علائم بیماری آلزایمر چیست؟

علائم بیماری آلزایمر چیست؟
علائم بیماری آلزایمر چیست؟

بیماری آلزایمر از بیماری های شایع به خصوص در سنین سالمندی است که از جمله علائم اصلی آن می توان به از دست دادن حافظه و سردرگمی اشاره کرد.

اگرچه بسیاری از افراد در هر سن و سال ممکن است گاهی در به خاطر سپردن نام ها مشکل داشته باشند یا مثلا فراموش کنند که کلید خود را گذاشته اند اما بین این نوع کم حواسی و مشکل جدی و پیش رونده در حافظه مانند بیماری آلزایمر تفاوت زیادی وجود دارد.

در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های بیماری آلزایمر صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

علائم بیماری آلزایمر چیست؟

همان طور که گفتیم بسیاری از افراد ممکن است در دوره ای از زندگی خود در به خاطر آوردن برخی چیزها مشکل داشته باشند اما هر نوع فراموشی یا کم حافظه گی را نمی توان به آلزایمر و بیماری های مشابه آن نسبت داد.

به عنوان مثال افرادی که علائم زیر را در خود مشاهده کنند ممکن است به بیماری آلزایمر یا یکی از بیماری های مرتبط با توانایی شناختی مبتلا شده باشند :

  • فرد کلیدهای خود را گم کرده و وقتی آن ها را پیدا می کند یادش نمی آید چه زمانی و چگونه آن ها را در آن مکان گذاشته است
  • همیشه به خوبی آشپزی می کرده اما اخیرا حتی در درست کردن قهوه نیز دچار مشکل می شود و حتی ممکن است به یاد نیاورد چه کسی با قهوه ساز او قهوه تهیه کرده است
  • مشکل در توانایی شناختی خود را به خوبی از دیگران پنهان می کند. به عنوان مثال زمانی که کسی سوالی می پرسد و او جوابش را به یاد نمی آورد یا نمی داند ممکن است با خنده بگوید : “مطمئن نیستم. نظر تو چیست؟”
  • اخیرا با حساب و کتاب های خود مشکل پیدا کرده با این که بررسی آن ها یکی از کارهای روزمره او محسوب می شده است

در صورت بروز علائم بالا در خود یا یکی از اطرافیان خود لازم است به پزشک مراجعه کنید.

علائم شایع آلزایمر

انجمن آلزایمر 10 علامت هشدار دهنده برای این بیماری ذکر کرده است که عبارتند از :

  • تغییرات در حافظه
  • کناره گیری از فعالیت های معمول در زندگی روزمره
  • مشکل در تشخیص زمان و مکان
  • مشکلات در حافظه دیداری – فضایی
  • کاهش توانایی در ارتباط نوشتاری یا شفاهی
  • مشکل در حل مسئله و برنامه ریزی
  • تغییر شخصیت و خلق و خو
  • گذاشتن اشیا در جای اشتباه (به طور مکرر)
  • کاهش توانایی قضاوت
  • مشکل در انجام کارهای معمولی که قبلا آن ها را به راحتی انجام می داده است

علاوه بر این بیماری آلزایمر معمولا با چهار واژه زیر توصیف می شود :

  • فراموشی یا از دست دادن حافظه
  • آفازی یا اختلال در ارتباطات زبانی فرد
  • آپراکسی یا مشکل در عملکرد بدنی یا مهارت های حرکتی
  • آگنوزیا یا مشکل در درک اطلاعات دریافت شده از حواس مانند بینایی یا بویایی

علائم آلزایمر بر اساس مرحله بیماری

بیماری آلزایمر دارای 7 مرحله می باشد اما علائم آن را می توان به 3 مرحله اصلی تقسیم کرد که شامل علائم اولیه، میانی و نهایی می باشد.

توجه داشته باشید علائم مراحل مختلف ممکن است با هم تداخل داشته باشند و در بیماران متفاوت باشند.

علائم مرحله اولیه (خفیف)

  • مشکل در انجام کارهایی همچون حساب و کتاب یا پختن غذا
  • مشکل در یادگیری چیزهای جدید
  • واکنش کندتر از حالت معمول هنگام رانندگی یا تصمیم گیری
  • مشکل در انتخاب کلمات هنگام صحبت (گاهی)
  • اختلال در حافظه کوتاه مدت
  • افزایش تحریک پذیری، اضطراب یا افسردگی
  • آگاهی خود فرد از بروز این تغییرات (در اغلب موارد)

فرد در مراحل اولیه آلزایمر ممکن است همچنان عملکرد کلی خوبی داشته باشد، با این حال خودش نیز احتمالا متوجه می شود که به مرور در انجام کارهای خاص دچار مشکل می شود اما اغلب اوقات با پرسیدن سوالات انحرافی، تغییر موضوع یا سپردن تصمیم گیری و پاسخ گویی سوالات به خانواده یا عزیزان خود به خوبی این مشکلات را پنهان می کند.

برخی افراد نیز به دلیل عدم اطمینان از توانایی خود در تصمیم گیری یا تعاملات اجتماعی به مرور منزوی می شوند.

ناگفته نماند در مراحل اولیه، حافظه بلند مدت فرد معمولا دچار مشکل نمی شود.

