سرطان روده بزرگ یکی از شایع ترین انواع سرطان است و مانند سایر سرطان ها، آشنایی با علائم اولیه آن می تواند به تشخیص زود هنگام و درمان موفقیت آمیز این بیماری کمک زیادی کند.
برخی علائم این بیماری شامل گرفتگی، درد شکم، خون قرمز تیره یا روشن در مدفوع یا تغییر در دفعات مدفوع کردن مانند اسهال مداوم یا یبوست می باشد. برخی علائم عمومی در بدن نیز شامل کاهش وزن نا خواسته، کاهش اشتها یا خستگی غیر عادی است که ممکن است در مبتلایان به سرطان روده بزرگ رخ دهد.
در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های سرطان روده بزرگ صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
علائم سرطان روده بزرگ چیست؟
تحقیقات نشان داده فاصله زمانی بین دوره ای که افراد برای اولین بار علائم سرطان روده بزرگ را مشاهده می کنند و زمانی که بیماری به طور رسمی در آن ها تشخیص داده می شود طولانی است.
این تاخیر در تشخیص می تواند به گسترش بیشتر سرطان روده بزرگ منجر شود که بی تردید شانس درمان موفقیت آمیز را کاهش می دهد. اگرچه در بسیاری از موارد افراد با وجود دارا بودن علائم سرطان روده بزرگ، به این بیماری مبتلا نیستند.
علائم شایع سرطان روده بزرگ
به طور کلی در مراحل اولیه سرطان روده بزرگ، افراد اغلب هیچ علامتی ندارند. به همین دلیل غربال گری منظم که از سن 45 سالگی شروع می شود (و زودتر برای کسانی که عوامل خطر زای این بیماری را دارا می باشند) برای تشخیص این عارضه اهمیت زیادی دارد.
لازم به ذکر است علائمی که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد صد در صد نشانه ابتلا به سرطان روده بزرگ نمی باشند بلکه می توانند نشان دهنده سایر مشکلات شایع روده ای از جمله عفونت (مانند دیورتیکولیت حاد)، زخم یا التهاب (مانند بیماری کرون) باشند.
به همین دلیل مراجعه به پزشک در این موارد از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.
علائم سرطان روده بزرگ به دو نوع اصلی تقسیم می شوند که عبارتند از :
- علائم موضعی : این علائم بر اساس محل قرارگیری تومور مشخص می شوند
- علائم سیستمیک : این علائم کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهند
علائم موضعی
علائم موضعی یا محلی سرطان روده بزرگ تنها روی این اندام اثر گذاشته و نحوه دستشویی رفتن فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد :
- تغییر در عادات روده ای : به طور کلی چیزی به نام اجابت مزاج طبیعی وجود ندارد و پزشک به آن چه در خود فرد در حالت عادی وجود داشته اهمیت می دهد. به عبارت دیگر اندازه، رنگ و قوام مدفوع در هر فرد منحصر به خودش است، به همین دلیل مهم است که هر گونه تغییر در الگوی طبیعی اجابت مزاج جدی گرفته شود
- ناراحتی شکمی : گاهی افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ دچار درد یا گرفتگی شکم می شوند
- یبوست و اسهال متناوب : علائمی همچون اسهال و یبوست متناوب زمانی رخ می دهد که به دلیل وجود تومور یک انسداد جزئی در روده ایجاد شده است. در این حالت ممکن است به دلیل مشکل در عبور مدفوع از ناحیه مسدود، فرد دچار یبوست شده و هنگام دفع بقیه محتویات روده اسهال رخ دهد
- گاز و نفخ : گاز و نفخ بیش از حد می تواند نشانه سرطان روده بزرگ باشد. با این حال معمولا محرک های رژیم غذایی مانند نوشابه های گاز دار، محصولات لبنی و غذاهای پر فیبر و همچنین اختلالات گوارشی مانند بیماری التهابی روده عامل اصلی بروز آن می باشند
- حالت تهوع یا استفراغ : تهوع و استفراغ زمانی جزو علائم سرطان روده بزرگ محسوب می شوند که تومور باعث انسداد در روده شده باشد
اگر گاز و نفخ مربوط به سرطان روده بزرگ باشد، معمولا جزو علائم دیررس ناشی از تومور انسدادی در روده بزرگ محسوب می شود. به علاوه ممکن است نفخ به دنبال گسترش سرطان به غدد لنفاوی مجاور ایجاد شود.
توجه داشته باشید در مواردی که تهوع و استفراغ با علائم نگران کننده دیگری همچون یبوست، گرفتگی شکم یا اتساع شکم همراه باشد می تواند نشانه سرطان روده بزرگ باشد. به علاوه ممکن است در هر مرحله از سرطان روده بزرگ رخ دهد اما در موارد پیشرفته شایع تر است.
توجه داشته باشید که بروز تهوع و استفراغ به تنهایی و بدون سایر علائم سرطان روده بزرگ معمولا نشانه سرطان در نظر گرفته نمی شود.
ماهیت تغییر حرکات روده و مدفوع را می توان به روش های زیر توصیف کرد :
1. تغییر در دفعات مدفوع
تغییر مداوم (بیش از چند روز) در دفعات مدفوع کردن از علائم بالقوه سرطان روده بزرگ است.
به عنوان مثال اگر روزانه 3 بار اجابت مزاج در شما عادی است اما مدتی است تنها یک بار در روز یا یک روز در میان اجابت مزاج داشته اید ممکن است دچار یبوست شده باشید.
