Foeniculum vulgare که اغلب به عنوان رازیانه شناخته می شود یک گیاه خوراکی و دارویی است که فواید زیادی برای سلامتی بدن دارد. رازیانه ممکن است اثرات آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد باکتری قوی داشته باشد.
گیاه رازیانه به رنگ سبز و سفید با برگ های پر و گل های زرد رنگ می باشد. هم پیاز ترد و هم دانه های رازیانه طعم ملایم و شیرین دارند اما طعم و مزه دانه ها به دلیل داشتن روغن های اساسی قوی، تندتر است.
در ادامه این مقاله با همه ی فواید رازیانه و دانه های رازیانه برای سلامتی بدن، زنان و پوست صورت و همچنین ارزش غذایی و عوارض و مضرات آن آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛
فواید و مزایای رازیانه برای سلامتی بدن
1. سرشار از مواد مغذی است
1 فنجان (87 گرم) پیاز رازیانه تازه و خام و 1 قاشق غذاخوری (6 گرم) دانه رازیانه خشک شده حاوی مواد زیر هستند :
پیاز رازیانه تازه :
- کالری : 27
- فیبر : 3 گرم
- ویتامین C : حدود 12٪ ارزش غذایی روزانه
- کلسیم : 3٪ ارزش غذایی روزانه
- آهن : 4٪ ارزش غذایی روزانه
- منیزیم : 4٪ ارزش غذایی روزانه
- پتاسیم : 8٪ ارزش غذایی روزانه
- منگنز : 7٪ ارزش غذایی روزانه
دانه های رازیانه :
- کالری : 20
- فیبر : 2 گرم
- ویتامین C : حدود 1٪ ارزش غذایی روزانه
- کلسیم : 5٪ ارزش غذایی روزانه
- آهن : 6٪ ارزش غذایی روزانه
- منیزیم : 5٪ ارزش غذایی روزانه
- پتاسیم : 2٪ ارزش غذایی روزانه
- منگنز : 17٪ ارزش غذایی روزانه
همانطور که می بینید دانه رازیانه و رازیانه کالری کمی دارند اما بسیاری مغدی هستند.
پیاز رازیانه تازه منبع خوبی از ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است که برای سلامتی بدن، ترمیم بافت و سنتز کلاژن مفید است. ویتامین C همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی در بدن شما عمل می کند و آن را از آسیب سلولی ناشی از مولکول های ناپایدار به نام رادیکال های آزاد محافظت می کند.
پیاز و دانه ها حاوی ماده معدنی منگنز هستند که برای فعال سازی آنزیم ها، متابولیسم بدن، محافظت از سلول ها، رشد استخوان، تنظیم قند خون و بهبود زخم مهم است.
جدا از منگنز رازیانه و دانه های آن حاوی مواد معدنی دیگری می باشند که برای سلامت استخوان ها مفید هستند از جمله پتاسیم، منیزیم و کلسیم.
2. حاوی ترکیبات گیاهی قدرتمند است
شاید چشمگیرترین فواید رازیانه و دانه های رازیانه از آنتی اکسیدان ها و ترکیبات گیاهی قوی موجود در آن ها باشد. نشان داده شده است که روغن رازیانه حاوی بیش از 87 ترکیب فرار از جمله پلی فنول رزمارینیک اسید، اسید کلروژنیک، کوئرستین و اپی ژنین می باشد.
پلی فنول ها عوامل ضد التهابی قوی هستند که تاثیرات زیادی بر سلامتی شما دارند.
مطالعات نشان می دهد افرادی که رژیم های غذایی غنی از این آنتی اکسیدان ها را دنبال می کنند، خطر ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی، چاقی، سرطان، بیماری های عصبی و دیابت نوع 2 در آن ها کم تر است.
علاوه بر این بیش از 28 ترکیب در دانه رازیانه شناسایی شده است از جمله آنیتول، فنکون، استراگول و لیمونن.
مطالعات حیوانی و لوله آزمایشی حاکی از آن است که ترکیب آلی ترکیبات ضد سرطانی، ضد میکروبی، ضد ویروسی و ضد التهابی هستند.
سرانجام ترکیب گیاهی لیمونن به مبارزه با رادیکال های آزاد کمک می کند و نشان داده شده است که سلول های موش را از آسیب ناشی از برخی بیماری های مزمن محافظت می کند.
