بیماری ابولا چیست؟

بیماری ابولا چیست؟
بیماری ابولا چیست؟

بیماری ابولا (به انگلیسی: Ebola) نوعی بیماری ویروسی جدی و اغلب کشنده است که بین انسان ها و حیوانات مشترک بوده و می تواند از فردی به فرد دیگر سرایت کند.

این عفونت مسری از طریق تماس مستقیم با خون، مایعات بدن و بافت بدن حیوانات یا افراد آلوده به ویروس به دیگران منتقل می شود و گاهی به مراقبت های پزشکی شدید نیاز دارد.

در ادامه قصد داریم درباره بیماری ابولا و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

بیماری ابولا چیست؟

ابولا نوعی بیماری ویروسی است که انسان ها و نخستی های غیر انسانی را درگیر می کند. این عارضه یکی از چندین نوع تب خونریزی دهنده ویروسی است و در اثر عفونت ناشی از ویروسی در خانواده فیلوویریده سویه ابولا ویروس ایجاد می شود.

این بیماری نوعی عفونت مشترک بین انسان و حیوان محسوب می شود که از حیوانات شروع شده و به انسان ها سرایت کرده است.

میزان مرگ و میر ابولا بسته به نوع آن می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال میزان مرگ و میر ابولا زئیر تا 90 درصد است در حالی که ابولا رستون تاکنون باعث مرگ انسان ها نشده است.

در بیماری ابولا علائمی همچون تب، ضعف شدید، درد عضلانی، سردرد و گلو درد به طور ناگهانی شروع می شود. و می تواند به سرعت بین افراد یک خانواده و همچنین دوستان گسترش پیدا کند زیرا این افراد هنگام مراقبت از فرد بیمار ممکن است در معرض ترشحات عفونی قرار می گیرند.

دوره کمون بیماری بین 2 تا 21 روز متغیر می باشد و متاسفانه در حال حاضر واکسنی برای آن عرضه نشده است، اگرچه تحقیقات در این زمینه ادامه دارد و واکسن های مختلفی در مرحله بررسی هستند.

به عنوان مثال گفته شده واکسن Ebola ça suffit در آزمایشی که روی 4 هزار شرکت کننده در گینه انجام شد به صورت 100 درصد موثر بوده است.

علائم بیماری ابولا

همان طور که گفتیم فاصله زمانی بین مواجه شدن با ویروس تا شروع علائم بین 2 تا 21 روز است اما اکثر افراد بین 8 تا 10 روز علائم بیماری را نشان می دهند که شامل موارد زیر می باشد :

  • تب
  • سردرد
  • درد مفاصل و ماهیچه ها
  • ضعف
  • اسهال
  • استفراغ
  • دل درد
  • بی اشتهایی

برخی از بیماران ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنند :

  • بثورات
  • قرمزی چشم ها
  • سکسکه
  • سرفه
  • گلو درد
  • درد قفسه سینه
  • مشکل در تنفس
  • مشکل بلع
  • خونریزی در داخل و خارج بدن

علاوه بر این گاهی در نتایج آزمایش ها سطح گلبول های سفید و پلاکت ها پایین بوده و آنزیم های کبدی افزایش پیدا کرده است.

لازم به ذکر است تا زمانی که خون و ترشحات بیمار حاوی ویروس باشد این بیماری قابل انتقال به دیگران می باشد. به عنوان مثال حتی 61 روز بعد از شروع بیماری، ویروس در منی مرد مبتلا دیده شده است.

علت بیماری ابولا

ابولا توسط ویروس های خانواده فیلوویریده و ابولا ویروس ایجاد می شود و یک بیماری مشترک بین انسان و حیوانات می باشد.

دیده شده مردم آفریقا بعد از دست زدن به حیوانات بیمار یا حیواناتی که در اثر ابتلا به ابولا جان خود را از دست داده اند (از جمله شامپانزه ها، گوریل ها، خفاش های میوه خوار، میمون ها، آنتلوپ های جنگلی و جوجه تیغی) به این بیماری مبتلا شده اند.

انتقال بیماری از یک انسان به انسان دیگر بعد از ظاهر شدن علائم در فرد مبتلا به این بیماری رخ می دهد و از آن جا که بین 2 تا 21 روز طول می کشد تا علائم ظاهر شود، فرد مبتلا به ابولا ممکن است با صدها نفر تماس پیدا کند و باعث شیوع بیماری شود. به همین دلیل کنترل بیماری ابولا دشوار بوده و به سرعت گسترش می یابد.

نحوه انتقال بیماری ابولا در انسان ها

ویروس ابولا ممکن است به شیوه های مختلف از انسانی به انسان دیگر منتقل شود، از جمله :

  • تماس نزدیک با افراد بیمار یا فوت شده ناشی از این بیماری
  • لمس کردن خون یا مایعات بدن مانند بزاق، منی، شیر مادر، مدفوع، عرق، استفراغ و تماس مستقیم پوست و غشاهای مخاطی ترک خورده با خون، ترشحات، اندام ها یا سایر مایعات آلوده بدن
  • تماس غیر مستقیم با محیط های آلوده به چنین مایعاتی
  • استفاده از سرنگ و سوزن مشترک آلوده به ویروس
  • تماس با حیوانات آلوده به ویروس و لمس کردن خون یا مایعات بدن یا گوشت آن ها
  • حضور در مراسم تدفین و عزاداری برای افراد فوت شده به دلیل ابولا و تماس مستقیم با بدن متوفی طی مراسم

توجه داشته باشید :

  • قرار گرفتن در معرض مایع منی افراد مبتلا به ابولا یا افراد بهبود یافته می تواند خطرناک باشد. گفته شده ویروس می تواند تا 7 هفته بعد از بهبودی از طریق مایع منی منتقل شود
  • کارکنان مراکز بهداشتی اغلب هنگام درمان بیماران مبتلا به ابولا به این بیماری مبتلا می شوند

شواهدی وجود ندارد که نشان دهد ابولا از طریق نیش حشرات، هوا، آب یا غذا به دیگران منتقل می شود.

