زرد زخم چیست؟

زرد زخم چیست؟
زرد زخم چیست؟

زرد زخم (به انگلیسی: Impetigo) نوعی عفونت پوستی شایع و بسیار مسری است که توسط برخی عوامل باکتریایی ایجاد می شود و با علائمی همچون تاول همراه می باشد.

زرد زخم معمولا در کودکان به خصوص بچه های بین 2 تا 5 ساله رخ می دهد اما ممکن است افراد را در هر سن و سالی درگیر کند. خوشبختانه این عارضه به ندرت جدی می شود و معمولا بدون درمان خاص و طی 2 هفته از بین می رود.

در ادامه قصد داریم درباره زرد زخم و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

زرد زخم چیست؟

زرد زخم یک عفونت پوستی شایع و مسری است که توسط باکتری هایی همچون استافیلوکوکوس اورئوس یا استرپتوکوک پیوژنز ایجاد شده و لایه خارجی پوست را که اپیدرم نام دارد آلوده می کند. این بیماری معمولا روی صورت، بازوها و پاها اثر می گذارد.

این عفونت در اکثر موارد زمانی که پوست به دلیل بریدگی جزئی، گزش حشرات یا بثوراتی مانند اگزما ترک خورده وارد پوست می شود (زرد زخم ثانویه) اما ممکن است روی پوست سالم نیز اثر بگذارد (زرد زخم اولیه).

از آن جا که باکتری ها در محیط گرم و مرطوب رشد می کنند، زرد زخم نوعی بیماری فصلی محسوب می شود که در تابستان به اوج خود می رسد اگرچه در مناطق گرم و مرطوب در همه فصول سال ممکن است رخ دهد.

تخمین زده شده حدود 162 میلیون کودک در سراسر دنیا به زرد زخم مبتلا هستند. این بیماری معمولا در کشورهای در حال توسعه و مناطق فقیر نشین کشورهای صنعتی دیده می شود.

زرد زخم از بیماری های بسیار قدیمی است و تاریخچه نام گذاری لاتین آن به قرن 14 میلادی در انگلستان بر می گردد.

علت زرد زخم

زرد زخم عفونت ناشی از سویه های باکتریایی استاف یا استرپتوکوک است که در اثر ترک خوردگی، خراش، گزش حشرات یا بثورات پوستی وارد بدن فرد شده و شروع به رشد و تکثیر می کند.

این بیماری می تواند مسری باشد و در شرایطی که فرد سالم زخم فرد مبتلا را لمس کرده یا با حوله، لباس یا ملحفه او تماس داشته باشد ممکن است به آن دچار شود.

ناگفته نماند باکتری های عامل زرد زخم در محیط زیست بسیار شایع بوده و اکثر افرادی که با این باکتری ها تماس پیدا می کنند لزوما به این بیماری مبتلا نمی شوند.

به علاوه گاهی باکتری استاف بدون هیچ علامتی در داخل بینی برخی افراد زندگی می کند اما اگر به پوست منتقل شود می تواند عفونت ایجاد کند.

برخی عوامل خطر زای زرد زخم در کودکان و بزرگسالان عبارتند از :

  • زندگی در آب و هوای گرم و مرطوب
  • دیابت
  • دیالیز
  • سیستم ایمنی ضعیف (به عنوان مثال به دلیل بیماری اچ آی وی)
  • بیماری پوستی مانند اگزما، درماتیت یا پسوریازیس
  • آفتاب سوختگی یا سایر سوختگی ها
  • ابتلا به عفونت های خارش دار مانند شپش، گال، هرپس سیمپلکس یا آبله مرغان
  • نیش حشرات یا پیچک سمی
  • انجام ورزش های تماسی

علائم زرد زخم

اولین نشانه های زرد زخم، زخم های پوستی مایل به قرمز است که اغلب در اطراف بینی و لب ها ایجاد می شوند. این زخم ها به سرعت به تاول تبدیل شده، ترشح می کنند و می ترکند، سپس پوسته زرد رنگی روی آن ها ایجاد می شود.

خوشه های تاول ممکن است گسترش یافته و ناحیه بیشتری از پوست را درگیر کنند. گاهی اوقات نیز لکه های قرمز، پوسته مایل به زرد ایجاد می کنند بدون این که تاول تشکیل شود.

زخم های ناشی از زرد زخم ممکن است خارش دار و دردناک باشند. به علاوه بعد از مرحله پوسته دادن، علائم قرمز رنگی شکل می گیرد که بدون این که اثری از خود به جا بگذارند محو می شوند.

برخی نوزادان دچار نوع کمتر شایع زرد زخم می شوند که طی آن تاول های بزرگ تر در اطراف ناحیه پوشک یا چین های پوستی ایجاد می شوند. این تاول ها پر از مایع هستند که خیلی زود ترکیده و یک ناحیه فلس مانند تشکیل می دهند.

