علف گندم (به انگلیسی : Wheatgrass) از برگ های تازه جوانه زده گیاه گندم معمولی تهیه می شود. می توان آن را در خانه پرورش داد و یا به شکل آبمیوه، پودر و مکمل خریداری کرد.
برخی ادعا می کنند که علف گندم می تواند به سم زدایی کبد و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک کند. با این حال بسیاری از مزایای ادعا شده آن هنوز اثبات یا مطالعه نشده است.
در ادامه این مقاله با خواص دارویی و درمانی علف گندم برای سلامتی بدن و همچنین عوارض و مضرات آن بیشتر آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛
فواید و مزایای علف گندم برای سلامتی بدن
1. سرشار از مواد مغذی و آنتی اکسیدان هاست
علف گندم منبع عالی بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی مختلف است. به خصوص سرشار از ویتامین های A، C و E و همچنین آهن، منیزیم، کلسیم و آمینو اسیدهاست.
از 17 آمینو اسید آن، 8 آمینو اسید ضروری در نظر گرفته می شوند به این معنی که بدن شما نمی تواند آن ها را تولید کند و باید این آمینو اسیدها را از منابع غذایی تهیه کنید.
مانند همه گیاهان سبز، علف گندم نیز از کلروفیل تشکیل شده است – نوعی رنگدانه گیاهی سبز که با بسیاری از فواید سلامتی همراه است.
همچنین حاوی چندین آنتی اکسیدان مهم از جمله گلوتاتیون و ویتامین های C و E است.
آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که برای جلوگیری از آسیب سلولی و کاهش استرس اکسیداتیو با رادیکال های آزاد مبارزه می کنند.
برخی از مطالعات نشان داده اند که آنتی اکسیدان ها ممکن است به محافظت در برابر شرایط خاصی مانند بیماری های قلبی، سرطان، آرتریت و بیماری های عصبی کمک کنند.
در یک مطالعه علف گندم باعث کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود سطح کلسترول خون در خرگوش هایی شد که از رژیم غذایی پرچرب تغذیه شده بودند.
علاوه بر این مکمل علف گندم باعث افزایش سطح آنتی اکسیدان های گلوتاتیون و ویتامین C می شود.
مطالعه لوله آزمایش دیگری که فعالیت آنتی اکسیدانی علف گندم را ارزیابی کرد، نشان داد که این گیاه آسیب اکسیداتیو به سلول ها را کاهش می دهد.
با توجه به اینکه تحقیقات در مورد علف گندم محدود به مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی است، مطالعات بیشتری برای تعیین اینکه چگونه آنتی اکسیدان های آن ممکن است بر انسان تاثیر بگذارند مورد نیاز است.
2. ممکن است کلسترول را کاهش دهد
کلسترول یک ماده مومی شکل است که در سراسر بدن یافت می شود. در حالی که برای تولید هورمون ها و تولید صفرا به مقداری کلسترول نیاز دارید اما مقادیر بالای آن در خون می تواند جریان خون را مسدود کرده و خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.
چندین مطالعه حیوانی نشان داده اند که علف گندم ممکن است به کاهش سطح کلسترول خون کمک کند.
در یک مطالعه به موش های با کلسترول بالا آب علف گندم داده شد. آن ها کاهش سطح کلسترول تام، کلسترول LDL و تری گلیسیرید را تجربه کردند.
جالب توجه است که اثرات علف گندم مشابه آتورواستاتین بود – یک داروی تجویزی که معمولا برای درمان کلسترول خون بالا استفاده می شود.
مطالعه دیگری به اثرات آن بر روی خرگوش هایی که از رژیم غذایی پرچرب تغذیه شده بودند، پرداخت. پس از 10 هفته مصرف مکمل علف گندم به کاهش کلسترول کل و افزایش کلسترول HDL در مقایسه با گروه کنترل کمک کرد.
علیرغم این نتایج امیدوار کننده مطالعات بیشتری برای تعیین اینکه چگونه مکمل های علف گندم ممکن است بر سطح کلسترول در انسان تاثیر بگذارند، مورد نیاز است.
3. می تواند به کشتن سلول های سرطانی کمک کند
به لطف محتوای آنتی اکسیدانی بالایی که دارد، برخی از مطالعات لوله آزمایش نشان داده اند که علف گندم ممکن است به کشتن سلول های سرطانی کمک کند.