علائم مرحله میانی (متوسط)

  • تغییرات قابل توجه در شخصیت، مثلا فرد به شدت بحث می کند و عصبی می شود
  • مقاومت نشان دادن نسبت به کسانی که از او نگهداری می کنند، حتی (به خصوص) در صورتی که یکی از نزدیکان مراقبت از او را بر عهده گرفته باشد
  • از دست دادن حافظه کوتاه مدت و بلند مدت
  • افزایش مشکلات در برقراری ارتباط با دیگران
  • رابطه عشق و نفرت با مراقبان خود، به عنوان مثال وابستگی شدید و در عین حال حس عدم علاقه به همسر یا فرزند خود
  • احتمال سرگردانی و گم شدن در بیرون از منزل
  • مشکل شدید در قضاوت و تصمیم گیری
  • بی اختیاری ادرار احتمالی

در مرحله میانی فرد معمولا در توانایی های جسمی خود مانند راه رفتن دچار مشکل نشده است، با این حال این مرحله اغلب سخت ترین مرحله محسوب می شود.

برخی بیماران مبتلا به آلزایمر در دوره بیماری خود نوعی سردرگمی یا گیجی قابل تحمل از نظر اطرافیان را تجربه می کنند اما برخی دیگر ممکن است رفتارها و برخوردهای احساسی نا مناسب از خود نشان داده و باعث ناراحتی اطرافیان شوند.

این افراد احتمالا به شدت بی قرار شده، حالاتی همچون پارانوئید و توهم را تجربه می کنند یا به مراقب خود اجازه نمی دهند در حمام کردن یا لباس پوشیدن به آن ها کمک کند.

همچنین ممکن است چندین بار در طول شب از خواب بیدار شده و کشوهای خاصی را بارها جستجو کنند.

علائم مرحله شدید (پایانی)

  • کاهش توانایی تعامل با دیگران
  • کاهش توانایی شناسایی افراد
  • افت جسمی مانند ناتوانی در راه رفتن یا صحبت کردن
  • مشکل در غذا خوردن حتی با کمک دیگران
  • به وضوح منزوی شدن
  • بی اختیاری ادرار و مدفوع

در مرحله پایانی بیمار معمولا حرکت نمی کند و بیشتر اوقات خود را روی تخت یا ویلچر می گذراند. همچنین چندان قادر به پاسخ دادن به دیگران نخواهد بود، اگرچه گاهی لبخند به لب می آورد و ممکن است برای صحبت کردن تلاش کند.

در این مرحله چالش های رفتاری که فرد در مرحله متوسط با آن ها درگیر بوده با نوعی گوشه گیری کامل جایگزین می شود، با این حال بیمار هنوز می تواند از گفتگوهای ملایم، گرفتن دست، بغل کردن، تحریک بصری مانند رنگ ها و تصاویر مختلف و به خصوص شنیدن موسیقی بهره ببرد.

در مراحل پیشرفته آلزایمر به دلیل از دست دادن قدرت و بنیه بدنی، بیمار بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های مختلف خواهد بود و در اغلب موارد عفونت هایی همچون ذات الریه به مرگ او منجر می شود.

عوارض و زیر گروه های آلزایمر

اگرچه علائم بیماری آلزایمر اغلب بعد از 65 سالگی ظاهر می شود اما در حدود 5 درصد موارد ممکن است فرد به آلزایمر زودرس دچار شود که معمولا در سنین بین 40 تا 50 سالگی رخ می دهد.

علائم این عارضه شبیه آلزایمر معمولی است و معمولا زمانی ظاهر می شود که فرد در حال انجام کار یا وظیفه خاصی باشد.

به علاوه از آن جا که علائم به صورت تدریجی رخ می دهند ممکن است فرد آن ها را به حساب عوارض استرس یا افسردگی گذاشته و نادیده بگیرد، در حالی که تشخیص زود هنگام اختلالات شناختی می تواند به تعیین علت کمک کرده و در درمان موثر آن اثر مثبت داشته باشد.

بیماری آلزایمر خانوادگی نیز اغلب شروع زودرس داشته و به ژن های خاصی مربوط است که حداقل دو نسل را تحت تاثیر قرار می دهند. این نوع کمتر از 3 درصد از موارد ابتلا به آلزایمر را تشکیل می دهد.

عوارض بیماری آلزایمر شامل افزایش احتمال زمین خوردگی، سقوط از ارتفاع و خطر شکستگی لگن در اثر زمین خوردن می باشد. لازم به ذکر است داشتن فعالیت بدنی تا حد امکان احتمالا تاثیر خوبی در به تاخیر انداختن برخی تغییرات فیزیکی در عملکردهای حرکتی ناشی از آلزایمر خواهد داشت.

از آن جا که آلزایمر می تواند به رفتارها و رخدادهای خطرناک مانند گم شدن، از دست دادن تمرکز هنگام رانندگی یا مواردی همچون فراموش کردن بستن شیر گاز منجر شود باید در این موارد اقدامات ایمنی لازم انجام شود.

بی اختیاری ادرار و مدفوع نیز از جمله عوارضی هستند که ممکن است به دلایل مختلف از جمله عدم تشخیص نیاز به ادرار، کاهش دامنه حرکات یا گم کردن محل دستشویی رخ دهد.

به علاوه برخی بیماران در نوشیدن و بلعیدن دچار مشکل می شوند که می تواند به ذات الریه آسپیراسیون، خفگی، سوء تغذیه و کم آبی بدن منجر شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟

در صورتی که علائم ذکر شده در این مقاله را در خود یا یکی از عزیزان تان مشاهده کرده اید لازم است با پزشک تماس گرفته تا آزمایش های لازم در این مورد انجام شود.

توجه داشته باشید همه مشکلات شناختی (توانایی فکر کردن و به خاطر سپردن چیزها) به دلیل آلزایمر یا سایر انواع زوال عقل رخ نمی دهند و این مسئله یکی از چند دلیلی است که لازم است در صورت مشاهده علائم به پزشک مراجعه شود.

منبع: verywellhealth