علاوه بر زخم ها، گاهی غدد ناحیه درگیر ورم کرده یا ممکن است فرد تب کند.

تشخیص زرد زخم

پزشک معمولا با مشاهده علائم عفونت می تواند آن را تشخیص دهد. همچنین ممکن است برای تعیین نوع باکتری عامل و این که کدام آنتی بیوتیک بهترین اثر را در درمان آن دارد اندکی از مایعات زخم را جدا کرده و به آزمایشگاه ارسال می شود تا این موارد طی کشت باکتری مشخص شود.

درمان زرد زخم

زرد زخم نوعی بیماری باکتریایی است و برای درمان آن از آنتی بیوتیک ها استفاده می شود. نوع آنتی بیوتیک تجویزی به میزان گسترش و شدت تاول ها بستگی دارد.

اگر فرد تنها در ناحیه کوچکی از پوست خود دچار زرد زخم باشد احتمالا از آنتی بیوتیک های موضعی استفاده خواهد شد که از جمله آن ها می توان به پماد موپیروسین و پماد رتاپامولین اشاره کرد.

زمانی که زرد زخم شدید یا گسترده باشد پزشک احتمالا از آنتی بیوتیک های خوراکی همچون آموکسی سیلین / کلاولانیک، سفالوسپورین های خاص یا کلیندامایسین استفاده خواهد کرد که نسبت به آنتی بیوتیک های موضعی سریع تر عمل می کنند اما لزوما تاثیر بهتری ندارند.

لازم به ذکر است عوارض جانبی آنتی بیوتیک های خوراکی نسبت به آنتی بیوتیک های موضعی بیشتر است که از جمله آن ها می توان به حالت تهوع اشاره کرد.

در صورت استفاده از تکنیک های درمانی، زرد زخم معمولا طی 7 تا 10 روز بهبود می یابد اما اگر فرد به عفونت زمینه ای یا بیماری پوستی دیگر مبتلا باشد ممکن است مدت زمان بهبودی افزایش پیدا کند.

درمان خانگی

درمان اصلی زرد زخم شامل داروهای آنتی بیوتیک است اما ممکن است علاوه بر این داروها بتوان با درمان های خانگی نیز به بهبود سریع زخم کمک کرد.

توصیه می شود زخم ها را روزی 3 یا 4 بار با آب گرم و صابون به آرامی تمیز و پوسته های روی آن ها را بردارید. برای جلوگیری از شیوع عفونت دست های خود را کاملا بشویید.

سپس محل مورد نظر را خشک کرده و پماد آنتی بیوتیک را طبق دستور پزشک روی آن اعمال کنید. اگر زخم ها در محلی قرار گرفته اند که امکان پوشاندن آن ها با باند یا گاز وجود دارد این کار را بکنید.

برای موارد خفیف تر می توانید از پماد آنتی بیوتیک بدون نسخه استفاده کرده و 3 بار در روز بعد از تمیز کردن محل آن را اعمال کنید. سپس زخم را با باند یا گاز بپوشانید، اگر بعد از چند روز بهبودی حاصل نشود لازم است به پزشک مراجعه کنید.

روغن های ضروری

روغن های ضروری موادی با خاصیت ضد باکتریایی هستند که از گیاهان استخراج می شوند. از آن جا که زرد زخم توسط عوامل باکتریایی ایجاد می شود احتمالا استفاده از روغن های ضروری می تواند به درمان آن کمک کند اما این موضوع هنوز به اثبات نرسیده است.

استفاده از روغن های ضروری مزیت هایی نسبت به مصرف آنتی بیوتیک ها دارد زیرا برخی باکتری های عامل زرد زخم در برابر داروهای آنتی بیوتیک کنونی مقاوم شده اند.

روغن شمعدانی، نعناع هندی و روغن درخت چای از جمله روغن های ضروری مفید هستند که برای درمان زرد زخم استفاده می شوند.

توصیه می شود قبل از استفاده از روغن های ضروری یا هر گونه درمان خانگی حتما با پزشک مشورت کنید زیرا برخی از این محصولات می توانند به عوارض جانبی منجر شده و ممکن است برای همه افراد ایمن نباشند.

زرد زخم در بزرگسالان

زرد زخم اغلب در کودکان خردسال دیده می شود اما بزرگسالان نیز گاهی به آن دچار می شوند. از آن جا که این بیماری به شدت مسری است می تواند با تماس نزدیک به دیگران انتقال پیدا کند، به عنوان مثال افرادی که ورزش می کنند اغلب طی تماس پوست با پوست به این بیماری مبتلا می شوند.

علائم زرد زخم در بزرگسالان شامل زخم هایی است که اطراف بینی و دهان یا سایر نواحی در معرض دید ایجاد شده و بعد از ترکیدن و ترشح کردن پوسته پوسته می شوند.