بر اساس یک مطالعه لوله آزمایش عصاره علف گندم گسترش سلول های سرطانی دهان را تا 41 درصد کاهش داد.
در یک مطالعه لوله آزمایشی دیگر، علف گندم باعث مرگ سلولی شد و تعداد سلول های سرطان خون را تا 65 درصد در عرض سه روز پس از درمان کاهش داد.
برخی تحقیقات نشان می دهند که آب علف گندم در ترکیب با درمان سنتی سرطان می تواند اثرات نامطلوب را به حداقل برساند.
یک مطالعه نشان داد که آب علف گندم خطر اختلال در عملکرد مغز استخوان – یک عارضه رایج شیمی درمانی – را در 60 فرد مبتلا به سرطان سینه کاهش داده است.
با این حال هنوز هیچ مدرکی در مورد اثرات بالقوه ضد سرطانی علف گندم در انسان وجود ندارد. برای درک اینکه چگونه ممکن است بر رشد سرطان در افراد تاثیر بگذارد، به مطالعات بیشتری نیاز است.
4. ممکن است به تنظیم قند خون کمک کند
قند خون بالا می تواند باعث طیف گسترده ای از علائم از جمله سردرد، تشنگی، تکرر ادرار و خستگی شود.
با گذشت زمان قند خون بالا می تواند عواقب جدی مانند آسیب عصبی، عفونت های پوستی و مشکلات بینایی داشته باشد.
برخی از مطالعات حیوانی نشان داده اند که علف گندم ممکن است به کنترل سطح قند خون کمک کند.
در یک مطالعه دادن علف گندم به رت های دیابتی سطوح آنزیم های خاصی را تغییر می دهد که به کاهش سطح قند خون کمک می کنند.
مطالعه دیگری نشان داد که درمان موش های دیابتی با عصاره گندم به مدت 30 روز منجر به کاهش قابل توجه سطح قند خون می شود.
تحقیقات در مورد اثرات علف گندم بر قند خون محدود به حیوانات است. برای درک اینکه چگونه ممکن است بر قند خون در انسان تاثیر بگذارد به مطالعات بیشتری نیاز است.
5. ممکن است التهاب را کاهش دهد
التهاب یک پاسخ طبیعی است که توسط سیستم ایمنی برای محافظت از بدن در برابر آسیب و عفونت ایجاد می شود.
با این حال اعتقاد بر این است که التهاب مزمن خطر ابتلا به بیماری هایی مانند سرطان، بیماری قلبی و اختلالات خود ایمنی را افزایش می دهد.
برخی تحقیقات نشان می دهد که علف گندم و اجزای آن ممکن است به کاهش التهاب کمک کنند.
یک مطالعه کوچک روی 23 نفر به بررسی اثرات آب علف گندم بر کولیت اولسراتیو – بیماری که با التهاب در روده بزرگ مشخص می شود – پرداخت.
نوشیدن کمتر از 1/2 فنجان (100 میلی لیتر) آب علف گندم به مدت یک ماه شدت بیماری و خونریزی مقعدی را در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو کاهش داد.
علف گندم همچنین سرشار از کلروفیل است، رنگدانه گیاهی با خواص ضد التهابی قوی. یک مطالعه در لوله آزمایش نشان داد که کلروفیل از فعالیت پروتئین خاصی که باعث التهاب می شود، جلوگیری می کند.
علاوه بر این مطالعه دیگری در لوله آزمایش نشان داد که ترکیبات موجود در کلروفیل باعث کاهش التهاب در سلول های استخراج شده از شریان ها می شود.
بیشتر تحقیقات بر روی ترکیبات خاصی در سبزه گندم یا اثرات علف گندم بر یک شرایط خاص متمرکز شده است. مطالعات بیشتری برای اندازه گیری اثرات ضد التهابی بالقوه آن بر روی جمعیت عمومی مورد نیاز است.
6. می تواند به لاغری و کاهش وزن کمک کند
بسیاری از مردم شروع به اضافه کردن آب علف گندم به رژیم غذایی خود برای لاغری و کاهش وزن سریع کرده اند.
علف گندم حاوی تیلاکوئیدهاست که بخش های کوچکی در گیاهانی هستند که حاوی کلروفیل هستند و نور خورشید را برای فتوسنتز جذب می کنند.
