شکستگی استخوان (به انگلیسی: Fracture) به وضعیتی گفته می شود که در آن استخوان به دلیل وارد شدن نیرو یا فشار بیش از حد دچار ترک یا شکستگی کامل شود.
این وضعیت بسیار شایع می باشد و اغلب در اثر حوادث رانندگی، سقوط یا فعالیت هایی نظیر ورزش های شدید رخ می دهد.
در ادامه قصد داریم درباره شکستگی استخوان و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
شکستگی استخوان چیست؟
شکستگی استخوان معمولا زمانی اتفاق می افتد که استخوان تحت تاثیر نیرو یا فشار بیش از حدی که نمی تواند تحمل کند قرار بگیرد.
شدت شکستگی استخوان از یک ترک نازک تا شکستگی کامل متغیر می باشد و استخوان می تواند به صورت متقاطع، طولی، در چندین نقطه یا به قطعات متعدد شکسته شود.
در صورتی که فرد به شکستگی مشکوک باشد لازم است فورا به پزشک مراجعه کند.
علائم شکستگی استخوان
معمولا فرد در لحظه شکستگی استخوان درد شدیدی تجربه می کند که ممکن است هنگام حرکت یا لمس ناحیه آسیب دیده تشدید پیدا کند. در برخی موارد فرد از شدت درد غش کرده یا در اثر شوک دچار سرگیجه شده یا سردش شود.
سایر علائم بالقوه شکستگی عبارتند از :
- صدای ضربه ناگهانی یا ساییده شدن در لحظه آسیب دیدگی
- تورم، قرمزی و کبودی در ناحیه آسیب دیده
- مشکل در تحمل وزن در ناحیه آسیب دیده
- تغییر شکل قابل مشاهده در ناحیه آسیب دیده
در برخی موارد ممکن است شکستگی استخوان روی پوست قابل مشاهده باشد.
انواع شکستگی استخوان
شکستگی ها را می توان به صورت بسته یا باز و همچنین ناقص یا کامل دسته بندی کرد.
شکستگی باز و بسته
در شکستگی بسته که به آن شکستگی ساده نیز گفته می شود، استخوان شکسته پوست را نمی شکافد در حالی که در شکستگی باز یا شکستگی مرکب انتهای استخوان شکسته پوست را پاره می کند. هنگامی که استخوان و سایر بافت های داخلی در معرض خطر قرار می گیرند، فرد بیشتر در معرض بروز عفونت خواهد بود.
شکستگی ناقص و کامل
در شکستگی ناقص، استخوان به طور کامل نمی شکند و تنها بخشی از آن ترک بر می دارد. انواع شکستگی ناقص عبارتند از :
- شکستگی مویی که در آن استخوان یک ترک نازک بر می دارد
- شکستگی گرین استیک که در آن استخوان از یک طرف شکسته و از طرف دیگر خم می شود
- شکستگی باکل که در آن استخوان از یک طرف شکسته و در طرف دیگر آن یک برآمدگی ایجاد می شود
در شکستگی کامل استخوان کاملا می شکند و به دو یا چند تکه خرد می شود. انواع شکستگی کامل عبارتند از :
- شکستگی منفرد که در آن استخوان در یک نقطه به 2 تکه شکسته می شود
- شکستگی چند تکه ای که در آن استخوان به 3 یا چند تکه شکسته یا خرد می شود
- شکستگی فشاری که در آن استخوان تحت فشار فرو می ریزد
- شکستگی بدون جابجایی که در آن استخوان به قطعاتی شکسته می شود که در تراز طبیعی خود باقی می مانند
- شکستگی جا به جا شده که در آن استخوان به قطعاتی می شکند که از تراز طبیعی خود خارج می شوند
- شکستگی سگمنتال که در آن استخوان در دو نقطه یک راستا شکسته می شود به گونه ای که حداقل یک بخش از آن شناور و بدون اتصال باقی می ماند
شکستگی های ناقص در کودکان شایع تر است زیرا استخوان آن ها نرم تر از استخوان های بزرگسالان می باشد، در نتیجه احتمال خم شدن آن بیشتر از خرد شدن است. شکستگی کامل ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد.
علت شکستگی
زمانی که فشار یا نیروی بیشتر از حد تحمل به استخوان وارد می شود می تواند به شکستگی منجر شود. این نیرو معمولا ناگهانی یا بسیار شدید می باشد و قدرت آن شدت شکستگی را مشخص می کند.
برخی علل شایع شکستگی عبارتند از :
- زمین خوردن یا سقوط از ارتفاع
- ضربه مستقیم به بدن
- حوادثی همچون تصادفات رانندگی یا جراحات ناشی از گلوله
- آسیب های ناشی از ورزش
عوامل خطر زای شکستگی استخوان
همه افراد ممکن است دچار شکستگی استخوان شوند اما کسانی که استخوان های شکننده یا تراکم استخوانی پایین دارند بیشتر از سایرین در معرض خطر می باشند، از جمله :
- افراد مسن
- افراد مبتلا به پوکی استخوان
- افرادی که از اختلالات غدد درون ریز یا روده ای رنج می برند
- کسانی که داروهای کورتون مصرف می کنند
- کسانی که نظر بدنی فعال نیستند
- افرادی که الکل مصرف می کنند
- افراد سیگاری
تشخیص شکستگی استخوان
اگر به شکستگی استخوان مشکوک هستید فورا به پزشک مراجعه کنید. پزشک احتمالا از شما در مورد علائم پرسش هایی کرده و یک معاینه فیزیکی از ناحیه آسیب دیده انجام می دهد.