3. دانه های رازیانه ممکن است باعث کاهش اشتها شوند
دانه های رازیانه نه تنها می توانند باعث خوشمزه تر شدن غذا شوند بلکه به مهار اشتها نیز کمک می کنند.
یک مطالعه بر روی 9 زن سالم نشان داد کسانی که 8.5 اونس (250 میلی لیتر) دمنوش درست شده با 2 گرم دانه رازیانه را قبل از خوردن ناهار می نوشیدند، احساس گرسنگی کمتری داشتند و کالری کمتری در طول وعده غذایی دریافت می کنند.
آنیتول یکی از اجزای اصلی روغن رازیانه ممکن است در کاهش اشتها نقش داشته باشد.
با این اوصاف مطالعه دیگری بر روی 47 زن نشان داد کسانی که 300 میلی گرم عصاره رازیانه به مدت 12 هفته به صورت روزانه مصرف می کنند در مقایسه با گروه دارونما مقدار کمی وزن اضافه کردند در حالی که دچار کاهش اشتها نشدند.
تحقیقات در این زمینه متناقض است و برای درک کامل خواص بالقوه رازیانه برای کاهش اشتها به مطالعات بیشتری نیاز است.
4. می تواند برای سلامت قلب مفید باشد
خوردن رازیانه و دانه های آن ممکن است به چندین روش برای سلامت قلب مفید باشند زیرا آن ها دارای فیبر هستند – یک ماده مغذی نشان داده شده برای کاهش برخی از عوامل خطر بیماری های قلبی.
رژیم های غذایی سرشار از فیبر با کاهش خطر بیماری های قلبی مرتبط هستند. مروری بر 22 مطالعه مصرف بیشتر فیبر در رژیم غذایی را با خطر کمتری بیماری قلبی مرتبط دانست به ازای مصرف هر 7 گرم فیبر اضافی در روز خطر بیماری قلبی 9٪ کاهش می یابد.
رازیانه و دانه های آن همچنین حاوی مواد مغذی مانند منیزیم، پتاسیم و کلسیم هستند که نقش مهمی در سلامت قلب دارند.
به عنوان مثال گنجاندن منابع غنی از پتاسیم در رژیم غذایی ممکن است به کاهش فشار خون بالا یک عامل خطر ابتلا به بیماری قلبی کمک کند.
5. ممکن است خاصیت مبارزه با سرطان داشته باشد
مجموعه گسترده ای از ترکیبات گیاهی قدرتمند در رازیانه ممکن است به محافظت در برابر بیماری های مزمن از جمله سرطان کمک کند.
به عنوان مثال مشخص شده است که آنیتول یکی از اصلی ترین ترکیبات فعال در دانه رازیانه دارای خواص ضد سرطان است.
یک مطالعه در لوله آزمایش نشان داد که آنیتول رشد سلول های سرطانی را سرکوب می کند و باعث آپوپتوز یا مرگ سلولی برنامه ریزی شده در سلول های سرطانی پستان انسان می شود.
مطالعه لوله آزمایش دیگری مشاهده کرد که عصاره رازیانه مانع از گسترش سلول های سرطانی پستان در انسان شده و باعث مرگ سلول های سرطانی می شود.
مطالعات حیوانی همچنین نشان می دهد که عصاره دانه های رازیانه ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان و کبد را کاهش دهد.
اگرچه این نتایج امیدوار کننده است اما قبل از آنکه رازیانه یا عصاره آن به عنوان یک درمان جایگزین برای سرطان توصیه شود مطالعات انسانی مورد نیاز است.
6. ممکن است برای زنان شیرده سودمند باشد
ثابت شده است که رازیانه باعث افزایش ترشح شیر مادر می شود. تحقیقات نشان می دهد که مواد خاصی که در آنیتول یافت می شوند مانند دیانیتول و فتوآنیتول مسئول اثرات این گیاه در افزایش شیر مادر است.
رازیانه ممکن است ترشح شیر و سطح پرولاکتین خون را افزایش دهد – هورمونی که به بدن سیگنال تولید شیر مادر می دهد.
با این حال مطالعات دیگر هیچ تاثیری بر ترشح شیر یا افزایش وزن نوزاد نشان نداد. عوارض جانبی منفی مانند عدم وزن گیری و مشکل تغذیه در نوزادانی که مادران آن ها دمنوش رازیانه می نوشند نیز گزارش شده است.
