عفونت ویروس نیل غربی (به انگلیسی: West nile virus infection) یا تب نیل غربی نوعی عفونت ویروسی است که توسط پشه به انسان منتقل می شود.
این بیماری اغلب علائم شدیدی به دنبال ندارد اما در برخی موارد به خصوص در افراد بالای 60 سال و کسانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند ممکن است شدید شده و به مراقبت های خاص نیاز داشته باشد.
در ادامه قصد داریم درباره عفونت ویروس نیل غربی و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
عفونت ویروس نیل غربی چیست؟
همه ما بارها توسط پشه ها گزیده شده ایم و معمولا مشکل خاصی به جز خارش جزئی برای مدتی کوتاه تجربه نکرده ایم اما گاهی گزش پشه – در صورتی که حامل ویروس خاص مانند ویروس نیل غربی باشد – می تواند به علائم حتی شدید در افراد منجر شود.
ویروس نیل غربی از طریق پشه از پرندگان آلوده به انسان منتقل می شود. به علاوه با گزش فرد مبتلا به این بیماری و سپس گزش یک فرد سالم ویروس را به او انتقال می دهد.
لازم به ذکر است همه افرادی که توسط پشه آلوده گزیده می شوند علائم را تجربه نمی کنند اما عفونت به خصوص در افراد مسن بالای 60 سال و کسانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند ممکن است علائم شدیدتری ایجاد کند. به طور کلی در صورت تشخیص و درمان به موقع، چشم انداز این عفونت خوب برآورد شده است.
علائم عفونت ویروس نیل غربی
فرد مبتلا به ویروس نیل غربی معمولا طی 3 تا 14 روز بعد از گزش توسط پشه، شاهد اولین علائم این عفونت خواهد بود. این علائم از نظر شدت متفاوت بوده و در موارد شدیدتر می توانند شامل موارد زیر باشند :
- تب
- گیجی
- تشنج
- ضعف عضلانی
- از دست دادن بینایی
- بی حسی
- فلج شدن
- کما
عفونت شدید ممکن است چند هفته ادامه پیدا کرده و در موارد نادر به آسیب دائمی مغز منجر شود اما موارد خفیف تر اغلب طولانی نیستند و ممکن است حتی با آنفلوآنزا اشتباه گرفته شوند.
برخی علائم موارد خفیف تر عفونت عبارتند از :
- تب
- سردرد
- بدن درد
- حالت تهوع
- استفراغ
- غدد لنفاوی متورم
- بثورات روی سینه، شکم یا پشت
علت عفونت ویروس نیل غربی
ویروس نیل غربی معمولا توسط پشه های آلوده گسترش می یابد. به این صورت که پشه ابتدا پرنده آلوده به این ویروس را گزیده و از طریق گزش، ویروس را به انسان یا حیوان دیگر منتقل می کند.
در موارد نادر ممکن است افراد با انتقال خون، پیوند اعضا، شیردهی یا بارداری ویروس را به دیگران منتقل کنند. توجه داشته باشید این ویروس با بوسیدن یا لمس کردن به دیگران سرایت نمی کند.
عوامل خطر زای عفونت ویروس نیل غربی
همه افرادی که توسط پشه آلوده گزیده می شوند در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند اما کمتر از 1 درصد آن ها علائم شدید یا کشنده تجربه می کنند.
سن یکی از مهم ترین عوامل خطر زای تشدید علائم عفونت نیل غربی محسوب می شود و هر چه سن بالاتر باشد (به خصوص بالای 60 سال) احتمال این که فرد مبتلا به علائم شدیدتر دچار شود بیشتر خواهد بود.
برخی بیماری ها نیز خطر تشدید علائم را افزایش می دهند، از جمله :
- بیماری های کلیوی
- دیابت
- فشار خون بالا
- سرطان ها
- نقص سیستم ایمنی
تشخیص عفونت ویروس نیل غربی
عفونت ویروس نیل غربی در اکثر موارد با یک آزمایش خون ساده قابل تشخیص است. در این آزمایش تعیین می شود که آیا مواد ژنتیکی یا آنتی بادی های خاص مربوط به این ویروس در خون فرد وجود دارند یا خیر.
اگر علائم شدید و مربوط به مغز باشد، پزشک ممکن است تست مایع نخاعی پیشنهاد کند که طی آن مایعات با وارد کردن سوزن در ستون فقرات خارج می شوند. ویروس نیل غربی می تواند تعداد گلبول های سفید خون در مایعات را افزایش دهد که نشان دهنده عفونت است.
