بیماری روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید از انواع شایع آرتریت با علائمی همچون درد، ورم و سفتی مفاصل می باشد که همگی از ماهیت التهابی مزمن این بیماری نشات می گیرند.
التهاب دائمی در این عارضه باعث کاهش تدریجی تحرک، بدتر شدن حملات بیماری و تغییر شکل مفاصل می شود. همچنین ممکن است قلب، ریه، چشم ها و سیستم گردش خون نیز تحت تاثیر قرار گرفته و خطر معلولیت و مرگ بیمار را به دنبال داشته باشد.
خوشبختانه با شناخت علائم می توان قبل از بروز عوارض جدی تر، بیماری را تشخیص داده و به موقع نسبت به درمان آن اقدام کرد.
در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های روماتیسم مفصلی صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
علائم روماتیسم مفصلی چیست؟
آن چه که علائم بیماری روماتیسم مفصلی را پیچیده می کند این است که علائم در هیچ دو مورد ابتلا دقیقا شبیه هم نیستند.
به طور کلی در برخی موارد، بیماری به تدریج پیشرفت می کند و فرد در این مدت گاهی دوره های بهبودی خواهد داشت اما در برخی دیگر، علائم به صورت سریع و ناگهانی و شدید ظاهر می شوند.
علائم اولیه
به طور کلی اولین علائم روماتیسم مفصلی چندان واضح نمی باشد و ممکن است به شکل یک درد مبهم یا سفتی مفاصل که با حرکت ملایم بهبود پیدا می کند ظاهر شود.
مفاصل کوچک تر مانند مفاصل پایین تر از مچ دست و مچ پا معمولا اولین بخش های آسیب دیده هستند. در این حالت علائم معمولا مزمن بوده و به تدریج اما مداوم و با شعله وری گاه به گاه پیشرفت می کند.
در حدود 10 تا 20 درصد موارد نیز علائم اولیه ناگهانی و شدید رخ داده و بعد از آن، بیمار یک دوره طولانی مدت بدون هیچ گونه علامتی تجربه خواهد کرد.
در سایر موارد نیز علائم به صورت متناوب رخ داده و طبق یک الگوی خاص می آید و می رود.
به طور کلی علائم اولیه این بیماری شامل موارد زیر می باشد :
- درد، ورم و سفتی مفاصل
- داغی و قرمزی اطراف ناحیه آسیب دیده
- سفتی صبحگاهی که معمولا بیش از نیم ساعت طول می کشد
- خستگی و ضعف (احساس ناخوشی عمومی)
- تب خفیف و گاهی علائم شبه آنفلوآنزا
اگرچه بیماری ممکن است در ابتدا تنها یک مفصل را درگیر کند (مونو آرتریت) اما معمولا به مرور زمان مفاصل دیگر را نیز تحت تاثیر قرار می دهد (پلی آرتریت).
علاوه بر این الگوی مفاصل آسیب دیده اغلب متقارن است، به عبارت دیگر مفاصل یکسان در دو طرف بدن تحت تاثیر قرار می گیرند.
علائم پیشرفت بیماری
روماتیسم مفصلی یک اختلال مزمن و پیش رونده است که در صورت عدم درمان التهاب زمینه ای پیشرفت کرده و علاوه بر درد و سفتی مفاصل، یکپارچگی مفاصل نیز تضعیف می شود.
همچنین به مرور زمان واکنش خود ایمنی شدید بدن باعث از بین رفتن غضروف مفاصل، فرسوده شدن بافت استخوانی و چسبیدن مفاصل به یکدیگر می شود که به دنبال آن دامنه حرکت فرد محدودتر می شود.
این مسئله به خصوص در مورد مفاصل تحمل کننده وزن مانند زانو که آسیب دیدگی در آن ها می تواند به بی تحرکی منجر شود صدق می کند.
ادم یا تورم بافت ناشی از احتباس مایعات نیز در این بیماری شایع است که معمولا با مفاصل ملتهب پا، مچ پا، بازو و دست همراه می باشد. در نهایت مفاصل با از بین رفتن پی ساختاری، شکل و هم ترازی خود را از دست می دهند و تغییر شکل پیدا می کنند.
برخی نمونه های شایع از این تغییرات مفصلی عبارتند از :
- انحراف اولنار : تغییر شکل مفاصل بزرگ در بند انگشتان
- انقباض مفصل : کوتاه شدن محدود کننده عضلات اطراف یک مفصل
- سابلوکساسیون مچ : جا به جایی و ناهماهنگی استخوان های مچ دست
معمولا در این مرحله ممکن است عوارض جدی تر ایجاد شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
روماتیسم مفصلی نه تنها به دلیل علائم ایجاد شده بلکه به دلیل مبهم بودن مسائلی که در آینده ممکن است پیش بیاید بیماری نگران کننده ای محسوب می شود.
توصیه می شود در صورت مشکوک شدن به این بیماری سریع به پزشک مراجعه کنید زیرا تشخیص به موقع باعث می شود هر چه زودتر اقدامات درمانی اولیه انجام شده و چشم انداز بلند مدت بیماری بهبود پیدا کند.
این مسئله به خصوص در افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به روماتیسم مفصلی دارند صدق می کند.
گفته شده داشتن خواهر، برادر یا والدین مبتلا به این عارضه، خطر بیماری را تقریبا 3 برابر و داشتن خویشاوندان درجه دو مبتلا به این بیماری، خطر ابتلا را تا 2 برابر افزایش می دهد.
مهم ترین علائمی که با مشاهده آن ها لازم است به پزشک مراجعه شود عبارتند از :
- درد، ورم یا سفتی در یک یا چند مفصل
- داغی یا قرمزی مفصل
- سفتی صبحگاهی مفاصل به طور منظم
- مشکل در حرکت دادن مفصل یا انجام کارهای روزمره
- یک دوره افزایش درد و سفتی مفصل که بیش از 3 روز ادامه دارد
منبع: verywellhealth