همچنین ممکن است از شما بخواهد ناحیه را به شیوه های خاصی حرکت دهید تا درد یا سایر علائم آسیب را بررسی کند.
اگر پزشک به شکستگی مشکوک شود از عکس برداری با اشعه ایکس برای تایید تشخیص خود استفاده می کند. این روش رایج ترین روش تشخیص شکستگی است و تصاویری از استخوان ایجاد می کند که شکستگی یا سایر علائم آسیب را نشان می دهد. اشعه ایکس به تعیین نوع و محل شکستگی نیز کمک می کند.
در برخی موارد ممکن است تصویر برداری ام آر آی یا سی تی اسکن برای بررسی استخوان ها یا بافت های اطراف آن تجویز شود.
درمان شکستگی استخوان
در صورت تشخیص شکستگی، شیوه درمان به نوع و محل آن بستگی دارد.
به طور کلی پزشک سعی می کند قطعات استخوان شکسته را به محل درست خود برگرداند و در حین بهبودی آن ها را تثبیت کند.
مهم است که تکه های استخوان شکسته در طول دوره ترمیم بی حرکت باشند. در طول فرآیند بهبودی، استخوان جدید در اطراف لبه های قطعات شکسته تشکیل می شود و اگر استخوان ها به درستی تراز و تثبیت شوند، استخوان جدید در نهایت قطعات را به هم متصل می کند.
پزشک اغلب از گچ برای تثبیت استخوان شکسته استفاده می کند که معمولا از جنس گچ یا فایبر گلاس است. گچ گرفتن ناحیه آسیب دیده به تثبیت آن کمک کرده و از حرکت تکه های استخوان شکسته در حین بهبودی جلوگیری می کند. در موارد نادر ممکن است برای تثبیت ناحیه آسیب دیده از ترکشن یا کشش استفاده شود.
برای شکستگی های پیچیده تر یا مرکب احتمالا نیاز به عمل جراحی خواهد بود. پزشک ممکن است از جا انداختن باز و فیکساسیون داخلی یا خارجی برای جلوگیری از حرکت استخوان ها استفاده کند.
در جا انداختن باز و فیکساسیون داخلی پزشک ابتدا قطعات استخوان شکسته را به تراز طبیعی خود برگردانده و سپس استخوان های شکسته را به هم متصل و در جای خود تثبیت می کند. این کار با استفاده از پین، صفحات فلزی یا هر دو انجام می شود. در برخی موارد ممکن است میله هایی وسط استخوان قرار داده شود.
در فیکساسیون خارجی پزشک پین هایی در بالا و پایین محل شکستگی قرار می دهد. این پین ها به یک میله تثبیت کننده فلزی که در قسمت بیرونی پوست قرار دارد متصل می شوند و میله، استخوان را طی دوره بهبودی در جای خود نگه می دارد.
پزشک همچنین ممکن است برای کنترل درد، مقابله با عفونت یا مدیریت سایر علائم یا عوارض از درمان های دارویی استفاده کند. پس از مراحل اولیه درمان نیز احتمال دارد فیزیوتراپی یا روش های دیگر پیشنهاد شود.
پیشگیری از شکستگی استخوان
شکستگی در همه موارد قابل پیشگیری نیست اما می توان روی تقویت استخوان ها کار کرد تا کمتر در معرض آسیب قرار گیرند.
برای حفظ استحکام استخوان ها توصیه می شود از یک رژیم غذایی مغذی از جمله غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D استفاده کنید. ورزش منظم و به خصوص تمرینات تحمل وزن برای ساخت و حفظ استحکام استخوان ها مفید است که از جمله آن ها می توان به پیاده روی، دویدن، رقصیدن و تمرین با وزنه اشاره کرد.
چشم انداز شکستگی استخوان
مدت زمان بهبود شکستگی به محل و شدت آن بستگی دارد. سن و سابقه پزشکی نیز می تواند روی روند بهبودی اثر بگذارد. به علاوه ابتلا به برخی بیماری ها ممکن است توانایی بدن در ترمیم استخوان های شکسته را مختل کند.
ممکن است چندین هفته یا گاهی ماه ها طول بکشد تا شکستگی بهبود یابد اما در بیشتر موارد درد قبل از تکمیل روند بهبودی کاهش می یابد.
در طول دوره بهبودی و ترمیم استخوان احتمالا باید حرکت ناحیه آسیب دیده محدود شود و ممکن است فرد نتواند در برخی فعالیت های عادی خود شرکت کند. همچنین مجبور است تا زمان بهبودی کامل تغییراتی در روال خود ایجاد کند.
پس از بهبود شکستگی ممکن است فرد بتواند به فعالیت ها و روال عادی زندگی خود بازگردد. در برخی موارد نیز به فیزیوتراپی نیاز است.
از آن جا که بی حرکت ماندن بخشی از بدن برای مدت طولانی می تواند باعث از دست دادن قدرت عضلانی و دامنه حرکتی در آن ناحیه شود، فیزیوتراپی می تواند به تکمیل دوره بهبودی کمک کند.
منبع: healthline