تاریخچه بیماری ابولا

اولین موارد ابتلا به ابولا در سال 1976 به طور همزمان در یامبوکو نزدیک رودخانه ابولا در زئیر (جمهوری دموکراتیک کنگو کنونی) و انزارای سودان گزارش شد.

از آن زمان به بعد به طور پی در پی و متناوب گزارش هایی مبنی بر ابتلای شدید یا موارد بدون علامت ابولا در انسان ها و حیوانات به دلایل مختلف از جمله شیوع این بیماری، آلودگی های آزمایشگاهی و حوادث در مناطق زیر گزارش شده است :

  • جمهوری دموکراتیک کنگو
  • سودان (سودان جنوبی)
  • سنگال
  • انگلستان
  • ایالات متحده
  • فیلیپین
  • ایتالیا
  • اسپانیا
  • گابن
  • ساحل عاج
  • آفریقای جنوبی
  • روسیه
  • اوگاندا
  • گینه
  • لیبریا
  • سیرالئون

بزرگ ترین شیوع این بیماری دسال 2014 رخ داد که در درجه اول مردم گینه، شمال لیبریا و سیرالئون را درگیر کرد. گفته شده این بیماری همه گیر در آن زمان بیش از 11 هزار نفر را به کام مرگ برد که تقریبا همگی در غرب آفریقا بوده است.

عوامل خطر زای بیماری ابولا

به طور کلی خطر ابتلا به بیماری ابولا چندان بالا نیست اما برخی عوامل ممکن است احتمال ابتلا به آن را افزایش دهند، از جمله :

  • سفر به مناطقی از آفریقا که این بیماری در آن نواحی دیده شده است
  • تحقیق روی میمون هایی که از آفریقا یا فیلیپین آورده شده اند
  • مراقبت از بیمارانی که ممکن است در معرض این بیماری قرار گرفته باشند
  • آماده سازی افراد فوت شده از ابولا برای مراسم تدفین

تشخیص بیماری ابولا

به دلیل شایع نبودن بیماری ابولا، پزشک معمولا قبل از مشکوک شدن به این بیماری سعی می کند سایر علل احتمالی را رد کند و در صورتی که به ابولا مشکوک باشد دستور می دهد بیمار قرنطینه شود.

از آن جا که نمونه گیری از بیماران مبتلا خطرناک است و احتمال انتقال بیماری وجود دارد، نمونه گیری باید تحت شرایط با حداکثر ایمنی انجام شود.

برخی آزمایش های تشخیصی عبارتند از :

  • تست الایزا
  • تست الایزای IgM
  • تست PCR
  • جداسازی ویروسی

تشخیص در مراحل پیشرفته بیماری یا بعد از بهبودی با بررسی سطح آنتی بادی های IgM و IgG انجام می شود.

درمان بیماری ابولا

در حال حاضر محققان در حال مطالعه روی چندین واکسن مختلف برای بیماری ابولا می باشند اما هیچ یک از آن ها هنوز مجوز استفاده دریافت نکرده است.

از آن جا که تاکنون درمان قطعی برای این بیماری کشف نشده، تکنیک های درمانی موجود روی مراقبت های پزشکی حمایتی شدید تمرکز داشته و شامل موارد زیر می باشد :

  • تعادل سطح الکترولیت ها و مایعات بدن بیمار
  • حفظ سطح مناسب اکسیژن و فشار خون
  • درمان هر گونه عفونت پیچیده و سخت

پیشگیری از بیماری ابولا

از آن جا که مشخص نیست افراد چگونه به بیماری ابولا مبتلا می شوند، متوقف کردن شیوع آن در حال حاضر دشوار می باشد اما برای جلوگیری از انتقال ویروس لازم است به موارد زیر توجه شود :

  • کارکنان مراکز مراقبت های پزشکی از لباس محافظ استفاده کنند
  • اقدامات لازم برای کنترل عفونت مانند استریل کردن کامل تجهیزات و استفاده منظم از ضد عفونی کننده ها انجام شود
  • بیماران مبتلا به ابولا قرنطینه شوند

به طور کلی استریل کردن و استفاده از سوزن های بهداشتی در بیمارستان ها برای جلوگیری از شیوع بیماری ضروری می باشد.

ابولا می تواند به سرعت میان اعضای خانواده، آشنایان و دوستان گسترش پیدا کند و در محیط های مراقبت های بهداشتی پخش شود، این مسئله اهمیت استفاده از تجهیزات محافظت کننده مانند ماسک، روپوش و دستکش برای مقابله با بیماری را مشخص می کند.

همچنین بخوانید : کووید 19 (کرونا 2019) چیست؟

منبع: medicalnewstoday