از سوی دیگر اگر الگوی معمول اجابت مزاج شما به این صورت است که یک روز در میان اجابت مزاج داشته اید اما مدتی است هر روز اجابت مزاج می کنید ممکن است دچار تکرر غیر طبیعی در دفعات مدفوع شده باشید.
2. تغییر شکل مدفوع
مدفوع نازک یا باریک که معمولا به صورت نوار یا مداد مانند توصیف می شود ممکن است نشانه سرطان روده بزرگ باشد.
در واقع مدفوع نازک ممکن است در اثر باریک شدن روده بزرگ ایجاد شود که یکی از دلایل آن انسداد جزئی روده بزرگ به دلیل سرطان می باشد.
3. تغییر در رنگ مدفوع
خونریزی در روده بزرگ به دلیل سرطان ممکن است به تغییر رنگ و قرمز شدن مدفوع منجر شود.
اگر خونریزی در روده بالا رونده (سمت راست روده) رخ داده باشد مدفوع به رنگ قهوه ای یا بنفش می شود زیرا ناحیه خونریزی با راست روده فاصله دارد اما اگر تومور در روده بزرگ پایین رونده (سمت چپ روده) باشد، خونریزی ناشی از آن باعث می شود رنگ مدفوع قرمز روشن باشد.
4. مشکل در تخلیه مدفوع
احساس دائمی نیاز به اجابت مزاج حتی زمانی که به تازگی اجابت مزاج انجام شده ممکن است نشانه سرطان روده بزرگ باشد.
علائم سیستمیک
علائم سیستمیک سرطان روده بزرگ مواردی هستند که کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهند، از جمله :
1. کاهش وزن نا خواسته
کاهش وزن بی دلیل هرگز نباید نادیده گرفته شود زیرا سرطان روده بزرگ تنها یکی از چندین بیماری جدی است که ممکن است با کاهش وزن بی دلیل ظاهر شود.
علت کاهش وزن نا خواسته در سرطان این است که تومورها از خون و مواد مغذی بدن برای رشد و تکثیر استفاده می کنند. علاوه بر این برخی تومورها مواد شیمیایی آزاد می کنند که متابولیسم بدن را افزایش داده و می تواند به کاهش وزن بی دلیل منجر شود.
کاهش وزن بی دلیل به صورت کاهش 5 کیلوگرم یا بیشتر یا حداقل 5 درصد از وزن بدن طی یک دوره 6 تا 12 ماهه توصیف می شود. برای مثال اگر یک شخص 68 کیلوگرمی در طول یک سال و بدون دلیل 3.5 کیلوگرم وزن کم کرده باشد باید با پزشک خود مشورت کند.
2. از دست دادن اشتها
کاهش اشتهای غیر طبیعی نیز نشانه دیگری است که باید به آن توجه شود. کاهش اشتها معمولا در مراحل پیشرفته سرطان رخ می دهد اما در برخی افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ اولیه نیز مشاهده شده است.
3. خستگی غیر قابل توضیح
خستگی مفرط از علائم غیر اختصاصی محسوب می شود اما در افراد مبتلا به سرطان های پیشرفته بسیار شایع است. این خستگی با خستگی معمولی تفاوت دارد زیرا معمولا با استراحت یا نوشیدن یک فنجان قهوه از بین نمی رود.
4. احساس نا خوشی
چندان دور از انتظار نیست که افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ احساس کنند چیزی در بدن آن ها اشتباه است، حتی اگر علائم خاصی برای تایید این مسئله نداشته باشند.
توصیه می شود در این موارد به حس غریزی خود اعتماد کنید و اگر نگران هستید که مشکلی وجود دارد با پزشک خود صحبت کنید.
علائم نادر سرطان روده بزرگ
اگر سرطان روده بزرگ تا مراحل پیشرفته تشخیص داده نشود ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر تجربه شود :
- تب : اگر تومور در روده بزرگ پاره شود ممکن است آبسه و به دنبال آن تب رخ دهد
- حباب های هوا در ادرار : اگر تومور روده بزرگ به مثانه حمله کند، ممکن است حباب های هوا در ادرار دیده شود که به آن پنوماتوری گفته می شود
- مشکلات تنفسی : اگر سرطان روده بزرگ به ریه ها گسترش یابد ممکن است تنگی نفس، سرفه یا درد در ناحیه قفسه سینه رخ دهد
- سردرد و مشکلات عصبی : اگر سرطان روده بزرگ به مغز یا نخاع گسترش پیدا کند مواردی همچون سردرد، تغییرات بینایی، گیجی یا تشنج ایجاد می شود
- درد استخوان : در صورت گسترش سرطان به استخوان مواردی همچون شکستگی، درد استخوان و افزایش سطح کلسیم که در آزمایش خون قابل تشخیص است رخ خواهد داد
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
اگرچه بسیاری از مردم شنیده اند که وجود خون در مدفوع ممکن است نشانه سرطان روده بزرگ باشد اما هر گونه تغییر در عادات روده ای باید مورد بررسی قرار گیرد.
بسیاری از افراد از فکر کردن درباره سرطان دچار اضطراب می شوند، به همین دلیل ممکن است از مراجعه به پزشک اجتناب کنند اما باید توجه داشت که تشخیص زود هنگام بهترین فرصت برای درمان موفق سرطان می باشد.
به علاوه این احتمال وجود دارد که علائم واقعا نشانه مشکل دیگری غیر از سرطان باشد.
منبع: verywellhealth