در حالی که هیچ مدرکی مبنی بر اینکه خود علف گندم می تواند کاهش وزن را افزایش دهد وجود ندارد مطالعات متعدد نشان داده اند که مکمل های تیلاکوئید می توانند سیری و کاهش وزن را افزایش دهند.
در یک مطالعه کوچک قبل از مصرف یک وعده غذایی پر کربوهیدرات مکمل تیلاکوئیدها استفاده شد که در مقایسه با دارونما احساس سیری را تشدید کرد.
به طور مشابه یک مطالعه روی موش ها نشان داد که مکمل های تیلاکوئید با کاهش سرعت تخلیه معده و افزایش ترشح هورمون هایی که گرسنگی را کاهش می دهند، سیری را افزایش می دهد.
مطالعه دیگری نشان داد که دادن تیلاکوئید به موش های دارای رژیم غذایی پرچرب منجر به کاهش مصرف غذا و وزن بدن در مقایسه با گروه کنترل می شود.
با این حال به خاطر داشته باشید که تیلاکوئیدها را می توان در بسیاری از منابع غذایی دیگر از جمله سبزیجات سبز و سبزیجات برگدار مانند اسفناج، کلم کیل و کاهو نیز یافت.
علاوه بر این این مطالعات از غلظت های تیلاکوئیدی استفاده کردند که بسیار بیشتر از غلظت هایی بود که معمولا در علف گندم یافت می شد.
همچنین هیچ تحقیقی در مورد اثرات علف گندم بر کاهش وزن به طور خاص وجود ندارد. مطالعات بیشتری برای بررسی اثرات آن بر کاهش وزن در انسان مورد نیاز است.
روش های استفاده از علف گندم در رژیم غذایی
علف گندم به طور گسترده ای به شکل پودر، آب و کپسول در دسترس است و به راحتی می توان آن را در فروشگاه های مواد غذایی پیدا کرد.
علاوه بر این اگر قادر به پرورش علف گندم در خانه هستید می توانید از آبمیوه گیری برای تهیه آب علف گندم خود استفاده کنید.
علاوه بر نوشیدن آب علف گندم، می توانید از آب یا پودر آن برای تقویت محتوای غذایی اسموتی سبز مورد علاقه خود استفاده کنید.
همچنین می توانید آب علف گندم را با سس های سالاد، چای یا سایر نوشیدنی های دیگر مخلوط کنید.
عوارض و مضرات علف گندم
علف گندم به طور کلی برای کسانی که مبتلا به بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن هستند بی خطر در نظر گرفته می شود. این به این دلیل است که فقط دانه های گندم حاوی گلوتن هستند نه علف آن.
با این حال اگر به گلوتن حساسیت دارید بهتر است قبل از مصرف علف گندم با پزشک خود مشورت کنید یا فقط محصولاتی که فاقد گلوتن هستند را استفاده کنید.
اگر علف گندم را در خانه پرورش می دهید به یاد داشته باشید که این گیاه بسیار مستعد ابتلا به کپک است. اگر طعم تلخی داشت یا علائم فساد داشت، احتیاط کنید و آن را دور بریزید.
در نهایت برخی از افراد علائمی مانند حالت تهوع، سردرد یا اسهال پس از مصرف علف گندم به شکل آبمیوه یا مکمل را تجریه می کنند. اگر این یا هر اثر نامطلوب دیگری را تجربه کردید، بهتر است مصرف خود را کاهش دهید.
اگر علائم منفی باقی ماند با یک پزشک صحبت کنید یا علف گندم را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنید.
خلاصه
علف گندم و اجزای آن با فواید بسیاری برای سلامتی از جمله کاهش وزن، کاهش التهاب، کاهش کلسترول خون و کنترل بهتر قند خون همراه بوده است.
با این حال تحقیقات در مورد اثرات علف گندم در انسان وجود ندارد و بسیاری از مطالعات صرفا بر روی ترکیبات خاص آن متمرکز شده اند.
اگرچه مطالعات بیشتری برای تایید فواید علف گندم مورد نیاز است، نوشیدن آن به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل می تواند به تامین برخی مواد مغذی اضافی و چندین مزیت سلامتی کمک کند.
منبع : healthline
