یک یا هر دو سوراخ بینی است و ممکن است با مشکلات زیر همراه باشد :