از سوی دیگر استفاده از ام آر آی و سایر اسکن های تصویر برداری می تواند به تشخیص التهاب و تورم مغز کمک کند.
درمان عفونت ویروس نیل غربی
از آن جا که عفونت ویروس نیل غربی یک بیماری ویروسی است درمان خاصی برای آن وجود ندارد اما با کمک برخی داروها از جمله مسکن های بدون نسخه مانند ایبو پروفن و آسپرین می توان دردهای عضلانی و سر درد ناشی از بیماری را تسکین داد.
اگر فرد علائم مربوط به تورم مغز یا علائم شدید دیگر تجربه کند ممکن است نیاز به استفاده از سرم های داخل وریدی و داروهایی برای کاهش خطر عفونت باشد.
در حال حاضر محققان در حال مطالعه اثر اینترفرون درمانی روی ویروس نیل غربی هستند. این تکنیک با هدف استفاده از مواد تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن برای درمان انسفالیت در افراد آلوده به ویروس نیل غربی انجام می شود.
سایر درمان های بالقوه که برای درمان انسفالیت مرتبط با نیل غربی مورد مطالعه قرار گرفته اند عبارتند از :
- ایمونوگلوبولین پلی کلونال داخل وریدی
- آنتی بادی مونوکلونال انسانی نو ترکیب WNV
- کورتیکو استروئیدها
پزشک ممکن است به افرادی که به انسفالیت مبتلا شده و علائم در آن ها شدید یا کشنده است استفاده از یک یا چند مورد از این روش ها را توصیه کند.
آمار و ارقام چه می گویند؟
ناگفته نماند این ویروس بیشتر در فصل تابستان شیوع پیدا می کند و حدود 70 تا 80 درصد موارد ابتلا به آن هیچ علامتی نشان نمی دهند.
در این میان حدود 20 درصد از افراد آلوده دچار علائمی همچون تب، سردرد، استفراغ و اسهال می شوند که اغلب به سرعت بهبود می یابد. برخی علائم همچون خستگی نیز تا چند تا ماه بعد از عفونت ادامه دارد.
کمتر از 1 درصد افراد مبتلا علائم شدید یا اختلالات عصبی همچون مننژیت یا انسفالیت را تجربه می کنند که در کمتر از 10 درصد موارد می تواند کشنده باشد.
پیشگیری از عفونت ویروس نیل غربی
از آن جا که واکسن خاصی برای پیشگیری از عفونت ویروس نیل غربی در دسترس نیست، برای پیشگیری از ابتلا لازم است به خصوص در فضای باز اقداماتی انجام شود تا افراد کمتر در معرض نیش این پشه قرار داشته باشند.
برخی از این اقدامات عبارتند از :
- پوشاندن بدن با پیراهن، شلوار و جوراب بلند
- استفاده از دافع حشرات
- دور ماندن از آب های راکد
- تنظیم درست درها و پنجره های خانه برای جلوگیری از ورود حشرات
- استفاده از پشه بند برای محافظت از خود و فرزندان در برابر نیش پشه
علاوه بر این توصیه می شود افراد از دست زدن به پرندگان مرده اجتناب کنند. این پرندگان می توانند به راحتی ویروس را به پشه منتقل کرده و باعث بیماری انسان ها شوند.
لازم به ذکر است از آن جا که پشه ها نمی توانند در هوای سرد زنده بمانند، شیوع این بیماری در فصول سرد سال کاهش می یابد.
چشم انداز عفونت ویروس نیل غربی
امروزه برای محافظت از اسب ها در برابر ویروس نیل غربی واکسن در دسترس است اما هیچ واکسنی برای ایمن سازی انسان تولید نشده است.
در مورد افراد مبتلا به این عفونت به خصوص در موارد شدیدتر، انجام اقدامات مراقبتی لازم برای بهبودی بیمار اهمیت زیادی دارد. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از علائمی که در این مقاله ذکر شد، به خصوص اگر اخیرا توسط پشه گزیده شده یا در مکانی که پشه های زیادی دارد ساکن بوده اید به پزشک اطلاع دهید.
افراد مبتلا به این بیماری در اکثر موارد به سرعت درمان می شوند اما اقدامات درمانی فوری و منظم بهترین راه برای جلوگیری از تشدید علائم به خصوص در افراد مسن یا بیماری های خاص می باشد.
منبع: healthline