به همین دلایل زنان شیرده قبل از استفاده از رازیانه برای تحریک تولید شیر باید با پزشک خود مشورت کنند.
7. ممکن است خاصیت ضد باکتری داشته باشد
مطالعات نشان می دهد که عصاره رازیانه از رشد باکتری ها و مخمرهای بالقوه مضر مانند اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس و کاندیدا آلبیکنز جلوگیری می کند.
8. ممکن است التهاب را کاهش دهد
آنتی اکسیدان های قوی موجود در رازیانه مانند ویتامین C و کوئرستین می توانند به کاهش التهاب و سطح مارکرهای التهابی کمک کنند.
9. ممکن است برای سلامت مغز مفید باشد
مطالعات حیوانی نشان داده است که عصاره رازیانه ممکن است از دست دادن حافظه مربوط به پیری را کاهش دهد.
10. ممکن است علائم یائسگی را برطرف کند
مروری بر 10 مطالعه نشان داد که رازیانه ممکن است عملکرد و رضایت جنسی را در زنان یائسه بهبود بخشد و همچنین گرگرفتگی، خارش واژن، خشکی و درد هنگام رابطه جنسی و اختلالات خواب را تسکین دهد.
11. باعث سلامت دستگاه گوارش می شود
محتوای فیبر موجود در رازیانه به جلوگیری از یبوست کمک می کند و باعث بهبود عملکرد و سلامت دستگاه گوارش می شود.
12. باعث افزایش جذب آهن می شود
کمبود آهن یکی از رایج ترین کمبودهای مواد مغذی در جهان است که حدود 2 میلیارد نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. همچنین علت اصلی کم خونی است.
جفت شدن غذاهای پر از ویتامین C مانند رازیانه با غذاهای غنی از آهن می تواند توانایی جذب آهن در بدن را بهبود بخشد.
13. برای سندرم پیش از قاعدگی مفید است
برخی تحقیقات نشان داده اند که عصاره رازیانه ممکن است اثرات سندرم قبل از قاعدگی (PMS) را کاهش دهد.
14. باعث سلامت پوست می شود
رازیانه خام یک منبع عالی از ویتامین C است. ویتامین C برای تولید کلاژن پوست ضروری است و همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان برای جلوگیری از آسیب های ناشی از نور آفتاب، آلودگی و دود عمل می کند.
ویتامین C همچنین توانایی کلاژن را برای کاهش چین و چروک و بهبود بافت کلی پوست تقویت می کند.
عوارض و مضرات رازیانه
دوران بارداری
رازیانه دارای خواص استروژنی قوی است به این معنی که مانند هورمون استروژن عمل می کند. اگرچه این ممکن است به تسکین علائم یائسگی کمک کند اما ممکن است برای زنان باردار ایمن نباشد.
به دلیل فعالیت شبه استروژن نگرانی در مورد احتمال ایجاد اختلال در رشد و نمو جنین وجود دارد. مطالعه ای نشان داده که دوزهای بالا ممکن است اثرات سمی بر روی جنین داشته باشد.
اگرچه خوردن رازیانه و دانه های آن به احتمال زیاد بی خطر است اما زنان باردار باید از مصرف مکمل ها یا خوردن اسانس این گیاه خودداری کنند.
تداخل دارویی
رازیانه همچنین ممکن است با داروهای خاصی از جمله قرص های استروژن و داروهای خاص سرطان تداخل داشته باشد، بنابراین همیشه قبل از استفاده از دوزهای بالا به صورت مکمل، روغن ضروری یا عصاره آن با پرشک خود مشورت کنید.
خلاصه
هم پیاز و هم دانه های معطر گیاه رازیانه بسیار مغذی هستند و افزودن آن ها به رژیم غذایی ممکن است باعث بهبود سلامت قلب، کاهش التهاب، کاهش اشتها و حتی کاهش خطر ابتلا به سرطان شود.
برای بهره مندی از رازیانه و دانه های آن، سعی کنید پیاز رازیانه خام را در سالاد استفاده کنید و دانه های آن را برای طعم دادن به سوپ، آبگوشت و غذاهای دریایی به کار ببرید.
منابع : healthline – medicalnewstoday