به طور کلی زرد زخم یک بیماری خفیف پوستی است که احتمال بروز عوارض آن در بزرگسالان بیشتر می باشد. برخی از این عوارض احتمالی عبارتند از :

زرد زخم در کودکان نو پا

کودکان نو پا بیشتر از سایر کودکان در معرض ابتلا به زرد زخم قرار دارند. به نظر می رسد این عفونت در کودکان خردسال و بزرگسالان تفاوت هایی دارد و والدین احتمالا زخم هایی در اطراف بینی، دهان و همچنین تنه، دست ها، پاها و ناحیه پوشک نوزاد خود مشاهده می کنند.

در کودکان خردسال معمولا علت زرد زخم، خراشیدن محل گزش حشره یا خاراندن پوست می باشد که از این طریق باکتری ها وارد پوست می شوند. خراشیدن بیش از حد می تواند به عفونت های جدی تر منجر شده یا باعث شود جای زخم روی پوست باقی بماند.

والدین با پوشاندن زخم و کوتاه کردن ناخن فرزندان خود می توانند از بروز عوارض جلوگیری کنند.

انواع و مراحل زرد زخم

به طور کلی زرد زخم با توجه به نوع باکتری عامل و زخم های ایجاد شده به 3 گروه تقسیم می شود که هر نوع مراحل خاص خودش را دارد.

1. زرد زخم غیر تاولی

زرد زخم غیر تاولی معمولا توسط باکتری استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد شده و شایع ترین نوع زرد زخم است که حدود 70 درصد موارد ابتلا را شامل می شود.

مراحل این نوع زرد زخم به صورت زیر می باشد :

  • این نوع زرد زخم معمولا با زخم های خارش دار به رنگ مایل به قرمز در اطراف دهان و بینی شروع می شود
  • زخم ها باز شده و پوست اطراف آن ها قرمز و تحریک می شود
  • پوسته ای به رنگ زرد مایل به قهوه ای روی زخم تشکیل می شود
  • با بهبود یافتن پوسته ها لکه های مایل به قرمز روی پوست باقی می ماند که به مرور محو شده و جای زخم به جا نمی گذارند

2. زرد زخم تاول دار

این نوع زرد زخم تقریبا همیشه توسط باکتری استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد می شود و مراحل آن به صورت زیر می باشد :

  • معمولا تاول های بزرگ تر تشکیل می شود که پر از مایع شفاف بوده و به مرور تیره تر و کدرتر می شوند. تاول ها از پوست ترک نخورده شروع شده و پوست اطراف آن ها قرمز نمی شود
  • تاول ها شل و شفاف شده و سپس می ترکند
  • بعد از باز شدن تاول، زخم مایل به زرد و خشن ایجاد می شود
  • تاول معمولا بعد از بهبودی اثری از خود به جا نمی گذارد

3. اکتیما

زرد زخم اکتیما نوع جدی تر و کمتر شایع است که هر از گاه به دلیل عدم درمان زرد زخم ایجاد می شود. این نوع نسبت به سایر انواع به نواحی عمیق تری از پوست نفوذ کرده و شدت آن بیشتر است.

مراحل این نوع به صورت زیر می باشد :

  • تاول های دردناک روی پوست باسن، ران، ساق پا و مچ پا ایجاد می شود
  • تاول ها به زخم های چرکین با پوست ضخیم تر تبدیل می شوند
  • پوست اطراف زخم ها اغلب قرمز می شود
  • زخم ها به تدریج بهبود پیدا می کنند و ممکن است جای آن ها باقی بماند

پیشگیری از زرد زخم

در صورتی که زخم های پوستی در کودکان مبتلا به زرد زخم به خوبی پوشانده نشود، این بیماران باید تا زمانی که بیماری آن ها مسری نباشد در خانه بمانند.

بزرگسالانی که به واسطه نوع شغل خود با دیگران تماس نزدیک دارند لازم است درباره این که آیا بازگشت به محیط کار بی خطر است یا خیر با پزشک مشورت کنند.

رعایت بهداشت اصلی ترین راه جلوگیری از زرد زخم می باشد. برای این منظور به نکات زیر توجه داشته باشید :

  • دست های خود را مرتب بشویید و به طور منظم حمام کنید تا باکتری های پوستی کاهش یابند
  • هر گونه زخم پوست یا گزش حشرات را بپوشانید
  • ناخن های خود را کوتاه و تمیز نگه دارید
  • زخم های باز را لمس نکنید و خراش ندهید، این کار باعث گسترش عفونت می شود
  • هر چیزی که با زخم های زرد زخم در تماس است را با آب داغ و پودر رختشویی بشویید
  • ملحفه ها، حوله و لباس هایی که معمولا با زخم ها در تماس هستند را مرتب عوض کنید تا زخم به نواحی سالم پوست سرایت نکند
  • سطوح، وسایل و اسباب بازی هایی را که ممکن است با زخم ناشی از زرد زخم تماس داشته باشند تمیز و ضد عفونی کنید
  • هیچ یک از وسایل شخصی خود را با فرد مبتلا به زرد زخم به اشتراک نگذارید

آیا زرد زخم مسری است؟

زخم های باز در زرد زخم به شدت مسری هستند و خراشیدن زخم ها می تواند عفونت را از یک ناحیه به ناحیه پوستی دیگر یا به اطرافیان انتقال دهد. به علاوه عفونت می تواند از طریق هر چیزی که فرد آلوده لمس می کند گسترش پیدا کند.

بیماری زرد زخم به قدری راحت منتقل می شود که گاهی به آن بیماری مدرسه می گویند زیرا در مدارس یا مراکز شبانه روزی به سرعت بین کودکانی که در تماس نزدیک با هم هستند پخش می شود.

رعایت بهداشت کلید اصلی کنترل شیوع این عارضه و جلوگیری از سرایت آن به دیگران می باشد.

ناگفته نماند استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی با از بین بردن علائم طی چند روز می تواند مدت زمان مسری بودن این بیماری را کاهش دهد در حالی که آنتی بیوتیک های خوراکی طی 24 تا 48 ساعت مسری بودن عفونت را از بین می برند.

تفاوت زرد زخم و تبخال

تبخال نیز مانند زرد زخم شامل تاول هایی است که اغلب در اطراف دهان و گاهی روی بینی یا انگشتان ظاهر می شوند.

این عارضه بر خلاف بیماری زرد زخم که نوعی بیماری باکتریایی است، نوعی بیماری ویروسی محسوب می شود که توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می شود. این ویروس دارای دو نوع HSV-1 و HSV-2 می باشد که تبخال معمولی اغلب توسط HSV-1 و تبخال تناسلی توسط HSV-2 رخ می دهد.

در صورت نیاز می توان از پمادها و قرص های ضد ویروسی برای درمان تبخال استفاده کرد. این ویروس از طریق بوسیدن به دیگران منتقل می شود و زخم ها تا زمانی که پوسته پوسته شوند عفونی باقی می مانند. بنابراین تا آن زمان باید از بوسیدن دیگران اجتناب شود.

تبخال طی 5 مرحله ایجاد می شود.

تفاوت زرد زخم و کرم حلقوی

کرم حلقوی نوعی عفونت قارچی پوستی است که به دلیل ظاهر حلقه ای لکه های پوستی آن به این نام شهرت یافته است.

این بیماری بر خلاف زرد زخم توسط یک عامل قارچی و نه باکتریایی رخ داده و پوسته های زرد رنگ در آن ایجاد نمی شود.

کرم حلقوی از طریق تماس مستقیم و یا استفاده مشترک از وسایل شخصی منتقل می شود و می تواند پوست سر، بدن، اطراف کشاله ران یا پا را درگیر کند. این عارضه با خارش همراه است و با رعایت بهداشت می توان از بروز یا عود مجدد آن پیشگیری کرد.

کرم حلقوی معمولا با پماد ضد قارچ درمان می شود.

تفاوت زرد زخم و باد سرخ

باد سرخ نوعی عفونت باکتریایی است که توسط باکتری های استرپ عامل استرپتوکوک گلو ایجاد شده و لایه های بالایی پوست را درگیر می کند.

در این بیماری نیز مانند زرد زخم باکتری ها از طریق زخم باز یا ترک خوردگی وارد پوست می شوند و تاول هایی در صورت و پا ایجاد می کنند. از دیگر علائم باد سرخ می توان به تب و لرز اشاره کرد.

برای درمان این عفونت معمولا از آنتی بیوتیک خوراکی و در موارد شدیدتر از آنتی بیوتیک های تزریقی در بیمارستان استفاده می شود. درمان معمولا اثر بخش است اما عدم درمان می تواند به عوارض جدی منجر شود.

تفاوت زرد زخم و اگزما

اگزما یک عفونت نیست بلکه معمولا در اثر واکنش بدن به برخی مواد در زندگی روزمره مانند شوینده ها، فلزات یا لاتکس ایجاد می شود یا ممکن است با آلرژی یا آسم همراه باشد. علائم اگزما شامل قرمزی، خارش و خشکی پوست می باشد.

یک نوع اگزما به نام دیشیدروتیک باعث بروز تاول های ریز پر از مایع روی دست یا پا می شود که ممکن است با خارش همراه باشند.

افرادی که آلرژی دارند بیشتر در معرض اگزما قرار دارند و اجتناب از مواد تحریک کننده می تواند از بروز آن در آینده جلوگیری کند.

همچنین بخوانید : کهیر چیست؟

منبع: healthline